Guliston davlat universiteti b. A. Xasanov, A. A. Xashimov, A. B. Muxametov, A. A. Abduvohidov buxgalteriya hisobi

Investitsiyalarni qayta baholash va bu muomalalarni hisobga olish tartibi. Investitsiyalarni qayta baholash ularning bozor bahosini aniqlash maqsadida amalga oshiriladi. Hisob siyosatida qisqa muddatli investitsiyalarni bozor bahosida hisobga olishni ko’zda tutuvchi xo’jalik yurituvchi sub’ekt investitsiyalar qiymatidagi o’zgarishlarni daromad yoki xarajat sifatida aks ettiradi. Milliy standart talablariga ko’ra bu jarayon quyidagicha amalga oshadi:
- qayta baholash natijasida investitsiyalar qiymatining ortishi daromad sifatida qo’shilgan kapital summasini ko’paytirishga olib boriladi;
- keyingi qayta baholash natijasida investitsiyalar qiymatining kamayishi yuz bersa, bu kamayish qo’shilgan kapitalning avvalgi ko’payishini kamaytirish hisobiga yopiladi. Agar kamayish summasi kapitalning avvalgi ortishidan ko’p bo’lsa, qoplanmay qolgan summa xarajat sifatida tan olinadi;
- agar keyingi qayta baholash natijasida investitsiyalar qiymatining ortishi yuz bersa, bu summa avval xarajat sifatida tan olingan summani qaytarilishiga, undan ortib qolgan summa esa qo’shilgan kapitalni ko’paytirishga olib boriladi.
4-misol. “MAB” kompaniyasi 2018 yilning 31 dekabr holatiga quyidagi uzoq muddatli investitsiyalar portfeliga ega:

Aktsiyalar turi	Aktsiyalar miqdori	Aktsiyani sotib olish qiymati	Jami sotib olish xarajatlari
A	700	5 000	3 500 000
B	1 200	2 000	2 400 000
C	900	1 500	1 350 000