|
Reja: - Glyukoza haqida tushuncha
- Glyukoza tashuvchilar
- Glyukoza tashuvchilar spetsifikligi
Glyukoza (yun. Glykys — shirin), uzum shakari, dekstroza — tabiatda koʻp uchraydigan uglevod; geksozalarga, yaʼni uglerod atomlari 6 ta boʻlgan monosaharidlarga kiradi. Rangsiz kristall modda. Mol. M. 180,16. Suyuqlanish temperaturasi 146,5°, suvda yaxshi eriydi, optik faol, kugblangan nurni oʻngga buradi. - Glyukoza (yun. Glykys — shirin), uzum shakari, dekstroza — tabiatda koʻp uchraydigan uglevod; geksozalarga, yaʼni uglerod atomlari 6 ta boʻlgan monosaharidlarga kiradi. Rangsiz kristall modda. Mol. M. 180,16. Suyuqlanish temperaturasi 146,5°, suvda yaxshi eriydi, optik faol, kugblangan nurni oʻngga buradi.
Viruslardan tortib yuksak oʻsimliklar va umurtqali hayvonlar (jumladan odam)gacha barcha tirik organizmlarning zarur tarkibiy qismi. U barcha organizmlardagi aksari sintez va parchalanish reaksiyalarida qatnashadi. Sanoatda kraxmalni gidrolizlab olinadi. Qandolatchilikda, tibbiyotda ishlatiladi. Viruslardan tortib yuksak oʻsimliklar va umurtqali hayvonlar (jumladan odam)gacha barcha tirik organizmlarning zarur tarkibiy qismi. U barcha organizmlardagi aksari sintez va parchalanish reaksiyalarida qatnashadi. Sanoatda kraxmalni gidrolizlab olinadi. Qandolatchilikda, tibbiyotda ishlatiladi. Bu Glyukoza tashuvchilar turli xil sutemizuvchi hujayralar sitosoliga glyukozani passiv tashishni amalga oshiradigan bir qator shlyuzli transportyorlardir.Shu bilan birga, hozirgi kunga qadar aniqlangan Glyukoza tashuvchilarning aksariyati glyukoza uchun xos emas. Aksincha, ular mannoz, galaktoza, fruktoza va glyukozamin kabi turli xil shakarlarni, shuningdek urat va mannositol kabi boshqa turdagi molekulalarni tashish imkoniyatiga ega. - Bu Glyukoza tashuvchilar turli xil sutemizuvchi hujayralar sitosoliga glyukozani passiv tashishni amalga oshiradigan bir qator shlyuzli transportyorlardir.Shu bilan birga, hozirgi kunga qadar aniqlangan Glyukoza tashuvchilarning aksariyati glyukoza uchun xos emas. Aksincha, ular mannoz, galaktoza, fruktoza va glyukozamin kabi turli xil shakarlarni, shuningdek urat va mannositol kabi boshqa turdagi molekulalarni tashish imkoniyatiga ega.
Glyukoza tashuvchilar korinishi
Bugungi kunga qadar kamida 14 ta Glyukoza tashuvchilar aniqlangan. Ularning barchasi umumiy tuzilish xususiyatlariga ega va to’qimalarning tarqalishi jihatidan ham, u olib yuradigan molekula turidan ham farq qiladi. Shunday qilib, har bir tur ma’lum bir metabolik rolni bajaradigan turli xil fiziologik sharoitlarga moslashtirilgan ko’rinadi. - Bugungi kunga qadar kamida 14 ta Glyukoza tashuvchilar aniqlangan. Ularning barchasi umumiy tuzilish xususiyatlariga ega va to’qimalarning tarqalishi jihatidan ham, u olib yuradigan molekula turidan ham farq qiladi. Shunday qilib, har bir tur ma’lum bir metabolik rolni bajaradigan turli xil fiziologik sharoitlarga moslashtirilgan ko’rinadi.
Uglevodlar almashhiuvinhig buzilishi diagnostikasi klinikada har xil usullar bilan amalga oshiriladi. Ulardan asosiysi qondagi glyukozam aniqlashdir. Glyukozani aniqlash usullaridan spetsifik boMmagan X agedorn — Y ensen usulidan boshqalarga nisbatan k o ‘proq foydalamladi. - Uglevodlar almashhiuvinhig buzilishi diagnostikasi klinikada har xil usullar bilan amalga oshiriladi. Ulardan asosiysi qondagi glyukozam aniqlashdir. Glyukozani aniqlash usullaridan spetsifik boMmagan X agedorn — Y ensen usulidan boshqalarga nisbatan k o ‘proq foydalamladi.
Uning yordamida faqat glyukoza emas, balki qondagi barcha qaytariladigan moddalar miqdori aniqlanadi. Haqiqiy glyukozam aniqlash uchun xizmat qhadigan ortotoluidin yoki glyukozoksidaza usullari ko‘proq tarqalgandh. U glyukozaning glyukozoksidaza fermenti ta’sirida spetsifik oksidlanishiga asoslangan. Uning yordamida faqat glyukoza emas, balki qondagi barcha qaytariladigan moddalar miqdori aniqlanadi. Haqiqiy glyukozam aniqlash uchun xizmat qhadigan ortotoluidin yoki glyukozoksidaza usullari ko‘proq tarqalgandh. U glyukozaning glyukozoksidaza fermenti ta’sirida spetsifik oksidlanishiga asoslangan. Keyingi yillarda biokimyoning rivojlanishi diagnostika uchun fermentlarning aktivligini aniqlash imkomyatini berdi, fermentlarning yuqori spetsifikligi va organizmda kimyoviy jarayonlarni o‘zgarishiga tez (dastlabki) javobi ularning xususiyatlaridir. - Keyingi yillarda biokimyoning rivojlanishi diagnostika uchun fermentlarning aktivligini aniqlash imkomyatini berdi, fermentlarning yuqori spetsifikligi va organizmda kimyoviy jarayonlarni o‘zgarishiga tez (dastlabki) javobi ularning xususiyatlaridir.
Foydalanilgan adabiyotlar - Klinik va biokimyoviy tekshiruv usullari (G.Ashirova, F.Po’latova va b.)
- Intrnet manba: https://www.google.com/search?q=Glyukoza
E’tiboringgiz uchun rahmat
Do'stlaringiz bilan baham: |
