Государственный

Бинонинг ёнғинга бардош бериши даражаси
Биноларнинг ёнғинга бардош бериш даражасидаги масофалар, м
I, II	III	IIIa, IIIб, IV, IVа, V
I, II	6	8	10
III	8	8	10
IIIa, IIIб, IV, IVа, V	10	10	15

Изоҳ. Биноларнинг ёнғинга бардош бериш даражаси бўйича таснифи ШНҚ 2.01.02-04 «Бино ва иншоотлар ёнғин хавфсизлиги» бўйича қабул қилиниши лозим.
Ёнғинга бардош беришнинг I ва II даражаси бўлган турар жой, жамоат ва ёрдамчи бинолардан ёнғинга бардош беришнинг I ва II даражаси бўлган ишлаб чиқариш бинолари ва гаражларигача энг кам масофалар 9 м, полимер ёки ёнувчан материаллардан иситувчи қўлланган қопламаси бўлган ишлаб чиқариш биноларигача – 15 м дан кам бўлмас-лиги керак.
Тор кўчадан хонадонгача йўл-нинг умумий энг кўп узунлиги кам қаватли зич қурилишда тор кўча-ларга иккала учи билан тегувчи очиқ ўтиш йўлаклари бўлганда кўпи билан 60 м ва боши берк йўлакда – кўпи билан 45 м бўлиши керак.
Изоҳ. Пиёда коммуникацияларнинг тавсия этилган узунлиги турар жой бинолари учун ШНҚ 2.08.01-05 «Турар жой бинолари» га мувофиқ, 4-қаватга зинадан чиқиш узунлиги ҳисобга олинган ҳолда ёнғин хавфсизлиги нормаларига мос келади (чунки IV иқлимий минтақада лифтсиз қурилиш 4-қаватли уйлар билан чекланган).
2. Бинолар ва иншоотлар ораси-даги масофа деб ташқи деворлари ёки бошқа конструкциялари ораси-даги ёруғда масофаси ҳисобланади. 1 м дан ортиқ девордан чиқиб турувчи бино ёки иншоотнинг ёнувчан материаллардан ишланган конструкциялари мавжудлиги шар-тидаги ушбу конструкциялар ораси-даги масофа қабул қилинади.
3. Биноларнинг деразаларсиз деворлари орасидаги масофа 20 % га қисқартирилиши мумкин, ёнғинга бардош беришнинг IIIa, IIIб, IV, IVа ва V даражаларидаги бинолардан ташқари.
4. Сейсмиклиги 9 балл бўлган минтақаларда турар жой бинолари орасидаги, шунингдек, турар жой бинолари ва ёнғинга бардош беришнинг IVа ва V даражаларидаги жамоат бинолари орасидаги масофа-лар 20 % га оширилиши керак.
5. Каркасли ва шчитли конс-трукциялардаги ёнғинга бардош беришнинг V даражасидаги 2-қават-ли бинолар учун, шунингдек, ёнувчан материаллар билан ёпилган бинолар учун ёнғинга қарши масо-фалар 20% га оширилиши лозим.
6. Ёнғинга бардош беришнинг I ва II даражаларидаги бинолар ораси-даги масофа юқорироқ бинонинг иккинчи бино қаршисидаги девори ёнғинга қарши бўлган шароитдагина 6 м дан камроқ бўлиши мумкин.
7. Томорқа ер участкасидаги бир ва икки хонадонли турар жой уйлари ва хўжалик иморатларидан (гараж, ҳаммом) қўшни ер участ-каларидаги турар жой уйлари ва хўжалик иморатларигача масофалар 1-жадвал бўйича қабул қилинади.
8. Турар жой уйлари орасида, шунингдек, турар жой уйлари ва хўжалик иморатлари (сарой, гараж, ҳаммом) орасидаги масофалар қури-лишнинг умумий майдони, шу жумладан уларнинг орасидаги қуриб тўлдирилмаган майдони ҳам, ШНК 2.08.01-05 “Турар жой уйлари” га мувофиқ худди шундай ёнғинга бардош бериш даражасидаги ёнғин-га қарши деворларсиз битта бино қурилмаси (қавати)нинг энг кўп йўл қўйиладиган майдонига тенг бўлган-да меъёрланмайди.
9. Томорқа участкаларидан таш-қарида жойлашган хўжалик иморат-лари (сарой, гараж, ҳаммом) ораси-даги масофалар блоклаб қурилган хўжалик иморатларнинг қурилиш майдони 800 м² дан ошмаган ҳолда меъёрланмайди. Блоклаб қурилган хўжалик иморатлари гуруҳлари ора-сидаги масофалар 1-жадвалга кўра олиниши керак.
10.Саноат корхоналариниг турар жой, жамоат ва ёрдамчи бино-лари бир-биридан 1-жадвалда кўрса-тилган масофаларда жойлаштири-лади. Ёнғинга бардош беришнинг I ва II даражаси бўлган турар жой, жамоат ва ёрдамчи бинолардан ёнғинга бардош беришнинг I ва II даражаси бўлган ишлаб чиқариш биноларигача энг кам масофалар 9 м, полимер ёки ёнувчан материал-лардан иситувчи қўлланган қопла-маси бўлган ишлаб чиқариш бинола-ригача – 15 м дан кам бўлмаслиги керак.
11. Бир ва икки хонадонли турар жой уйлари томорқа ер участкаларида меъёрланмайдиган масофаларсиз бир жуфт доирасида жойлаштирилади, лекин бундай уй жуфти ва уларнинг хўжалик иморат-ларида қўшни ер участкаларидаги иккинчи уйлар жуфтигача ва уларнинг хўжалик иморатларигача масофалар 1-жадвалда кўрсатилга-нидан кам бўлмаслиги керак.
12*. Хўжалик саройлари ва гаражлари участка уйи турар жой хоналаридан қўшни уйгача (айвони ва деразали деворигача) масофалари бир жуфт уй ичида камида 7 м бўладиган қилиб жойлаштирилади, ёки сарой ва гаражнинг бир ёки икки хонадонли уй ёнига қуриш кўзда тутилади.
Ёқилғи сақланадиган омбор-ларни бир кишига 0,8 м², лекин бир хонадонга камида 4 м² миқдорда, микротуман (мавзе) ҳудудида турар жой уйлари ошхона плиталари ва ванна колонкалари билан жиҳозлан-ганда, муҳандислик-геологик шаро-итларга кўра ертўлалар барпо этиш мумкин бўлмаганда кўзда тутилади.
Саройлардан турар жой уйла-ригача масофалар камида 1-жад-валда кўрсатилишича, энг узоқ уйга киришгача эса – кўпи билан 100 м қабул қилинади.
Хўжалик саройлари орасидаги масофалар ёнғинга бардош бериш-нинг V даражасидаги бинонинг уму-мий қурилиши майдони ҚМҚ 2.09.12-98 “Омбор бинолари” бўйича қабул қилинганда меъёрланмайди.
13*. Молхона ва парранда-хоналар турар жой уйигача уларнинг энг яқинидан масофаси якка ва иккилик саройлар учун камида 15 м, 8 блоккача бўлган гуруҳли саройлар учун 25 м, 8 блокдан ортиқ гуруҳли саройлар учун 50 м билан жойлаш-тирилиши керак.
Энг узоқдаги саройгача масофа 130 м дан ошмаслиги керак.
150 блокдан ортиқ молхона ва паррандахона гуруҳлари аҳоли жойлашган ҳудуддан ташқарида жойлаштирилади.
Блокланган саройлар гуруҳи-нинг қурилиш майдони 800 м² дан ошмаслиги керак. Саройлар гуруҳ-лари орасидаги масофалар ҚМҚ 2.09.12-98 «Омбор бинолари» бўйича қабул қилиниш керак.
14. Қишлоқ клублари ва мада-ният уйлари ёнғинга бардош бериш-нинг IV ва V даражасидаги қўшни бинолар ва иншоотлардан 1-жад-валда кўзда тутилганига нисбатан 30 % га ортиқроқ масофада жойлаш-тирилади.
15.* Тор кўчалар ва пиёда йўл-ларни лойиҳалашда ўт ўчириш машиналарининг турар жой ва жамоат биноларига, шу жумладан, ичига ва ёнига қурилган хоналари бўлган биноларга етиб бориши имконини ва ўт ўчирувчиларнинг автозиналар ёки автокўтаргичлардан исталган хонадан ёки хонага ета олишини таъминлаш лозим.
Тор кўчанинг четидан бино деворигача бўлган масофа одатда 9 қаватгача бўлган бинолар учун 5-8 м ва 9 ва ундан ортиқ қаватли бинолар учун 8-10 м қабул қилинади.
Бу зонада тўсиқлар, электр узатиш ҳаво линияларини жойлаш-тириш ва дарахтларни қатор қилиб ўтқазиш мумкин эмас.
Кириш йўлллари бўлмаган биноларнинг олд томонлари бўйлаб эни 6 м бўлган ўт ўчириш маши-налари ўтишига яроқли йўлларни уларнинг қоплама ёки тупроққа йўл қўйиладиган босишини ҳисобга олиб барпо этиш мумкин.
16. Турар жой ва жамоат бино-ларидан нефть ва нефть маҳсулот-лари сақланадиган 1-тоифа омбор-ларгача масофалар ҚМҚ 2.09. 19-98 «Нефть ва нефть маҳсулотлари омборлари» га мувофиқ, иссиқхона-лар, дизелли корхоналар, электр-станциялар ва бошқа энергетика объектлар таркибида кўзда тутила-диган II тоифа ёнилғи суюқликлар омборларигача эса 2-жадвалда бел-гиланганлардан кам бўлмаган масо-фалар қабул қилинади.

2-жадвал