Глоссарий atamalar Izoh O’zbek tilida Ingliz tilida Rus tilida

Agnostitsizm
Agnosticism
Агностицизм
yunon. 
agnosis 
— a — inkor, 
gnosis 
— 
bilish, bilishni inkor etish. noma’lum) — 
falsafiy ta’limot bo‘lib, moddiy tizimlar, 
tabiat 
va 
jamiyat 
qonuniyatlari 
mohiyatini bilish imkoniyatlarini rad 
etib, bilimni voqealikka muvofiqligini 
isbotlash mumkin emas, deb hisoblaydi. 
Geotsentrizm
Geocentrism 
Геоцентризм
(yunon. 
geep 
va lotin. 
centrum
mar-kaz 
so‘zlaridan olingan). Ptolomeyning 
geotsentrik nazariyasiga ko‘ra, Er butun 
cheksiz 
Koinotning 
markazi 
hisoblanadi. Uyg‘onish davrining yirik 
olimi, ilmiy astronomiyaning asoschisi 
Nikolay 
Kopernik 
geliotsentrik 
nazariyani ilmiy jixatdan asoslab berdi.
Irratsionalizm
Irratsionalizm
Иррационализм
(lotincha-ongsizlik,noma’lumlik 
(aqlsizlik) 
ma’nosini 
bildiradi), 
ongsizlik afzalligini olamning va bilish 
jarayonining asosiy xususiyati deb 
hisoblovchi falsafiy ta’limot. 
Pozivitizm
Pozivitizm
Позивитизм
(lotincha ijobiy) – falsafiy tafakkurning 
G‘arb mamlakatlarida keng tarqalgan 
ko‘rinishi bo‘lib, uning diqqat markazida 
falsafa va fan munosabati muammosi 
turadi. X1X asrning 30-40 yillarida 
Fransiyada eski falsafiy an’analardan 
uzil-kesil voz kechish va yangi ilmiy 
falsafa yaratish zarurligi to‘g‘risida 
O.Kont bahs-munozaralar yuritadi va 
pozivitizm falsafasiga asos soladi. 
Ratsionalizm
Rationalism
Рационализм
(lotincha moyillik) gnoseologiya va 
prakseologiyadagi yo‘nalish bo‘lib, 
inson aqlining bilish jarayonida ham, 
inson faoliyatida ham hissiy (sezgi, 
idrok, 
tasavvur) 
bilish 
shakllariga 
nisbatan ustuvorligini tan oladi. 

---