Guliston davlat universiteti filologiya fakulteti

Fonemalarning integral belgilari - o’zaro qarama- qarshi qo’yilayotgan ikki fonemaning farqlanmaydigan belgilari.
Artikulyatsiya o’rni - talaffuzda ishtirok etuvchi asosiy nutq a’zosi yoki shu a’zoning faol ishtirok etayotgan qismi.
Artikulyatsiya usuli – nutq a’zolari hosil qilgan to’siqdan havo oqimining portlab, sirg’alib yoki titrab o’t
Kerakli jihoz va materiallar: ruchka,qalam,o’chirg’ich


IShNI BAJARISh TARTIBI:
1. Artikulyatsion fonеtika haqida umumiy tushuncha bеradi.
2.Nutq tovushlari va nutq tovushlarining talaffuzi bilan bog`liq hodisalarni tavsiflaydi.


Takrorlash va mavzuni o`zlashtirilganini tekshirish uchun savollar:
1.Tovushning fizik-akustik tabiatiga nimalar kiradi?
2.Tovushning balandligi nima?
3.Tovushning balandligi nima bilan o’lchanadi?
4.Tovushning baland-past tarzda to’lqinlanishi nimani hosil qiladi?
5.Melodika nima? Uning nutqda qanday ahamiyati bor?
6.Murakkab tovushni qanday tushunasiz?
7.Tovush kuchi nima? U qanday o’lchov birligi bilan belgilanadi?
8.Tovush kuchining til va nutqda qanday ahamiyati bor?
9.Tovush tembrini qanday tushunasiz?
10.Formant nima? U qanday aniqlanadi?
11.Nutq apparatlaridan qaysilari rezonatorlik (akustik filtrlik) funktsiyasini bajaradi?
12.Tovush tembri vositasida nimalar farqlanadi?
13.Tovush cho’ziqligi nima? Uning qanday turlari bor?
14.Fonologik va fonetik cho’ziqliklar nimasi bilan farqlanadi?
15.Tovushning sifat va miqdor belgilariga nimalar kiradi?


Mavzuni mustahkamlash uchun test savollari:
1. Fonemaning belgilari noto‘g‘ ri berilgan javobni toping.
A) eshitilishi B) aytilishi C) ma’no farqlashi D) tuzilishi.
2. Fonemaning eng muhim belgisi ko‘rsatilgan javobni toping.
A) ma’no ajratishi B) akustikasi C) artikulyatsiyasi D) aytilishi va eshitilishi.
3. Nutq tovushlarining balandligi nima bilan ta’minlanadi?
A) un paychalarining ko‘p tebranishi bilan B) un paychalarining kuchli tebranishi bilan C) un paychalarining past tebranishi bilan D) un paychalarining kam tebranishi bilan