Гистология цитология ва эмбриология проф. Қ. Р. Тўхтаев таҳрири остида



Download 20,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet36/387
Sana15.04.2022
Hajmi20,04 Mb.
#553237
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   387
Bog'liq
2 5314645480427228150

апоптоз 
жараѐнида муҳим 
рол ўйнайди. Цитоплазмада бу оқсил ҳужайравий тузилмаларни парчаловчи 
каспазлар синфига оид протеаза ферментларини фаоллайди. Протеазалар 
таъсирида ҳужайра апоптоз йўли билан нобуд бўлади.
Рибосома 
Гарчан рибосома мембранасиз органелла бўлсада, у оқсил синтези ва 
эндоплазматик тўр билан чамбарчас боғлиқ бўлганлиги учун уни 
мембранали органеллалар билан биргаликда кўриб чиқиш мақсадга 
мувофиқдир. Маълумки, оқсил синтези жараѐнида уч хил РНК иштирок 
этади. Матрица ѐки информацион РНК (иРНК ѐки мРНК) ўзида юзлаб ва 
минглаб нуклеотидлар тутиб, генетик информацияни ядродан цитоплазмага 
етказиб беради (транскрипция) ва рибосомаларда полипептид занжирларни 
йиғишда бевосита иштирок этади (трансляция). Транспорт РНК (тРНК) ўзида 
80га яқин нуклеотидлар тутиб, аминокислоталарни ўсаѐтган полипептид 
занжирга боғлаш учун рибосомаларга етказиб беради. Бошқача қилиб 
айтганда, тРНК нуклеотидлар кетма-кетлигини аминокислоталар кетма-
кетлигига ўтказиб беради. Рибосомал РНК (рРНК) полипептидлар занжирини 
йиғиш давомида иРНК ва тРНК билан ҳамкорлик қилади ва оқсиллар, шу 
жумладан ферментлар билан биргаликда рибосомаларни ҳосил қилади. 
Рибосомалар (Палад доналари, рибонуклеопротеид доналари) зич думалоқ 
шаклдаги диаметри 15-30 нм келадиган мембранасиз тузилмалардир. 
Митохондриал (майда, седиментация константаси 60 S) ва цитоплазматик 
(йирик, седиментация константаси 80 S) рибосомалар фарқланади. 
Цитоплазматик рибосомалар 
мембрана билан бириккан
(донадор 
эндоплазматик тўр ва ташқи ядро мембранаси) ѐки 
эркин
ҳолда жойлаган 
бўлиши мумкин. Ҳар бир рибосома икки – катта (50 S) ва кичик (30 S) 
суббирликлардан иборат бўлиб, орасида ѐриқ кўринади. Ҳар бир суббирлик 
битта юқори полимер рибосомал РНК молекуласини ва оқсилни тутувчи 
рибонуклеотид моддасини сақлайди. Рибосомал оқсиллар таркибига актив 
бўлмаган рибонуклеаза, латент ҳолатдаги дезоксирубнуклеаза, активлашган 


лейцинаминопептидаза, β- галактозидаза ва бошқа ферментлар киради. 
Рибосома ўзида кўп миқдорда магний ва сезиларли оз миқдорда кальций 
тутади. Кўпчилик ҳолатларда бир неча (5-10) цитоплазматик рибосомалар 
иРНК молекуласи атрофида бирлашиб, рибосомалар мажмуасини – 

Download 20,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   387




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish