Gulchehra shadmanova, soyibjon mirzayev «zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari»

 
tugmachasini 
bosish orqali hosil qilinadi yoki
 
bevosita tepadagi oynaga chiqadi.
 
SHakl (forma) 
ning
 
har bir
 
boshqaruv elementi takrorlanmas nomga ega bo‘lib, u elementga 
jo‘natmada ishlatiladi. Shakl (forma) ning boshqaruv elementi nomi quyidagilarni 
o‘z ichiga olgan: 

Ochiq turgan bir turdagi ob’ektlar nomlari oilasi- Forms; 

Shakl (forma) ning nomi; 

Shakl (forma) ning xususiyati yoki elementi nomi; 

Maxsus operatorlar: (!)-undov belgisi va (.) - nuqta. 
(!)-undov belgisi MB ob’ektlari oilasiga qarashliligini bildiradi. Masalan, 
Forms![
Inventarniy ob’ekt OS
] - bu 
Inventarniy ob’ekt OS 
nomili ochi shakl blib, u 
Forms turiga tegishli. SHaklning nomi kvadrat qavsda turishiga sabab, probel 
belgisi mavjud bo‘lganligi uchun.
(.) nuqta belgisi - shakl xususiyati, boshqaruv elementi qiymatini bildiradi, 
masalan, [
Inventarniy ob’ekt OS podchinyonnaya forma)
]. Form! - 
Inventarniy 
ob’ekt OS podchinyonnaya forma 
shaklining xususiyatiga jo‘natmani bildiradi. 
SHakl ma’lumotlar bilan ishlashning xarakterini va axborotning 
spetsifikasini hisobga oladi. YA’ni, agar rekvizitlar soni ahamiyatli bo‘lsa 
spravochniklar uchun bir jadvalli bir yozuvli shakllar yaratiladi, agar rekvizitlar 
soni ko‘p bo‘lmasa bir jadvalli ko‘p yozuvli shakllar yaratiladi. 
 
4.3.11. ACCESS da so‘rov (zapros) lar bilan ishlash qoidalari 
Access MBBT dagi so‘rovlar MB ma’lumotlarini algoritmik qayta 
ishlashning asosi bo‘lib, ko‘p jadvalli forma va hisobotlarni qurishni ta’minlovchi 
sxemaga qarashli bo‘lgan ma’lumotlarni hosil qilishda ishlatiladi. So‘rovlar uchun 

---

105 
dastlabki ma’lumotlar jadval yoki boshqa so‘rovlar hisoblanadi. So‘rovlar nomi 
MB dagi jadvallar nomi bilan ustma ust tushmasligi kerak. 
So‘rovlar turli yo‘l bilan tasniflanishi mumkin: 
1. Qayta ishlanadigan jadvallar soni bo‘yicha. So‘rovlar bir jadvalli va ko‘p 
jadvalli so‘rovlarga bo‘linadi. Ko‘p jadvallida jadvallar orasida albatta bog‘lanish 
bo‘lishi kerak. 
2. Algoritm turlari bo‘yicha so‘rovlar quyidagi turlarga bo‘linadi: 
• Tanlama – bunda so‘rov natijasi faqat ekranda aks etib, shakl, hisobot yoki 
boshqa so‘rovlarni hosil qilishda ishlatiladi. 
• Bir biri bilan kesiladigan – guruhlar bo‘yicha jami qiymatlarni o‘z ichiga 
olgan jamlovchi jadvallarni hosil qilish. 
• Jadvallarni qurish uchun – bunda yangi jadval tuzilishi avtomatik ravishda 
hosil bo‘ladi. 
• Yangi yozuvlarni qo‘shish uchun. 
• Jadvaldan keraksiz yozuvlarni o‘chirish uchun. 
3. So‘rov tillari turlari bo‘yicha. So‘rov tillarining ikkita turi mavjud: 
1) QBE (Query By Example) – misol bo‘yicha so‘rov. Bu so‘rov grafik 
turdagi so‘rovlarning relyasion tili asosida quriladi. 
2) SQL (Structured Query Language) – so‘rovlarning relyasion to‘liq tili. 
Ma’lumki so‘rovlar QBE tili vositalarini ishlatish orqali quriladi. QBE 
so‘rovlari SQL tiliga avtomatik ravishda o‘giriladi. 
4. So‘rovdagi yozuvlarning filtranish shartining barqarorligi bo‘yicha ular 2 
turga bo‘linadi: 
1) O‘zgarmas shartli statik so‘rovlar. 
2) O‘zgaruvchi shartli dinamik so‘rovlar. 
So‘rovlarni qurish menyu