Gistologiya, stitologiya va

plazmolemma-mitoxondrial
nasos
deb atash mumkin.
Bazal plazmatik membranada 
«gemidesmosomalar»
(yarim 
desmosomalar) ham uchraydi. Ular yordamida epiteliy hujayralari 
bazal membrana (plastinka) bilan birlashadi. Yarim desmosomalar 
desmosomalaming yarmini eslatib, bir hujayra sitoplazmasining
52

---

bo'rtmasidan va shu bo‘rtma sohasida joylashgan zich disksimon 
tuzilmadan (birlashtiruvchi plastinkadan) iborat.
HUJAYRA ORGANELLALARI
Organellalar 
- hujayraning doimiy tarkibiy qismlari boMib, 
m a’lum bir tuzilishga ega va maxsus vazifalarni bajarishga 
ixtisoslashgan boMadi. Hozirgi kunda organellalaming barcha 
tomonidan tan olingan morfologik klassifikatsiyasi qoMlaniladi. 
Bunga asosan organellalar ikki guruhga -
membranali
va 
membranasiz
organellalarga boMinadi. Membranali organellalar 
o ‘z tarkibida biologik membrana tutib, u organellaning ichki 
muhitini sitozoldan ajratib turadi.
Membranasiz organellalarda esa biologik membrana boMmaydi 
va ular asosan strukturlangan oqsillardan iborat. Organellalami u 
yoki bu guruhga boMish m a’lum darajada shartlidir, chunki ular 
bir-birlari bilan o ‘zaro uzviy bogManishga ega. Hujayraning 
toMaqon 
hayot 
faoliyati 
faqat 
organellalaming 
o ‘zaro, 
plazmolemma, sitozol va yadro bilan struktur va funksional 
hamkorligi natijasidagina amalga oshadi.
M e m b r a n a li o r g a n e lla la r
:
- mitoxondriyalar 
- boshqa membranali organellalardan 
o ‘zida ikki (ichki va tashqi) membranalari borligi bilan ajralib 
turadi. Oksidlanish fosforlanish jarayonida ATF ishlab chiqarib, 
hujayrani energiya bilan ta’minlaydi,