Guliston davlat universiteti b. A. Xasanov, A. A. Xashimov, A. B. Muxametov, A. A. Abduvohidov buxgalteriya hisobi

Investitsiyalarni bir toifadan ikkinchisiga o’tkazish tartibi. Investitsiyalarni bir toifadan ikkinchisiga o’tkazish ushbu tartibdagi investitsiyalarga nisbatan bozor shartlarini o’zgarishi yoki tashkilotda bunday investitsiyalarga nisbatan maqsadlarning o’zgarishi sabab bo’lishi mumkin. Investitsiyalar toifalarini o’zgartirish jarayonida quyidagi omillarni hisobga olish lozim bo’ladi:
- toifa o’zgartirilgunga qadar investitsiyalar hisobga olingan qiymat;
- toifa o’zgartirilgandan keyin investitsiyalar hisobga olingan qiymat;
- toifa o’zgartirilgunga qadar investitsiyalarni qayta baholash natijasida yuzaga kelgan farqni hisobga oluvchi hisobvaraqlar;
- toifa o’zgartirilgandan keyin investitsiyalarni qayta baholash natijasida yuzaga keluvchi farqni hisobga oluvchi hisobvaraqlar.
Buxgalteriya hisobining milliy standartlari talablariga ko’ra agar qisqa muddatli investitsiyalar korxonaning hisob siyosatida sotib olish va bozor bahosidan kami bo’yicha hisobga olib borilishi ko’zda tutilgan bo’lsa, uzoq muddatli investitsiyalarni ularning toifasiga o’tkazish shu baholarning eng kami bo’yicha amalga oshiriladi. Agar uzoq muddatli investitsiyalar toifasi o’zgartirilishidan avval qayta baholangan va qisqa muddatli investitsiyalar korxonada bozor qiymatida yuritilayotgan bo’lsa, uzoq muddatli investitsiyalarni qisqa muddatli investitsiyalar toifasiga o’tkazishda qayta baholash summasi balans qiymatida hisobdan chiqariladi. Agar qisqa muddatli investitsiyalar bozor qiymatidagi o’zgarish daromad sifatida tan olib borilayotgan bo’lsa investitsiyalar toifasini o’zgartirishda hisobga olinmay qolgan qayta baholash summasi daromad tarkibiga kiritiladi. Qisqa muddatli investitsiyalarni uzoq muddatli qo’yilmalar tarkibiga o’tkazish sotib olish va bozor qiymatidan kami bo’yicha, agar qisqa muddatli investitsiyalar toifa almashtirilgunga qadar bozor bahosida hisobga olingan bo’lsa, toifa almashtirish bozor bahosida amalga oshirilishi mumkin.