Guliston davlat universiteti kasbiy pedagogika fandan

 
26-Mavzu:Kasb-hunar ta’limida inovatsion tehnologiyalar. 
Reja 
 
1. Ta’lim jarayonlarini tahlil etishda qo‘llaniladigan pedagogik kategoriyalar. 

---

 
114 
2.  Talaba  yoshlarda  manaviy-axloqiy  odatlarni  tarbiyalash  jarayoni  va  uning 
vazifalari. 
3. Kasb ta’limi muassasalarida axloqiy tarbiyani tashkil etish muammosi. 
1. Ta’lim jarayonlarini tahlil etishda qo‘llaniladigan pedagogik kategoriyalar. 
Tarkib 
topgan  ta’limning  eng  muhim  unsurlari  qadimdan  shakllanib  kelgan  va  u  hozirda  ham  o‘zining 
ahamiyatini  yo‘qotmagan.  Ta’lim  maqsadi,  mazmuni,  shakl,  uslub  va  vositalari  pedagogikada 
ta’lim jarayonlarini tahlil etishda qo‘llaniladigan an’anaviy kategoriyalar hisoblanadi. Aynan o‘sha 
kategoriyalar malum bir predmet, mutaxassislik yoki ixtisoslik bo‘yicha o‘quv tarbiyaviy jarayonni 
tashkil  qiluvchi  pedagog  faoliyatining  predmeti  sifatida  yuzaga  chiqadi.  O‘ayd  etilgan  pedagogik 
kategoriyalar  maqsadga  muvofiq  ravishda  yo‘naltirilgan  pedagogik  va  o‘quv  faoliyatining 
qonuniyat hamda mezonlarini tizimlashtiruvchi omil vazifasini bajaradi. 
Uzoq  yillar  mobaynida  pedagogik  kategoriyalar  hajmi  jamiyat  talabi  darajasida 
maqsadlarni ro‘yobga chiqarish uchun yetarli bo‘lib kelgan. Tan olish kerakki, pedagoglar ommasi 
barcha  davrlarda  pedagogik  faoliyatni  qoniqarsiz  ahvolda  deb  baholab  kelganlar.  Bu  o‘rinda 
pedagogik tushunchalarning tarif va tavsiflarining noaniqligi, ta’lim jarayonlarini tavsiflovchi bazi 
kategoriyalarning  yetishmasligi,  ta’lim  maqsadi,  mazmuni,  shakl,  uslub  va  vositalari  o‘rtasida 
o‘zaro uzviylikning mavjud emasligi hamma vaqt tanqid ostiga olib kelingan va bunday mulohaza 
hozirga qadar saqlanib kelmoqda. Ushbu fikr bizningcha quyidagi ikkita muammoning mavjudligi 
bilan izohlanadi: birinchidan, kasbiy pedagogik ma’lumotga ega o‘qituvchilarning kasbiy mahorat 
darajasining  pastligi,  ikkinchidan,  maxsus  pedagogik  tayyorgarlik  va  savodxonlikka  ega 
bo‘lmagan pedagoglarning sonining salmoqli ekanligi. 
Ta’lim  natijalari  o‘rganuvchining  pedagogik  jarayonlardan  qanday  salohiyat  bilan 
o‘tganligiga bog‘liq. 
Pedagogik  jarayon  mohiyati-o‘qituvchining  ta’lim  oluvchi  ishtirokidagi  faoliyatida  o‘z 
aksini  topadi,  bunda  pedagog  qiyinchiliklarni  yengib  o‘tish  yo‘lida  ta’lim  oluvchiga  yordam 
beradi.  Pedagogik  yordamning  mohiyati  pedagogik  jarayonni  yo‘naltirganligi,  tavsifi,  shaxsni 
shakllantirish  va  tarbiyalashda  hal  etiladigan  vazifalarni  o‘zida  aks  ettirganligi  bilan  ifodalanadi. 
Pedagogik  yordam  elon  qilingan,  ko‘rsatilgan,  eslatilgan,  tushuncha  berilgan,  yo‘naltirilgan, 
haqqoniylashtirilgan,  maslahat  berilgan,  kengashilgan,  bartaraf  etilgan,  hamdardlik  qilingan, 
ilhomlantirilgan,  qiziqish  va  hurmatni  izhor  qilgan,  talabchanlikni  qo‘llab-quvvatlagan  hollarda 
yordam beradi.