Grunt mustahkamligini oshirishga qaratilgan usullar

Bo‘sh gruntlarni almashtirish

Ba’zan qurilish maydonida 2 - 3 m qalinlikdagi o ’ta bo’sh (balchiqsimon, serorganik moddalar aralashgan, to’kma va h.z) grunt qatlamlari uchrab qoladi. Mazkur holatda ushbu qatlamni olib tashlab, o‘rniga yahshilab zichlangan tosh-shag‘al, yoki qumlardan yostiqlar o'rnatish maqsadga muvofiq bo`lishi mumkin. Poydevor ostida barpo etiluvchi yostiqlar mustahkam gruntga o‘rnatilishi va tag yuzasi biroz kengaygan trapetsiya shakiida bo'lishi lozim. Yostiqlarning asosiy qismi bo`lib bikrlik burchagi (a) xizmat qiladi. Ushbu burchak grunt turiga bog'liq. Masalan, qumli yostiqlarda
=30- 35°, tosh-shag'allilarda esa - 40 - 45°. Kuzatishlaming natijasi bikrlik burchaginining miqdori poydevor tanasi bo'ylab bosim tarqalish burchagiga yaqin bo`lishini ko'rsatdi. Yostiqlar poydevordan uzatiluvchi bosimni qabul qilib, taqsimlab zaminga uzatish bilan birga inshoot turg‘unligini ta'minlash vazifasini ham bajaradi. Yostiqlarning qalinligi tashqi bosimni ko'tarib turish qobiliyatidan kelib chiqib belgilanadi. Masalan, tasmasimon poydevor ostida qo`laniladigan yostiqning balandli quvidagi taqribiy ifoda yordamida aniqlanishi mumkin:
bunda: N '- inshootdan (yostiq og'irligi bilan birgalikda) zaminga uzatiluvchi yuk; R - zaminning yuk ko'tarish qobiliyati;
B - poydevor tag yuzasining eni; - yostiqning bikrlik burchagi. Qum va tosh-shag‘alli yostiqlar qalinligi 20 sm dan oshm aydigan kichik qatlamchalami zichlash orqali baipo etiladi. Har qaysi qatlam cha to‘kilgach, suv bilan nainlanib, m axsus gurzilar, yoki titratkichlar yordamida zichlanadi. Yostiq barpo etisli uchun qaziladigan xandaq gruntning hajinini tejash maqsadida imkoni boricha tik holatda b o iis h i lozim. Ayrim hollarda yostiq sifatida qumli loylar, yoki loyli qumlardan ham foydalanish maqsadga muvoftq. Ularni o in a tish jarayoni h am qumlarnikiga monand bo'ladi. Loysimon gruntdan barpo etiluvchi yostiqlami sizot suvlarining sathi chuqur joylashgan tnaydonlarda qoilash mumkin. aks holda suv oqib kelishi oqibatida, grunt qo’shim cha namlanib yostiq mustahlcamlik xususiyatini y o ’qotadi. B a’zan yostiq kengligini qisqartirish m aqsadida iming atrofida su n ’iy to'siqlardan foydalaniladi. Ulaming vazifasi yostiq taikibidagi gruntning yon tomonga siljishiga yo'l qo‘ym ay, c h o ‘kish tniqdorini kamaytirishdan iborat