Guliston Davlat Universiteti Tabiiy fanlar fakulteti Biologiya yo’nalishi 11-20 guruh talabasi Bozorova Muxlisaning Zoologiya fanidan Mustaqil ishi

2.3. Cho’l- o’rmon qo‘riqxonalari 

 

O‘zbekistonda tekislik mintaqasida Baday – to‘qay va Qizilqum 

 

qo‘riqxonalarini joylashgan

. 

Ularning tabiiy sharoiti va boyliklari tog’ mintaqasi 

 

qo’riqxonalaridan farq qilsada, O’zbekistonda tabiiy sharoiti va tabiiy boyliklari 

 

bilan beqiyos ahamiyatga ega. 

 

Boday-to‘qay qo’riqxonasi. 

O‘tgan asrning 60-yillarida Amudaryo suvi 

 

quyilishining to‘xtashi va to‘qayzorlardan foydalanish kengaygani oqibatida bu 

 

o‘rmonzorlar va hayvonlarning yashash joylari keskin qisqardi. To‘qay 

 

changalzorlari yagona yashash joyi bo‘lgan Buxoro bug‘ularining butunlay qirilib 

 

ketish xavfi tug‘ildi. 

 

O‘zbekiston Respublikasida to‘qay o‘rmonzorlar Amudaryo, Sirdaryo, 

 

Surxondaryo Zarafshon, CHirchiq va Qashqadaryo daryolarining quyi qismi 

 

vodiylarida ensiz tasma bo‘lib tarqalgan (1973). 

 

70-yillarga kelib Badayto‘qay hududining Amudaryo etaklarida to‘qayzor eng 

 

ko‘p saqlanib qolgan hudud ekanligini ko‘rsatib o‘tish kerak. Unda to‘qayzorga 

 

xos bo‘lgan hayvonot va o‘simliklarning barcha xususiyatli turlari mavjud bo‘lgan. 

 

Ana shularning hammasi Qoraqalpog‘iston Respublikasida yagona qo‘riqxona 

 

barpo etilishiga zamin yaratdi. 

 

---

«Baday-to‘qay» davlagg qo‘riqxonasi O‘zbekiston hukumatining 1971 yil 26 

 

apreldagi farmoyishiga asosan tabiiy to‘qayzorlar va uning hayvonot dunyosini 

 

saqlab qolish maqsadida barpo etilgan. 

 

Bugun

gi kunda «Baday-to‘qay» qo‘riqxonasi maydoni 6462 ga maydonni 

 

tashkil etadi.