|
GLOSSARIY
Bakalavriat- orta arnawli ka`sip-o`ner bilimi negizinde joqari bilimlendiriw bag`darlarinin` biri boyinsha fundamental bilimler beretug`in , oqiw mu`ddeti to`rt jildan kem bolmag`an tayanish joqari bilimlendiriw.
Biliw, seziw-du`n`ya haqqindag`i jan`a bilimler esaplanatug`in sub`ekt ha`m ob`ekttin` o`z-ara ta`sirin , ha`diysenin` sanamizda qayta ta`sir etiliwi ha`m sa`wleleniw protsessi.
Sabaq- belgili maqset tiykarinda belgilengen waqitta o`z aldina, birdey jastag`i oqiwshilar meneen oqitiwshi basshilig`inda alip barilatug`in bilimlendiriw protsessi.
Sabaqliq- arnawli tu`rde oqiwshilar ushin jazilg`an kitap sabaqliq dep ataladi.
Ja`ma`a`t-insanparwarliq ha`m juwapkershilikli ha`reketlenetug`in qarim-qatnaslar ha`mde birgeliktegi ja`miyetlik unamli xizmetke tiykarlang`an, adamlardin` sho`lkemlestirilgen uliwmalig`i, ja`ma`a`ti.
Maqset-bolajaq na`tiyjeler haqqinda ba`rhama aqiliy oylanip du`zilgen, rawajlandirilg`an qiyallar, keleshek rejeleri.
Shaxs dinamikasi – insannin` ontogenetik raawajlaniwin o`z ishine alg`an halda sub`ekttin` qa`siyetleri ha`m sipattin` waqit penen o`zgeriw protsessi.
Shaxsiy fazilet - shaxs ta`repinen o`zinin` a`dep-ikramliliq, ruwxiy ha`m miynetkeshlik qa`biletinin` ja`miyetlik a`hmiyetin, ja`miyettegi orninan`lay aliw qa`siyeti.
Evristika ilimiy izertlewlerdin` oylanilg`an usillari ha`m metodikaliq ko`rsetpeleri.
Empirik – tajriybege tiykarlang`an.
Estetikaliq ta`rbiya – go`zalliqti seziw a`tirap-ortaliqtan go`zzalliqti bayqay aliw ha`m tu`siniwge bolg`an qa`biletti rawajlandiriw.
O`z-o`zin bahalaw –shaxstin` o`z psixalogiyaliq sipatlari, minez-qulqi, jen`isleri ha`m a`wmetsizlikleri, qa`dir-qimbati, kemshiliklerin bahalay aliwi.
O`z-o`zin ta`rbiyalaw I) shaxsqa ta`n bolg`an ma`deniyattin` qa`liplesiwi ha`m rawajlaniwina qaratilg`an izbe-izliktegi xizmeti
2) shaxstin` o`z fizikaliq, ruwxiy ha`m a`dep-ikramliliq sipatlarin tinbay a`melge asiriw
Oqitiw – bilim aliwshinin` biliw xizmetin basqariwg`a qaratilg`an oqitiwshinin` xizmeti.
Oqitiw - a`) ta`limnin`g o`zine ta`n usuli bolip, shaxsqa teoriyaliq ha`m a`meliy bilimler beriw protsessinde onin` rawajlaniwi ta`miyinlenedi.
2) talaba ha`m oqitiwshi, talabanin` basqa talabalar menen qatnasi na`tiyjesi o`z-ara a`tirap-ortaliq, onin` nizamliliqlari, rawajlaniw tariyxi ha`m olardin` u`yreniliw usillarin biliwdi basqariw protsessi.
Pedagogikaliq protsess – oqitiw ma`seleleri onin` rawajlaniwin sheshiwge qaratilg`an, arnawli sho`lkemlestirilgen pedagog ha`m ta`rbiyalaniwshilardin` belgili bir maqsetke qaratilg`an o`z-ara qarim-qatnaslari.
Pedagogikaliq protsess printsipleri – pedagogikaliq xizmetti sho`lkemlestiriwdin` tiykarg`i talaplari bolip, ol pedagogikaliq protsesstin` bag`darlarin ko`rsetedi ha`m onin` nizamliliqlarin aship beredi.
Pedagogikaliq sheberlik – pedagogikaliq protsessti biliw, oni sho`lkemlestire aliw, ha`reketke keltire aliw (A.S. Makarenko), pedagogikaliq protsesstin` joqari na`tiyjeliligin belgilewshi shaxstin` jumisi sipatinin` sintezi.
Pedagogikaliq qarim-qatnas – ta``lim aliwshilardin` maqsetleri ha`m olardin` birgeliktegi xizmetleri mazmuninan kelip shig`atug`in o`z-ara baylanisti ornatiw ha`m rawajlandiriwdi, bir-birin qollap-quwatlawdi sho`lkemlestiriwdin` ha`r ta`repleme protsessii.
Pedagogik texnika a`) ha`r bir ta`lim aliwshig`a ha`m ja`ma`a`tke pedagogikaliq ta`sir etiwdi na`tiyjeli qollaniw ushin za`ru`r bolg`an ta`jiriybe ha`m ko`nlikpeler jiyindisiN`
b) ha`r bir ta`lim aliwshig`a ha`m ja`ma`a`ttin` jedelligin pedagogikaliq jaqtan ta`miyinlew ushin za`ru`r bolg`an ta`jiriybe ha`m ko`nlikpeler .
G`A`dep-ikramliliqG`, G`minezG` ha`m G`quliqG` so`zleri arabcha so`z bolip, olar tilimizde o`z ma`nisinde qollaniladi. Ikramliliq insanlardin` ha`r bir ja`miyetke ta`n minez-quliq normalari jiyindisi. Ikramliliq ja`miyetlik sana formalarinan biri bolip, barliq tarawlarda insanlardin` is-ha`reketlerin ta`rtipke saliw funktsiyalarin orinlaydi.
Empirik basqich-ta`jiriybe ob`ekti ta`sirinde ha`r ta`repleme ko`z aldina keltiriw, bilimlendiriw a`meliyati, ilimiy bilimler da`rejesi ha`m ha`diyseler a`hmiyetine erisiwge bolg`an talap ortasindag`i tartis, ilimiy mashqalag`a at qoyiw
Za`ru`rlik - individning qandayda bir na`rsege mu`ta`jligi ha`m insannin` ruwxiy quwati ha`m jedelligi deregi esaplanatug`in tiykarg`i qa`siyeti.
Itimalliliq - tosattan, pedagogikaliq turmistag`i o`zgerislerdi aniq aytip beriw mu`mkin bolmag`an, itimalliliq ku`tilgen protsess.
Oyin –xizmettin` bir turi bolip, ja`miyetlik ta`jiriybelerdi o`zlestiriw ha`m payda etiwge, o`z is-ha`reketlerin jetilistiriwge qaratilg`an boladi.
Oqitiwshinin` innovatsiyaliq xizmeti – ja`miyetlik pedagogikaliq fenomen bolip, unamli imka`niyatti sa`wlelendiriw, ku`ndelik xizmetten shetke shig`iw.
Oqitiw waziypasi – bilimlendiriwshilik, ta`rbiya beriwshilik ha`m rawajlandiriwshiliq.
Oqitiw tu`rleri – awizeki metodi, ko`rsetpeli, bilimlerdi o`z betinshe iyelew, da`stu`rlestirilgen ta`lim, o`quv protsessin algoritmlestiriw, differentsiatsiyali ha`m indinvidual ta`lim ha`m basqalar.
Oqiw – oqiwshinin` o`z qa`bileti, bilimi, ta`jiriybe ha`m ko`nlikpelerin rawajlandiriwg`a qaratilg`an ha`reket.
Qizig`iwshiliq- shaxs ha`reketine sebep bolatug`in xizmet bag`darinin` sanali formasi.
Pedagogikanin` teoriyaliq waziypasi-jan`a ha`m aldin`g`i pedagogikaliq ta`jriybelerdi u`yreniw.
Pedagogika pa`ni – arnawli institutlarda (shan`araq, ta`lim-ta`rbiya, ma`deniyat mekemeleri) maqsetke muwapiq sho`lkemlestirietug`in real pedagogikaliq protsess
Takt - misli ko`rilmegen ta`rizde o`zin tuta biliw.
Do'stlaringiz bilan baham: |
