Graduate qualifying work

Bakalavriat malakaviy ishining dolzarbligi.
Yuqorida ta’kidlanganidek, 
O‘zbekistonda bugungi kunda barqaror rivojlanishga erishish, kreditlar olib, sarmoya kiritish 
orqali iqtisodiyotini yuksaltirish borasida islohotlar olib borilmoqda. Oxirgi 5 yil ichida 
O‘zbekiston foizlar evaziga qaytarishi kerak bo‘lgan pul miqdori yalpi ichki mahsulotning 
yetarli qismini tashkil etadi, bu hozir juda muhim bo‘lib, aks holda bir qancha muammolarni 
yengib, uzoq muddatli rivojlanishdan orqaga chekinib, defoltga olib keladi. Shu bois ushbu 
mavzuni o‘rganish va bu sohada xorijiy tajribani joriy etish hayotiy ahamiyatga ega. Bu o‘z 
vaqtida va belgilangan muddatlarda puxtalik bilan boshqarilsa, qonuniy ravishda qo‘llanilsa, 
qaysidir ma’noda mamlakatimizni yanada rivojlantirishga xizmat qiladi.
Keyingi yillarda tashqi qarz muammosi global tus oldi. Davlat tashqi 
qarziga xizmat ko‘rsatishning izchilligi mamlakatimiz makroiqtisodiy 
barqarorligining asosiy omillaridan biridir. Qarz muammosini hal qilishning 
tabiati byudjet imkoniyatlarini, uning valyuta zaxiralari holatini va natijada 
milliy valyutaning barqarorligini, foiz stavkalari darajasini,
2

---

investitsiya muhiti, ichki moliya bozorining barcha segmentlari xatti-harakatlarining 
tabiati. Biroq, tashqi moliyaviy resurslarni jalb qilish va ulardan foydalanish bo'yicha 
izchil davlat siyosatining yo'qligi tashqi qarzning ko'payishiga olib keladi va bu iqtisodiy 
o'zgarishlarga jiddiy to'siq bo'lmoqda.
Ko'pgina mamlakatlar amaliyoti shuni ko'rsatadiki, mamlakatning tashqi qarzini 
boshqarish tizimining muddati, valyuta yoki foiz stavkalari bo'yicha samarasizligi hamda muhim 
shartli majburiy majburiyatlari bo'lmaganligi iqtisodiy inqirozlarning boshlanishi, tarqalishi yoki 
kuchayishiga sabab bo'lmoqda.
Haddan tashqari tashqi qarz foiz stavkalarining oshishiga olib keladi va iqtisodiyotning 
real sektoriga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. Chet el valyutasidagi qarzga bog'liqlikning 
kuchayishi valyuta kursiga bosim o'tkazadi, agar qayta moliyalashda qiyinchiliklar yuzaga kelsa, 
pul tarangligini keltirib chiqaradi. Aynan shu omillar tanlangan mavzuning dolzarbligini 
ko'rsatadi.