|
Ota-onaning farzand oldidagi burchlari
farzandga chiroyli ism ko‘yish (farzandingiz o‘z ismini o‘zgalarga aytganda orlanmasin); savodini chikarish, iktidoriga
karab bilim berish, imkoniyatiga yarasha o‘kitish va kasb-xunar o‘rgatish;
- uylantirish. turmushga chikarish;
- uyli-joyli kilish;
- farzandlar orasidagi meros taksimotida adolatli bo‘lish.
Farzandning ota-ona oldidagi burchlari
- Ota-onaning pand-nasixatlariga kulok solish, ularga har doim yordam berish, mexribon, e’tiborli bo‘lish, oila ishlariga
ham ma’naviy, ham iktisodiy yordam berish;
- har bir farzand o‘z singil va ukalariga mexribon, yo‘lboshchi va yo‘ldosh, odobda, axlokda, ishda, ilm-xunar
o‘rganishda o‘rnak bo‘lish;
- ota-onalarining nimaga muxtoj ekanliklarini kalban his kilish, ularga bu borada amaliy mexribonlik ko‘rsatish;
-oilaga berayotgan ma’naviy va iktisodiy yordamini minnat kilmaslik;
- tavallud, bayram va xayit kunlarida yo‘klab turishni kanda kilmaslik;
- keksa ota-onalariga aloxida gamxo‘rlik kilishi, shirin muomalada bo‘lishi, orzu-niyatlarining amalga oshishida
yordam berish;
- vakti-soati yetib, bandalikni bajo keltirsalar, izzat-ikrom bilan oxirgi manzilga kuzatish, ma’rakalarini kamtarona,
dabdabasiz, karindosh-uruglar, uni bilgan, xurmat kilgan eng yakin odamlar bilan o‘tkazish.
3. Oila a’zolarining huquqlari
Oilada va jamiyatda er va xotin teng huquqlarga ega. Bu yerda konunda belgilangan huquqlar haqida gap ketmokda.
Bunday tenglik saylash, saylanish, kasb tanlash, ishlash, bilim olish, o‘ziga yor tanlash va xokazo huquqlarda o‘z
ifodasini topadi. Lekin ikki jinsning biologik, ruxiy tuzilishi nuktai-nazaridan bunday tenglik yo‘k. Shuning uchun ayol
va erkakning oilada ro‘zgor tebratish, farzandlarni tarbiyalash, farzandlarning oila yumushlari va vazifalaridagi mexnat
taksimoti masalalaridagi huquq va burchlarida birmuncha tafovutlar mavjud.
Erkakning vazifasi – oilani ma’naviy, iktisodiy ko‘llab-kuvvatlash. Ayoli va farzandlarining tashvishlariga sherik
bo‘lish. Oilaga soya solayotgan xavf-xatarlarga kalkon bo‘la bilish. Oila a’zolariga gamxo‘r bo‘la bilish.
Ayolning vazifasi – oilada farzand tarbiyasi bilan shugullanish. Ularni ok yuvib, ok tarash. Erkaknning tashib kelgan
ozik-ovkatlarini pishirish, mexmon kutish. Er va bolalarini ishga va o‘kishga kuzatish, kutib olish.
Er va ayolning vazifalari yukorida sanab o‘tilganlardangina iborat emas, albatta. Bu vazifalarning barchasini sanab
o‘tishning xech kanday iloji yo‘k. Oila sharoitidan kelib chikkan xolda, har bir inson o‘z tafakkurini ishga solib,
vazifalarini belgilab olmogi va ularni shunday bajarmoklari lozimki, uyga kelgan har bir mexmon tuz-nasibasini totib,
kaytayotganida oila a’zolari orasidagi o‘zaro xurmat, ularning har birini aklu farosatiga tasannolar o‘kib ketsinlar.
Oila deb atalmish aravani tortib borayotgan er va xotinning bir-biriga yelkadosh bo‘lishini, o‘zaro odoblarini, bir-biriga
bo‘lgan mexribonliklarini ko‘rgan farzandlar ulardan o‘rnak oladilar va ularga o‘xshashga harakat kiladilar. Chunki
farzand aytgan nasixatingizni esidan chikarishi mumkin, ammo ko‘rganini xech esidan chikarmaydi. Oilada farzand
tarbiyasining bu jixatini xech kachon esdan chikarmaslik lozim.
Aytaylik, bozordan shirinlik harid kildingiz, kelgan zaxotiyok uni kichigingizga berdingiz-u, xech kimga ko‘rsatma
dedingiz. U esa bolaligiga borib, shirinlikni hamma akalariga ko‘z-ko‘z kilib chikdi. Lekin ularga yo‘k. Ular
o‘ksinishadi. Kichik bo‘lgan yaxshi ekan deyishadi. Hamma narsa kichikka, sovga ham, shirinlik ham, erkalatish ham,
deb bolalar orasidagi yakkalik, o‘zini uzok tutish kayfiyatlari paydo bo‘la boshlaydi. Bunday xolatlarga yo‘l ko‘ymaslik
uchun, uyga biror narsa harid kilib, olib kelganingizda har doim uni adolatli taksim kiling. Taksimlash jarayonida ota-
ona o‘zlarini ham unutmasliklari kerak. Bu juda muximdir. Bolalaringiz bu jarayonni ko‘rsa, vakti kelib ular ham topib
keladigan bo‘lganlarida sizga ulush ajratishni unutmaydilar. Bolalar oldida kilgan bu adolatli taksimingiz ular uchun
eng katta sabok bo‘ladi. Birinchidan, ular bir-birlariga mexrlari orta boradi. Ikkinchidan, doimo ota-onani eslab
turadigan bo‘ladilar. Aks xolda olib kelgan narsalaringizni fakat bolalaringizga taksim kiladigan bo‘lsangiz, keyinchalik
ular sizni eslamaydigan, fakat o‘zlarini o‘ylaydigan bo‘lib koladilar. Ayniksa, karib kuch-kuvvatdan kolganingizda
tarbiyada yo‘l ko‘ygan bu xatoingiz siz uchun juda katta azobga, tuzatib bo‘lmas armonga aylanadi.
Farzandlaringizga bir ko‘z bilan karangiz, kattasini katta, kichigini kichik deb, shunga yarasha ish tutsangiz,
kichiklarning kattalari bilan maslaxatlashib ish tutishlariga, kattalarining kichiklarini izzat kilishga, ularni ximoya
Do'stlaringiz bilan baham: | 
