Gravitatsion linzalar nima?

Gravitatsion linzalar nima? Gravitatsion linzalar nima?
Gravitatsion linzalar - bu katta massani o'z ichiga olgan tanani (masalan, yulduzlar) atrofdagi bo'shliqni egib, shu bilan harakatlanayotganda yorug'lik yo'lini egish hodisasi.
Ba'zi jismoniy ob'ektlar sodda, ammo chuqur dasturlarga ega. Masalan, linzalarni oling. Sizning buvisingiz begona odamni tanib olish uchun kiyadigan ko'zoynak - bu ob'ektiv. Biz kabi ilm-fan geekslari tomonidan ishlatiladigan mikroskop ob'ektivdir. Kichkina matnni o'qish uchun ishlatadigan lupa - bu ob'ektiv.
Agar tasodifan ob'ektivni ko'rsangiz, ob'ektiv deyishingiz mumkin buzilishlar ortidagi narsalarning ko'rinishi (ba'zan yaxshi tomonga). Biroq, ob'ektivning yanada murakkab dasturlari va chuqur kosmologik ahamiyati mavjud. Bizga yangi galaktikalarni kashf etishga va boshqasini ko'rishga yordam beradigan ob'ektiv turi mavjud ko'rinmaydigan. Ushbu ob'ektiv a gravitatsion ob'ektiv, tortishish kuchi bilan ishlaydi!
Gravitatsiya va tortishish ob'ektivlari to'g'risida
Bizning tortishish kuchi haqidagi tushunchamiz cheklangan bo'lsa ham, albatta, bu juda ajoyib kuch deb aytishimiz mumkin. Bu nafaqat kambag'al Koyoteni tortib olish uchun yaxshi emas Luni Tunes to'satdan jarlikdan, shuningdek, oyoqlarimizni yerda ushlab turishimiz uchun. Gravitatsiya ham Quyosh sistemamiz sayyoralarini bir-biriga bog'lab turadigan kuchdir. Qizig'i shundaki, ajoyib tortishish kuchi yenglarida eksantrik fokuslar sumkachasiga ega va bu fokuslardan biri bu uning rolini bajarish qobiliyatidir ob'ektiv.
Gravitatsion linzalar katta massani o'z ichiga olgan jism (masalan, yulduzlar) atrofidagi bo'shliqni egib, shu tariqa harakatlanayotganda yorug'lik yo'lini egib turadigan hodisadir. Bu syurreal g'oya kabi ko'rinishi mumkin, ammo u ko'p yillar davomida olimlarni hayratda qoldirgan va keng koinotga nazar tashlaganimizda juda foydali.
Umumiy nisbiylik
1915 yilda Eynshteyn o'zining yangi tortishish nazariyasini ilgari surdi umumiy nisbiylik. Eynshteyn materiya fazo va uning atrofidagi vaqtni buzadi degan fikrni ilgari surdi. Bu shuni anglatadiki, tortishish kuchi yorug'lik to'lqinlarini egadi, ya'ni ularning yo'llarini yulduzlar yoki qora tuynuklar singari ulkan narsalar atrofida aylantiradi.
Ushbu nazariya bilan Eynshteyn bizga kosmosga qarashning yangi istiqbollarini berdi. Umumiy nisbiylik kosmosga a sifatida qaraydi egiluvchan mavjudlik, unda "makon shakli" o'zi bo'lishi mumkin. Ushbu nazariyaga asoslanib, samoviy narsalar boshqa samoviy narsalar atrofida aylanib chiqmaydi, chunki ular oxir oqibat tortishish natijasida birlashadilar. Buning o'rniga, bu samoviy mavjudotlar egri bo'shliq bo'ylab to'g'ri yo'l bo'ylab harakat qilishadi. Buning ma'nosi shundan iboratki, Yerning Quyosh atrofida aylanishi Yerdan kuzatilganda to'g'ri chiziqdir. Bu tasavvur qilish uchun aqlni egiluvchi hodisa, ammo keling, buni misol bilan aniqroq tasavvur qilishga harakat qilaylik.
Biror kishi Yer yuzida to'g'ri chiziq bo'ylab yurishini tasavvur qiling. Oddiylik uchun, u sirtdagi har qanday narsadan (shu jumladan suyuqlik kabi, suvdan) o'tib ketishini taxmin qilaylik. Printsipial jihatdan, agar bu kishi etarlicha uzoq yurishga muvaffaq bo'lsa, u oxir-oqibat u boshlagan joyidan qaytib keladi. Sfera (Yer) yuzasida "to'g'ri chiziqda" yurib, odam DAVRALI YO'LNI kuzatishi mumkin!Asosan, bu nisbiylikning butun g'oyasi! Endi, yana nurga qaytaylik va tortishish kuchi uni qanday qilib egilishga qodir. Nurning egilishi va uning oqibatlari.Odatda yorug'lik to'g'ri chiziq bo'ylab harakat qiladi, lekin agar siz kosmosdagi egri yo'lda, umumiy nisbiylik printsiplaridan foydalangan holda yorug'likni ko'rsangiz, siz kosmosning egilishiga va shu bilan yorug'likka guvoh bo'lasiz.Gravitatsiya qanday qilib yorug'lik yo'lini egib ob'ektiv vazifasini bajarishini tushunish uchun siz bir nechta narsani tushunishingiz kerak.Bizning koinotimizdagi yorug'lik manbalari birinchi navbatda yulduzlardir. Ushbu yulduzlar har tomonga yorug'lik chiqaradi, ammo biz faqat yorug'likni nuqta sifatida ko'rishimiz mumkin, chunki yorug'lik sizning ko'zingizga tor ochilish orqali kirib borishi kerak (uni "nuqta" deb hisoblash mumkin). Bundan tashqari, ko'zdan ozgina miqdorda chiqarilgan yorug'lik o'tadi. Shunday qilib, siz ko'rgan yorug'lik juda tor yo'ldan yuradi.Eynshteynning nisbiylik nazariyasiga ko'ra, massiv jism atrofdagi bo'shliqni buzadi va shu bilan bu buzilgan fazodan o'tuvchi nurni bukadi. Keling, buning qanday ishlashini misol bilan tushunishga harakat qilaylik. Tasavvur qiling, sizning oldingizda turgan ikkita yulduzga qarama-qarshi bo'lib, birining orqasida turasiz:Burchak yulduzi (sizdan uzoqroqdagi yulduz, quyidagi rasmda sariq rangda ko'rsatilgan) o'rta yulduz chiqaradigan nurdan ancha yorqinroq nur sochadi (quyidagi rasmda ko'k rangda ko'rsatilgan). Bu o'rta yulduz uzoqroq yulduzdan tushayotgan nurni egar edi, shunda siz uzoqdagi yulduzni ko'rishingiz mumkin edi - garchi ko'rinish buzilgan bo'lsa ham - loyqa ikki yulduzni ko'rish kabi. Quyosh tutilishi va gravitatsion linzalarning namoyon bo'lishi.1919 yil Quyosh tutilishi paytida fiziklar Artur Eddington va Frenk Uotson Dayson gravitatsion linzalarni kuzatganligini tasdiqladilar (va bu gravitatsion linzalarning birinchi tasdig'i bo'lishi mumkin). Quyosh orqasidagi yulduzlar belgilangan joylaridan siljiganliklari kuzatilgan. Aslida, ular haqiqatan ham siljishmagan, ammo yulduzlardan keladigan yorug'lik Quyoshning tortish kuchi ta'sirida egilgan!Gravitatsion mikrolensingO'shandan beri olimlar tortishish ob'ektivining kuchidan Olamimizning o'rganilmagan burchaklariga chuqurroq kirib borishga harakat qilishdi. Darhaqiqat, tortishish ob'ektivining kuchidan foydalangan holda, astronomlar Katta portlashdan bir necha million yil o'tib shakllangan uzoq va toza galaktikalarni aniqlay olishdi. Uzoq yulduzlar va galaktikalarni kashf qilishning bu usuli keyinchalik nomlandi gravitatsion mikrolensing. Gravitatsiyaviy mikrolensiyada yulduzlar yoki hattoki oldingi galaktika fonda yulduzlar yoki galaktikalar uchun ob'ektiv vazifasini bajaradi. Ushbu oldingi yulduzlar galaktikalar, agar ular etarli darajada yorug'lik chiqaradigan bo'lsa, fon yulduzlari galaktikalar haqidagi fikrni osonlashtiradi. Ularning tashqi ko'rinishi va joylashuvi buzilgan bo'lsa-da, ma'lum bir yulduz / galaktikaning orqasida samoviy mavjudot mavjudligini tasdiqlash mumkin. Eynshteyn va Eynshteyn uzuklari.1985 yilda tortishish ob'ektividan foydalangan holda, astronomlar bu juda qiziqarli ta'sirni birinchi marta ko'rishga muvaffaq bo'lishdi, keyinchalik bu Eynshteyn xochi deb nomlandi. Eynshteyn bir xil ob'ektning to'rtta tasviri (galaktika yoki galaktika klasteri) ob'ektivdan qaralganda bir-biriga perpendikulyar joylashtirilgan. Ob'ektiv effekti, bu holda, chaqirilgan galaktika tomonidan yaratilgan ZW 2237 + 030.
Xuddi shu tarzda, 1988 yilda olimlar birinchi navbatda yana bir go'zal hodisani kuzatdilar Eynshteyn jiringlaydi. Bu tortishish ob'ektividan kelib chiqadigan ta'sir bo'lib, unda halo kabi aylana ichida joylashgan uzoq galaktika galaktikaga o'xshab ko'rinadi.