Guliston davlat universiteti filologiya fakulteti

Ajratilgan bo’laklar 23-jadval

Ajratilgan bo’laklarning turlari	Asosiy xususiyatlari	Misollar
Ajratilgan izohlovchi	Izohlanmishdan keyin uning ma’no-sini konkretlashtir-ishga, shunga qo’shimcha ma’no berishga xizmat qiladi.	Orqada tikka turgan yoshgina yigit, Mamadali, o’zini odamlarning orasiga oldi. To’xtagin, qiz, bu men – Omon-jon. (H.O) Xuddi shunday, sen bilan menga o’xshagan odamlar, ya’ni mehnat kishilari, istiqbol to’g’risida o’ylamay yashay olmaydi
Ajratilgan qaratuvchi	Bu bo’lak har doim otdan bo’ladi, har ikkalasi qaratqich kelishigida bo’ladi.	Hammamiz bir onaning, ya’ni haqiqatning bolalarimiz. O’sha otga mana bu bolaning, Hudoyberdining ishqi tushib qolgan ekan.
Ajratilgan sifatlovchi	Sifatlovchi gapning oxirida, sifatlan-mishdan keyin keladi.	Sakrab tushib shunda tuyadan, karvonboshi-berahm, nodon(Z.D.) Mushtumzo’r lapanglar- mug’ambir, pismiq. (O.) Batrak eding, yupun-yalang oyoq. (O.) Kamzul kiydim, tirinka. Bir qiz tug’ildi, ninni.(G’.G’)
Ajratilgan to’ldiruvchi	Olmosh bilan ifoda-langan to’ldiruvchi-ning (shuningdek, ot bilan ifodalangan to’ldiruvchining ham) ma’nosini oydinlashtiradi.	Kechqurun osh suzsak, bir nasiba kam, Qo’msayman birovni- allakimni. Unsin uchun, bechora qiz uchun, bu qanday mudhish! Motam! (O)
Ajratilgan hollar	Ma’nosi umumiy, aniq bo’lmagan hol-larning ma’nosini nisbatan oydinlashtiradi.	Kechalari, ishdan bo’shagan paytlarda, ular hangomalashib o’tirar edilar. Boshqa bir joyda-hovlining ichida alla-kimning qichqirgani eshitilar edi. Yillar mana shu xilda, osoyishta o’tar edi. (A.Q.)