Градостроительные нормы и правила

Сув таъминоти ва канализация


4.75. Жамоат биноларида хўжалик-ичимлик, ёнғинга қарши ва иссиқ сув таъминоти, канализация ва сув кетказиш тизимларини назарда тутиш лозим, улар амалдаги норматив хужжатларга асосланган ҳолда лойиҳаланиши керак.
Аҳоли яшаш пунктларининг канализацияси бор тумаларида бунёд этиладиган барча типдаги жамоат биноларида ички сув таъминоти ва канализатсияси тизимларини назарда тутиш шарт.

76. 
    Барча типдаги жамоат биноларида ички сув қувури тизимини қуришда тозалаш инвентарлари сақлаш хоналаридаги, шахсий гигиена комнатасидаги, душхонадаги, хожатхоналардаги, тиб пунктларидаги, ошхона, буфет, кафетерийлардаги ювиш, юз-қўл ювиш ёки қўл ювиш жиҳозларига ва бошқа лойиҳа топшириғига асосан хоналардаги жиҳозларга совуқ ва иссиқ сувларни тортиб бориш назарда тутилиши керак.
    
77. 
    Иссиқ сув ҳарорати жўмракдан тушишида иссиқ сув таъминоти тизимидан қатъий назар 50°С дан кам эмас ва 75°С дан кўп бўлмаган қилиб қабул қилинади, бундан болалар мактабгача муассасалари хоналаридаги душ ва юз-қўл ювиш жиҳозлари жўмрагидан тушадиган иссиқ сув ҳарорати мустасно, уларда ҳарорат 37 °С дан ошмаслиги шарт.
    

4.78. Ёнғинга қарши ички водопровод КМК 2.04.01 га ва 18-иловага мос назарда тутилиши керак.
4.79. Чакана савдо корхоналарининг маҳсулотларни сотувга тайёрлаш хоналари юз-қўл ювиш жиҳозлари билан таъминланиши шарт.
4.80. Озиқ-овқат дўконлари ва умумовқатланиш корхоналаридаги овқат чиқиндилари учун камераларнинг шлюзи бачокларни ювиш учун ювиш жиҳозлари ва юз-қўл ювиш жиҳозлари билан таъминланиши даркор.
4.81. Ҳаммомларда ва кир ювиш хоналарида водопроводнинг иккита тизими назарда тутилиши мумкин: хўжалик – ичимлик – ташқи тармоқдан, ишлаб чиқариш – балансловчи баклардаги қўшимчадан. Ишлаб чиқариш тизими водопроводини контраст микробассейнларига ва совунли, буғли, душ ва ваннали хоналарга ўрнатиладиган санитар жиҳозларга улаш мумкин, қолган жиҳозлар хўжалик-ичимлик тизимига уланади.

82. 
    Хожатхоналарни, душхоналарни, совунли, буғли ҳаммомларни, очиқ ва ёпиқ бассейнлар ҳовузлари атрофидаги йўлакчаларни, ҳаммомларни, балчиқ билан даволаш хоналарини, трибуналарни, очиқ спорт иншоатлари ва кинотеатрларининг томошабинлар ўтирадиган жойларини, кир ювиш хоналарини ювиш ва тозалаш учун совуқ ва иссиқ сув уланган сув қуйиш кранлари ўрнатилиши лозим. Операция олди хоналари, туғдиришга тайёрлаш хоналари, ваннахоналари, икки ва ундан кўп унитазлар билан жиҳозланган хожатхоналари, клизмахоналари, юқимли касалликлар бўлимларининг бокс ва яримбокслари хоналари, клёнкаларни ювиш ва қуритиш хоналарида совуқ ва иссиқ сув қуйиш кранлари ва траплар ўрнатилиши назарда тутилмоғи лозим.
    
83. 
    Бассейнлардаги сув ҳисобий ҳарорати уларнинг мўлжалланган йўналиши бўйича қабул қилинади, аммо барча ҳолларда улар ҳарорати камида 24 °С ва кўпи билан 30°С бўлиши керак. Сауна қошидаги бассейнлардаги сув ҳарорати 18°С дан камроқ бўлиши мумкин.
    

Бассейн ҳовузларига қуйиладиган сув ҳарорати 37°С дан ошиб кетмаслиги шарт. Қишда очиқ бассейнларга қуйиладиган сув ҳарорати санитар назорати органлари билан келишилган ҳолда оширилиши мумкин.
4.84. Бассейнлар ванналарини тўлдириш вақти 24 соатдан ошмаслиги, сувини чиқариб ташлаш 12 соатдан ошмаслиги зарур. Тўлдириш ва чиқариб ташлаш оралиғидаги вақт ваннани ва жиҳозларни тозалаш санитар ишлов беришга сарфланади.
Бассейн ваннасидаги сувни алмаштириш бассейннинг йўналиши бўйича, аммо бир ойда бир мартабадан кам бўлмаслиги шарт.
4.85. Бассейнлардаги сув алмаштириш суткада сувнинг рециркуляцияси билан ва ҳовуз ҳажмининг 10% идан кам бўлмаган тоза сув киритиш йўли билан амалга оширилади. Бунда тўлиқ сув алмашишига кетадиган вақт 12 соатдан ошиқ қабул қилинмаслиги зарур.
Дезинфекциялаб рециркуляциясиз тинимсиз тоза сув билан таъминлашга (бир марта фойдаланадиган) йўл қўйилади.

86. 
    Бассейнларнинг ҳовузларидаги циркуляция сувини тозалаш сув таъминоти ташқи тармоғи ва иншоатларини лойиҳалаш бўйича амалдаги норматив хужжатларга мос олдиндан коалгуляцияланган фильтрлар билан амалга оширилади.
    
87. 
    Бассейнларда ванна сувини дезинфекция қилиш назарда тутилиши зарур. Дезинфекция санитар назорат органлари рухсат этган моддалар ва воситалар билан амалга оширилиши керак. Дезинфекция моддалари рециркуляция тизими қувурларига фильтрдан олдин, тинимсиз ҳовузга сув киритилишида эса – сув киритиш жойида қўшилади.
    
88. 
    Бассейнларни лойиҳалашда сув сарфи ва йиллик иссиқлик юки иккита режимга ҳисобланиши зарур: бассейн ванналарини тўлдиришда ва берилган ҳароратни сақлаб туриш учун сувни иситишни ҳисобга олган ҳолда фойдаланишда.
    
89. 
    Канализацияси йўқ худудларда ички сув таъминоти тизимини қуришда маҳаллий тозалаш иншоати билан ички канализация тизимини назарда тутиш лозим.
    

Ички канализация тизими йўқ бўлганда ички сув қувури тизимини қуриш мумкин эмас.
4.90. Аҳоли яшаш пунктлари ва қишлоқ жойлардаги канализатсияси йўқ худудларда алоҳида жойлаштирилган ерга қазилган типдаги хожатхоналар билан қуйидаги бино ва иншоатлар жиҳозланиши мумкин (баландлиги, қоида бўйича, 2 қаватдан кўп эмас):
- жойи 90 гача бўлган болалар мактабгача муассасалари - чиқиндиларини олиб кетишни ташкил қилган ҳолда;
- мактаблар ва интернат-мактаблар, касб ҳунар коллежлари (ошхона, шифокор кабинети ва кимё хоналари учун сув қувукри ва ўйиққа тушириладиган канализация қурилиши шарти билан);
- савдо майдони 250 м² гача бўлган дўконлар, ёпиқ бозорларнинг савдо заллари - 250 м²;

• 
  ўрни 50 тагача бўлган жамоа овқатланиши корхоналари (чойхоналар, кафелар, газакхоналар, кабобхоналар);
  
• 
  бошқарув органлари, ҳар хил йўналишдаги идоралар, офислар, фирмалар, бюролар бинолари (баландлиги 2 қаватдан ошмаган);
  
• 
  баландлиги 1-2 қават 50 ўрингача меҳмонхоналар, мотеллар ва кемпинглар;
  
• 
  болалар ёзги оромгоҳлари, дам олиш базалари, сиғдираолишлик миқдори 240 ўрингача туристлар базалари ошхоналаридан чиқинди сувлар учун ер қудуғига чиқариш билан;
  
• 
  сиғдираолишлик миқдори 500 ўрингача кинотеатрлар и клублар;
  
• 
  тирларнинг отиш галереялари ва алоҳида жойлашган очиқ тирлар;
  
• 
  очиқ текис иншоатлар, жумладан томошабинлар учун 300 ўрни борлари;
  

- спорт иншоатларининг старт майдонлари - трамплинларнинг, тоғ чанғи трассаларининг ва бошқа;
- бир сменада 25 ходимгача бўлган маиший хизмат корхоналари;
- норматив актлар ёки вазирлик, қўмита ёки таъсис йўналиши бўйича идораларнинг қарорларига мос бошқа ўринлари кўп бўлмаган жамоат муассасалари.
4.91. Бошқа йўналишга мўлжалланган ёки уларга олд қурилган савдо, жамоат овқатланиш ва маиший хизмат кўрсатиш корхоналарининг канализация тизими ушбу биноларнинг канализация тизимидан ажратилган ҳолда назарда тутилиши шарт.
4.92. Маиший хизмат кўрсатувчи корхоналар учун ички канализатсия тизимини, жумладан ўз-ўзига хизмат кўрсатиш кир ювиш хоналарининг, лойиҳалаш маиший ва ишлаб чиқариш чиқиндилари сувлари учун қўшилган ҳолда амалга оширилиши мумкин, лойиҳаланиши амалдаги нормалар бўйича бўлган кимёвий тозалаш, ҳаммом ва кир ювиш хоналари канализациялари бундан мустасно.

93. 
    Жамоат биноларининг вентиляция ва кондициялаштириш тизими жиҳозларидан чиқувчи сувни чиқариш маиший канализация тармоғига ёки ирригация тармоғига уланиши лозим.
    
94. 
    Ўтиш оёқ душлари ва ванналаридан, тошиб чиқадиган тарновлардан ва бассейнларнинг бўшатиш ва ювиш сувларини чиқариб ташлаш маиший канализация ёки ирригатсия тармоғига лойиҳаланиши шарт. Ванналарни канализация тармоғига улашда тармоқдан ваннага сув қайтиб кириш эҳтимоли олди олиниши керак.
    
95. 
    Ишлаб чиқариш чиқинди сувларини чиқаришда ёғ тутиб қолувчи қурилмалар қуйидаги жамоат овқатланиш корхоналарида назарда тутилиши зарур:
    

- хом ашъёга ишловчи – залларида ўриндиқлар 200 дан кўп; ярим тайёр маҳсулотларга ишловчи – ўриндиқлари сони 500 дан кўп;
- марказлашган иссиқ сув таъминоти бўлмаган сиғдираолишлик миқдори 600 ўқувчидан кўп ўқув биноларининг овқатланиш блокларида.
Болалар мактабгача муассасалари овқатланиш блоклари ёғ тутқичлар билан жиҳозланмайди.
4.96. Сменада ишлаб чиқариш унумдорлиги 1 тоннадан кўп сабзавот цехлари бор жамоат овқатланиш корхоналари учун бинодан ташқарида ифлос тиндиргич ва пўстлоқ тутгич қурилмалари назарда тутилиши шарт.