Global muammolar va ularning nazariy taxlili O‘qituvchi: Yuldashev Saidislom Hamidovich Geografiya

Cho`llanish

• Cho`llanish bugungi kunda o`nlab davlatlardagi eng unumdor yerlarni o`z domiga tortmoqda. Cho`llanish, ayniqsa, Afrika, Janubi-g`arbiy, Markaziy va Janubiy Osiyo davlatlariga katta xavf-xatar tug`dirmoqda. Bugungi kunda quruqlik umumiy maydoning 40% qismida cho`llanish belgilari kuzatilmoqda. Har yili jahonda eroziya tufayli 6-7 mln.gektar, botqoqlanish va sho`rlanish oqibatida 1-1.5 mln.gektar ekin maydonlari ishdan chiqmoqda. 1994-yilda BMT cho`llanishga qarshi kurashish to`g`risidagi Xalqaro konvensiyani qabul qildi.1995-yildan boshlab har yili 17-iyunda Butun jahon cho`llanish va qurg`oqchilikka qarshi kurashish kuni nishonlanadi.

Tanlov fan
3-mavzu: Global muammolar va ularning nazariy taxlili

Ozon tuynugi

• Ozon «tuynugi». XX asrning 50-yillaridan boshlab, havoda freon gazlarining (xlor, ftor, uglerod) miqdori ko‘payganligi kuzatila boshlandi. Bu gazlar 25 km balandlikda joylashgan ozon qatlamini yemira boshladi. Ma’lumki, ozon qatlami Quyoshdan kelayotgan zararli ultrabinafsha nurlarini tutib qoladi. Ozon qatlamining yemirilishi natijasida ozon «tuynugi» hosil bo‘ldi. Mazkur tuynukdan Yer yuzasiga ultrabinafsha nurlarining kirib kelishi donli ekinlar hosilini keskin kamaytirib yuborishi, odamlarning teri raki kasaliga chalinishlariga sabab bo‘lishi aniqlangan.

Tanlov fan
3-mavzu: Global muammolar va ularning nazariy taxlili

Demografik muammo.

• Insoniyatning global muammolaridan biri bu-demografik muammodir.Rivojlanayotgan mamlakatlarda aholi sonining keskin ko`payishi va aksincha rivojlangan davlatlarda aholi sonining kamayishi bilan bog`liq muammolarga aytiladi (Demografik portlash, demografik tanglik, depopulyatsiya). Aholining yuqori sur’atlar bilan ko‘payishi oziq-ovqat mahsulotlarining yetishmovchiligi va ocharchilikni keskinlashtiradi.

Tanlov fan
3-mavzu: Global muammolar va ularning nazariy taxlili