G‘o‘za kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari Reja

Kasallikning rivojlanish sikli va manbalari. Alternariozning eng asosiy va muhim birlamchi manbai zararlangan g‘o‘za qoldiqlarida qishlagan zamburug‘ mitseliy va konidiyalaridir. Tajribada g‘o‘za qoldiqlarida qish paytida tuproqda 25 sm chuqurlikda zamburug‘ saqlanmagan, 1-2 sm chuqurlikda, yer ustida va 25 sm balandlikda oson saqlangan (Rasulev, 1971). Urug‘lik birlamchi infeksiya manbai emasligi haqida xabar mavjud (Karimov, 1976), ammo boshqa tahlillarda zamburug‘ chigitning ustki qismida saqlanishi aniqlangan (Kozlova, 1968; Rasulev, 1981, Peresipkin va b.q., 1990). Parazit begona o‘tlarda ham qishlashi mumkin (Peresipkin va b.q., 1990).

G‘o‘zani o‘suv davrida zararlaydigan muhim ikkilamchi infeksiya manbai - shikastlangan nihollar, ayniqsa urug‘barg va 1-juft chinbarglar hisoblanadi; ular tuproqqa tushgach, ustida juda ko‘p miqdorda konidiyalar paydo bo‘ladi (Bashi va b.q., 1983).

Bahorda birlamchi infeksiya manbalarida hosil bo‘lgan konidiyalar shamol va yomg‘ir vositasida urug‘bargni, so‘ngra esa birinchi chinbarglarni zararlaydi. Ikkilamchi infeksiya g‘o‘zaning ustki qismidagi barglari, ko‘saklari va boshqa organlariga shamol, yomg‘ir, shabnam, kamroq darajada hasharotlar va dalaga ishlov berish mexanizm va asboblari vositasida tarqaladi, shikastlaydi va rivojlanadi.

Zamburug‘ konidiyalari dala sharoitida bahorda mart oyining o‘rtalarida iyunning oxirigacha, 2-to‘lqinda esa, avgustning boshidan havoda ko‘p miqdorda kuzatiladi, ularning uchishi uchun havo harorati 12,6-16,6 °С va namligi 60-65 foiz bo‘lishi qulayligi aniqlangan (Kozlova, 1968; Sanders, Snow, 1978).

Kuz oxirida zararlangan g‘o‘za qoldiqlari tuproqqa tushadi, zamburug‘ qishlaydi va bahorda kasallik rivojlanish sikli takrorlanadi.