Grammatical problems of translation

Task 3. translate the text paying attention to translation of prepositions and conjunctions
Text 1
And it is precisely here that the comedies of Johnson and Shakespeare differ most profoundly; for whatever labels we apply to them, whatever the general nature of their materials, whatever their connections with classical or Renaissance concepts of comedy, these plays differ most significantly in that they dramatize two different responses to the human situation.
Text 2
Once an abstract idea is formed and embodied in words, then the possibility arises that these words will be taken to refer to special kinds of objects, which exist apart from the objects of material world, which are reflected in sense perceptions. And this possibility is the more apt to be realized, the more the handling of abstract ideas becomes special social activity separated from material labor.

Matn 1
Aynan shu erda Jonson va Shekspirning komediyalari bir-biridan tubdan farq qiladi; Biz ularga qanday yorliqlarni qo'llamasligimizdan qat'i nazar, ularning materiallarining umumiy tabiati qanday bo'lishidan qat'i nazar, ularning klassik yoki Uyg'onish davri komediya kontseptsiyalari bilan aloqasi qanday bo'lishidan qat'i nazar, bu o'yinlar insoniy vaziyatga ikki xil munosabatni dramatiklashtirishi bilan eng muhim farq qiladi.

Matn 2
Mavhum g‘oya so‘zda shakllanib, gavdalansa, bu so‘zlarni moddiy olam ob’ektlaridan tashqari mavjud bo‘lgan, hissiy idroklarda namoyon bo‘ladigan maxsus turdagi predmetlarga taalluqli qilish imkoniyati paydo bo‘ladi. Va bu imkoniyat amalga oshishi qanchalik qulay bo'lsa, mavhum g'oyalarni boshqarish moddiy mehnatdan ajratilgan maxsus ijtimoiy faoliyatga aylanadi.

Task 4. Translate the following extract from the novel «Sisters» by Askad Mukhtar into English. Compare your translation with the published one and answer the questions.
Иккинчи боб

-Собир мастеровойнинг беваси...

Онахонни шундай деб аташарди. Хотин кишини оти билан чақириш унга керагидан ортиқ хурмат билдиришдай бўлиб туюладиган замонларда қўйилган буном беш-олти йилдан буён айниқса, Найманчада энг эътиборли ном бўлиб кетди.
Муюлишдаги мана бу кўримсизгина лойсувоқ уй махалла хоотин-қизларининг кўз тиккан жойибўлиб қолди. Бировлар унга қувонч умид билан бировлар бўлса хавотир билан қараб ўтади. Очиқ хотинлар баъзан эса сочини калта қирқтириб бошига қиўил дурра ўраган келиб кетадиган бу уйга Қудратиллахўжа ҳам бепаво қарай олмайдиган бўлди. Шахар хотин-қизлари орасида Жўрахон вакила деб ном чиқарган очиқ хотиннинг келиши бўлса, айниқса, шариат пешволарининг ваҳимасини оширди.
Аслида бу уйда аваҳима қиладиган хеч гап йўқ. Унда Собир мастеровойнинг беаси ўзининг икки қизчаси билан етти йилдан буён эл қатори бир нав тирикчилик қилиб келяпти.
Онахоннинг устахонасида бўз тўқиб топганини икки қизчаси рўзғорида учма-уч қилиб, бинойидек уй тутишади. Уйлари фақиргина бўлса ҳам, ховли-жойлари хамиша ойнадек. Турсуной билан Башорат ҳар куни уй ичию йулакларни супуриб-сидириб, ҳамма ёқни саранжом-саришта қилиб, қозон осиб оналарини ишдан кутишади...
-Ойижон дастурхон ёзайми?- деди Башорат ўчоқ бошидан туриб.
Онахон эндигина ишдан келиб обдастадаги муздек сув билан юз-қўлини юваётган эди. Қизчасининг овози билан бирга кўк солибЮ қатиқланган маставанинг лаззатли ҳиди келди. Муздек сув, ғаҳур қизчасининг меҳрибон товуши ва бу лаззатли таом ҳиди онанинг кўнглини очди, ҳорғин ва негадир ўйчан кўриннган юзида табассум балқиди.
Она ишдан қандай ўй, қандай ташвиш билан қайтмасин, шу қизчаларини кўрибоқ кўнгли ёзилар янги чиройли кунлар туғилаётганини қандайдир абадий ўлмас ёшлик чечак отаётганини ҳис қиларди, бу ҳиснинг ўз қизчаларигагина эмаслигини, атрофидаги турмушга, кейинги вақтда ўзида туғилган ўй ва орзуларига, одамларда, дугоналарида, клублардаги гурунгларда сезилаётган янгиликларга боғлиқ эканини ҳали ўзи англаб етмасди.
Онахон уй ишига какамдан-кам қарайди. Жастёр бўлиб қолган қизлари, айниқса катта қизи Башорат уни кўпдан бери рўзғор ташвишидан қутқазган. Бугун ҳам кундагидай қизчаларини севиб-қучиб тайёр жойг асандал ўрнидаги бўз дастурхон ёзилган хонтахта меҳмондай оёқ буклаб ўтирди. Иссиқ овқат тўла косани тагидан қозон сочиқ билан кўтариб келаётган Турсуной ховлининг ўртасига келганда “вой!” деб чинқириб юборди. Косани ташлаб юборай деганида қаёқдандир пайдо бўлган Башорат югуриб келиб яланғоч қўли билан овқатни шартта олди-да, хонтахтага элтиб қўйди. Турсуной латтани ерга ташлаб, кўзини юмиб бармоқларини учини тишлаганича жойида анча туриб қолди. Кейин қизлар қах-қахлаб кула-кула оналари ёнига келиб ўтиришди.
Chapter two
The widow of the workingman Sabir how Anakhon was called in the days when to call a woman by her name was a mark of undue respect. But in the past few years this name became one of the most honoured in Naimancha.
Plain with a clay roof, Anakhon's house at the corner of two streets attracted the attention of all the women in the block. Some looked at it with pride and hope, others with caution. The women who visited this house went about without paranjah, while some had bobbed hair and wore red kerchiefs on their heads. Jurakhon, the woman judge, who was known throughout the city was also seen here.
Anakhon lived with her two daughters. Life for her was an uphill struggle and she was barely able to make ends meet, but the order and cleanliness about {he house was always examplary. She would return from work tired and preoccupied and yet the moment she would see her girls and hear their usual, ^Mother, dear, shall we set the table? a warmness would fill her heart. Anakhon would wash with very cold water from a Jug, while the wind would carry about the courtyard the appetizing smell of rice soup with vegetables and sour milk. The mother would listen to the hurried patten of the girls' feet and think: *My little housewives, they're doing their best . . .»
She did little about the house. Her daughters, who were growing up, especially the elder Bashorat, saved her from household cares. Today as usual the mother sat down to dinner cross-legged at a low table covered with a white rnatu table-cloth. The table stood over a hole dug in the earthen floor. This was the stove and coals smouldered in it in winter. In those years «stoves» like these were to be seen in many houses.
1. “Мастеровой” сўзи ўзбек тили учун қандай сўз хисобланади? Бу сўз инглиз тлига қандай таржима қилинган? Таржимон бу сўзни working man деб тўғри таржима қилганми? Бу таржима қийичиликларининг қайси турига киради?
2. Ним аучун таржимон текстдаги ”кўримсизгина лойсувоқ уй”- бирикмасини “plain with a clay roof” деб таржима қилган? Ўзбек тилидаги бу реалия қандай сул воситасида берилган?
3. Текстлаги махалла сўзи реалия – чунки бў сўз фақт ўзбек халқига оиб бўлиб у одамларнинг территория ва социал жиҳатдан яқинлигини билдиради. Таржимон бу сўзни блок деб таржима қилган. Сиз бунга қўшиласизми? Таржимада реалиянинг хамма маънолари сақлаб қолинганми? Сиз билган “community”сўзи нимани билдиради?
4. Тексдаги очи қхотинлар сўзи «the women without paranjah» деб таржима қилинган. Бу ерда сўзнинг маъно жихатдан кенгайиши рўй берган. Бу ўринда таржима усулидан қайси бири ишлатилган? Асослаб беринг.
5. Текстдаги “беш-олти йилдан буён” сўзлари инглиз тилига “in the past few years” деб таржима қилинган. Ўзбек тилидаги бу бирикма таржима усулларидан қайси бири асосида ифодаланган? Таржимада
таржима қийинчилигининг қайси турига тўқнаш келинган?
6. Текстдаги “ойижон” сўзидаги “жон” суффикси қандай суффикс ҳисобланади ва бу суффикс инглиз тилига қандай таржима қилингин? Таржимон “dear” сўзини танлаб тўғри қилганми? Таржимон таржиманинг қайси усулидан (лексик ёки грамматик) фойдаланган?
7. “Ойижон дастурхон ёзайми?” –гапида дастурхон сўзи орқали нимани тушунасиз, бу сўзнинг қандай маънолари бор? Таржимоннинг бу гапни “Mother, dear, shall we set table? ” деб таржима қилганига қўшиласизми? Асослаб беринг.
8. “Текстдаги обдаста” сўзи Ўрта Осиё халқларига оид сўз, яъни реалия. Таржимон бу сўзни “a jug” деб таржима қилган. Таржимоннинг бу таржимаси адекатми?
9. “... Кўк солиб, қатиқланган мастава...”, ...Rice soup with vegetables and sour milk…” Шу гапда “кўк” сўзи “vegetables” деб таржима қилинган. Бу таржима тўғрими? “Кўк деганда сиз нимани тушунасиз”, “vegetables”деганда-чи? Бу ўрин “fennel, parsley” сўзларини қўллаш маъқул эмасми?
10. Текстдаги Жўрахон вакил адеб ном чиқарган очиқ хотин- Jurakhon, the woman judge, who was known throughout the city деб таржима қилинган. Таржимон вакила сўзини the woman judge деб таржима қилган. Таржимоннинг бу таржимаси адекватми?
11. Тектдаги сандал, хонтахта сўзлари ўзбек халқига оид сўзлар бўлиб таржиимон бу сўзларни a low table The table stood over a hole dug in the earthen floor. This was the stove and coals smouldered in it in winter. In those years «stoves» like these were to be seen in many houses.деб таржима қилади. Бу усулдаги таржимага қўшиласизми? Ўзбек тилидаги реалиялар сақланиб қолинганми?