Guliston davlat universiteti b. A. Xasanov, A. A. Xashimov, A. B. Muxametov, A. A. Abduvohidov buxgalteriya hisobi

1.2-chizma. Buxgalteriya hisobining funktsiyalari


Axborot funktsiyasi. Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida korxona faoliyati haqida o’z vaqtida, ishonchli axborotga bo’lgan ehtiyoj va unga bo’lgan talab ham oshib bormoqda.
Buxgalteriya hisobi turli xil iqtisodiy axborot iste’molchilari uchun asosiy axborot manbai hisoblanadi. Ular asosida boshqaruv va investitsion qarorlar qabul qilinadi. Hisob-kitoblar ko’rsatishicha, iqtisodiy axborotlar umumiy hajmining 70% idan oshig’i buxgalteriya axborotlari ulushiga to’g’ri keladi.
Aynan buxgalteriya hisobi tizimi korxona mablag’lari va ular manbalarining ahvoli va harakati, xo’jalik jarayonlari, korxona moliyaviy natijalari to’g’risida sintetik va analitik axborotlarni aks ettiradi va to’playdi. Buxgalteriya axborotlari operativ va statistik hisobda, rejalashtirishda, istiqbolni belgilashda, korxona faoliyati taktikasi va strategiyasini ishlab chiqishda va boshqarishda keng qo’llaniladi.
Buxgalteriya hisobida korxona mulki va ularning tashkil topish manbalaridagi o’zgarishlar, ularning harakati, xo’jalik jarayonlari va moliyaviy natijalar alohida va umumlashgan holda va boshlang’ich hujjatlarda aks ettiriladi.
Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida buxgalteriya hisobi axborotlari uchun ishonchli, xolisona, o’z vaqtida, operativ, yuqori sifatli va iste’molchilar uchun samarali bo’lish talabi qo’yiladi. Buxgalteriya hisobi axborotining yakuniy natijasi korxonaning moliyaviy holatini ko’rsatkichlarini yaxshilash hisoblanadi.
Qo’yilgan maqsad, hal etiladigan vazifalar doirasi axborotdan foydalanuvchi bo’linmalar, boshqariladigan ob’ekt darajasiga ko’ra hisob va tahliliy axborotlarni ularning eng yuqori va eng past qismlarga bo’lish zarur. Har bir axborot turini boshqaruv ob’ektlari va berish muddatlari bo’yicha tabaqalashtirish kerak.
Axborotlar davriyligi bo’yicha: smena, sutka, hafta, dekada, oylik, choraklik va yillik bo’lishi mumkin.
Hisob funktsiyasi korxona xo’jalik faoliyatining hujjatlar asosidagi yalpi, uzluksiz va o’zaro bog’langanlik ifodasidir.