Oziq – ovqat muammosi va biosfera – nihoyatda tez o’sib bora-yotgan dunyo aholisini oziq-ovqat bilan ta’minlash muammosi keyingi paytlarda jahonning bir qancha mintaqa- larida ancha keskinlashdi. Mavjud ma’lumotlarga asosan, dunyo xalqlarining 2/3 qismi doim oziq-ovqat taqchilligi hukm surayotgan mamlakat xalqlari hissasiga to’g’ri kelmoqda.
Svilizatsiya (lot.civilis-fuqaroviy, ijtimoiy) – serqirra ma`no , murakkab mazmunga ega bo`lgan ijtimoiy-falsafiy tushuncha . Svilizatsiya madaniyatning konkret namoyon bo`lishini uning real mavjud hayotini aks ettiradi. Tarix taqazosi bilan muayyan hududda shakllangan Svilizatsiyaga goh tabiiy muhit , gohida ijtimoiy shart – sharoitlar ko`proq ta`sir ko`rsatadigan bo`lishi mumkin.
Texnologiya – (yun. Techne-san`at mohirlik) sanoat, qurilish, transport va boshqa sohalarda mahsulotlar olish, ularga ishlov berish va ularni qayta ishlash usullari tartibga solingan
Radikalizm – mafkuraviygina emas, balki siyosiy amaliyot va taktika masalasiga taalluqli hodisadir . Radikal ruhdagi kishilar shuni qat’iy ravishda shuni targ’ib qiladilarki, siyosiy kurashda agar u zarur deb topilgan natijani bersa, man etilgan vosita va usullarning bo’li –shi mumkin emas.
Terrorizm – lotin tilidan olingan bo’lib, “ terror”– qo’rquv, daxshat demakdir. Terrorizm -bu to’g’ridan-to’g’ri kuch ishlatish metodi orqali siyosiy muammolarmi yechishning o’ziga xos usulidir.
Siyosiy terrorizm – siyosiy tizimning yo’nalishini o’zgartirishga har qanaqa terrorchilik harakatidir.
Fundamentalizm – ijtimoiy fikrdagi e’tiqodga sodiq oqim sifatida qarab chiqish mumkinki, u o’zining asliy qadriyatlar, g’oyalar, qandaydir ta’limot qoidalari, dunyoqarashlar, mafkuraviy ta’limotlarga sodiqligini va uni qat’iy ravishda himoya qilajagini e’lon qiladi. Bunday ma’noda fundamentallik nafaqat islomda, balki har qanday dinda hamda juda ko’plab dunyoviy ta’limotlarda ham mavjuddir.
Xomashyo resurslaridan foy-dalanish va ekologik muvozanatni saqlash muammosi – jahon statistik axborot markazlari bergan ma’lumotlarga qaraganda, XX asr-ning boshidan to hozirgi kungacha ishlab chiqarilgan ko’mirning 45%, temir rudasining 57%, neftning 76%, tabiiy gazning 80% keyingi 25 yilga to’g’ri kelar ekan. Tahlillarga qaraganda, 90-yil-larda ishlab chiqarilgan xomashyo miqdori 60 - 70-yillardagiga qaraganda, 1.5 – 2 barobar ko’paygan. Iqtisodchilarning tahliliga ko’ra, jahon mamlakatlarining har biri o’zi ishlab chiqargan yalpi milliy mahsulotning 3-5% miqdorida mablag’ ajratish zarur. Demak, har yili o’rta hisob bilan 650-850 mlrd. dollar hajmida mablag’ ajratilishi talab etiladi.
Ekstremizm – mintaviy va hatto umumiy xususiyat kasb etgan unchalik ham yangi hodisa bo’lmasdan, unga qarshi kurash o’zining muayyan tarixiga ega. Muayyan qarashlar, g’oyalar, e’tiqodlar tizimi sifatida ekstremizmda o’zining alohida xususiy yo’nalishi bilan maydonga chiqqan diniy ekstremizm o’z ifodasining turli shakllariga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: |