Gipoksiya (gipo va lot oxygenium kislorod), an oksiya, kislorod tanqisligi organizmdayoki ayrim aʼzo va toʻqimalarda kislorod yetishmasligi yoki qabul qilinishining buzilishidankelib chiqadigan kasallik holati. G

Gipoksiya (gipo... va lot. oxygenium — kislorod), an oksiya, kislorod tanqisligi — organizmdayoki ayrim aʼzo va toʻqimalarda kislorod yetishmasligi yoki qabul qilinishining buzilishidankelib chiqadigan kasallik holati. G. nafas olinayotgan havoda kislorod yetishmaganida (mas,balandlikka koʻtarilganda), yer ostida ishlaganda, nafas yoʻllariga yot jismlar tiqilib qolganda,bronxlar spazmida va b. hollarda roʻy berishi mumkin. G. juda koʻp kuzatiladi va turli-tumannosogʻlom (patologik) jarayonlar asosini tashkil etadi. G. oʻtkir, bir lahza (oniy) hamdasurunkali boʻlishi mumkin. Yengil G.da ham xuddi mastlikka oʻxshash qoʻzgʻalish holati, oliynerv faoliyati, yurak va nafas sistemasida sezilarli oʻzgarishlar sodir boʻladi. Birdan roʻybergan G.da bosh ogʻrigʻi, bosh aylanishi, koʻngil aynishi, yurak va nafas faoliyatining izdanchiqishi kuzatiladi. Hatto qisqa muddat bosh miyaning kislorod bilan taʼminlanmasligi ogʻiroqibatlarga olib kelishi ham mumkin. Oʻtkir G. koʻp qon yoʻqotilganda, miokard infarq-mujxava b. ogʻir holatlarda, shuningdek, qonning toʻqimalarga kislorod tashish xususiyatibuzilishiga olib keluvchi is gazi bilan zaharlanganda roʻy beradi. Surunkali G. yurakfaoliyatining zaiflashishi va toʻqimalarning qon bilan taʼminlanmasligiga sabab boʻladiganyurak poroklari, kardioskleroz kasalligida paydo boʻlishi mumkin. Baʼzi vitaminlaryetishmasligi ham G.ga sabab boʻla oladi. G.ning oldini olish uchun unga chidamliliknioshiradigan maxsus mashgʻulotlar olib boriladi. Davo asosan G.ga sabab boʻlgan omillarni bartaraf etishdan iborat.

Nafas qisishi, hansirash - nafas olish tezligi, chuqurligi va maromining buzilishi, odatda, havoyetishmasligi bilan kechadi. Fiziologik va patologik xillari tafovut qilinadi. Fiziologik Nafasqisishi jismoniy ish qilayotganda organizmning kislorod ehtiyoji oshishi natijasida paydoboʻladi. Nafasning chuqurlashuvi vatezlashuvi tufayli organizmga oʻpka or-qali kiradigankislorod miqdori N.qla 2—3 barobar koʻpayadi. Ayni vaqtda organ izmdan nafas bilan ortiqchakarbonat angidrid gazi ham chiqiriladi. Havodagi kislorod miqdori odatdagidan ancha kamboʻladigan balandlikka koʻtarilganda, tashqi muhit temperaturasi oshganda va shahri k.hollarda Nafas qisishi roʻy beradi. Odam oʻz ixtiyoriga koʻra, yaʼni ongli ravishda nafasningtezligi va chuqurligini oʻzgartirishi mumkin. Patologik Nafas qisishi ayrim kasallik holatlaridayuz beradi. Markaziy Nafas qisishi nafasning idora qilinishi buzilganda yoki bosh miyadagi

nafas markazi zaharlanganda, organizm, Mas, uxlatadigan dorilar yoki narkotik moddalardanzaharlanganda sodir boʻladi. Oʻpkaga aloqador Nafas qisishi koʻkrak qafasi shikastlanganda,oʻpka kuchli zaharlanganda (oʻpka yalligʻlanishi, sil, bronxiol astma, oʻpka emfizemasi vaboshqalar) kuzatiladi. Nafas qisishining bu turi nafas chuqurligi va tezligining buzilishi, aksarinafas chiqarishning qiyinlashishi, teri va shilliq qavatlarining koʻkarib ketishi (qarang Sianoz),boʻyin venalarining boʻrtib chiqishi, yuz koʻkarishi bilan oʻtishi mumkin. Oʻpkadan boʻladiganNafas qisishi hatto ozgina jismoniy harakat qilganda ham kuchayadi. Yurakka aloqador Nafas qisishi yurak kamchiligida roʻy beradi, bunda teri koʻkarib ketishi, oyoq-qoʻllar sovuq qotishi mumkin. Jismoniy ish qilganda bunday Nafas qisishi keskin kamayadi. Odatda, boʻgʻilibqolishgacha olib keladigan Nafas qisishi bronxial astma va yurak astmasida kuzatiladi. Nafas qisishi avj olganda bemorning koʻkragini qisib turgan kiyimini yechish, nafas olishini yengillatish uchun oʻrniga oʻtkazib qoʻyish, u yotgan xona derazasini ochib, zudlik bilan tezyordam chaqirish kerak. Oʻpkaga bogʻliq holda Nafas qisishi bilan kechadigan kasalliklarningoldini olishda organizmni muntazam chiniqtirish, jismoniy mashqlar va nafas gimnastikasi bilan shugʻullanish, nafas yoʻllarining yuqumli va allergik kasalliklarini oʻz vaqtida davolatish toʻgʻri ovqatlanish semirish kabilar.

Gipoksiya nima?

Gipoksiya - bu tibbiy atama bo'lib, u normal hayotiy faoliyatni ta'minlash uchun etarli kislorod etishmasligini tavsiflaydi. Gipoksiya intensivligida farq qilishi mumkin va o'tkir yoki surunkali bo'lishi mumkin. Ba'zi to'qimalar ma'lum vaqt davomida gipoksiyaga toqat qilsa, boshqalari kislorod etishmasligidan jiddiy shikastlanishadi.

Ushbu holatda yuzaga kelishi mumkin bo'lgan alomatlar quyidagilarni o'z ichiga oladi.

Teri rangidagi o'zgarishlar (ko'karishlar); Nafas qisilishi, tez nafas olish; Yo'tal, hırıltı; Qichishish; Vertigo; Terlash; Surunkali charchoq; Bosh og'rig'i; Uyqusizlik; Ko'kraklarda og'riq va / yoki qattiqlik va boshqalar.

Agar gipoksiya miyaga ta'sir qilsa, quyidagi alomatlar mavjud:

Qiyin kontsentratsiya; Vaqtinchalik xotirani yo'qotish; Harakatlanish qobiliyatining pasayishi; To'g'ri qaror qabul qilishda qiyinchiliklar; Koma; Qo'lga tushirish.

Ba'zida gipoksiya gipoksemiyaning sinonimi sifatida ishlatiladi. Gipoksemiya aslida arterial qonning kislorod bilan to'yinganligini anglatadi. Gipoksemiya turli to'qimalar va organlarda gipoksiya rivojlanishiga olib kelishi mumkin.

Agar gipoksiya miyaga ta'sir qilsa, u tezda miyaga zarar etkazishi yoki o'limga olib kelishi mumkin.

Gipoksiyaning turlari quyidagilardan iborat:

Gipoksik gipoksiya - nafas olayotgan havoda kislorodning qisman bosimi pasayishi yoki havo yo'llari orqali kislorodning kirib borishi qiyinlashadi; Gematologik gipoksiya - gemoglobinning kislorod molekulalarini bog'lash va tashish qobiliyatining pasayishi; Qon aylanish gipoksiyasi - yurak-qon tomir tizimining buzilgan funktsiyasi; Aralash gipoksiya - yuqoridagi turlarning kombinatsiyasi.

Gipoksiya quyidagilarga bog'liq bo'lishi mumkin.

Nafas olish kasalliklari - bronxial astma, surunkali obstruktiv o'pka kasalligi, o'pka shishi, pnevmoniya, amfizem va boshqalar; Qon aylanish tizimining kasalliklari - miyokard infarkti, yurak etishmovchiligi, o'pka emboliyasi, aorta qopqog'ining torayishi, o'pka gipertenziyasi, yurak shunt, triküspid qopqog'ining stenozi va boshqalar; Shikastlanish, zaharlanish va tashqi omillar - tog 'kasalligi, uglerod oksidi inhalatsiyasi, tutunni inhalatsiyasi, oltingugurt dioksidini inhalatsiyasi va boshqalar. Yuqumli va parazitar kasalliklar - tuyoq, difteriya, hantavirus infektsiyasi; Tug'ma anormalliklar, deformatsiyalar va xromosomal aberatsiyalar - o'pka arteriovenoz malformatsiyasi, yurakning konjestif etishmovchiligi va boshqalar; Ovqat hazm qilish tizimining kasalliklari - o'tkir pankreatit, jigar etishmovchiligi; Endokrin tizim kasalliklari, ovqatlanish va metabolizmning buzilishi; Asab tizimining kasalliklari - neyroleptik malign sindrom; Perinatal davrda yuzaga keladigan ba'zi holatlar - neonatal asfiksiya.

Gipoksiyani tashxislash uchun turli xil testlar o'tkaziladi - qon sinovlari, ko'rish sinovlari, asab tizimining sinovlari.

Gipoksiyani davolash kislorod etishmovchiligining qancha davom etishiga bog'liq. Bu tanadagi kislorod miqdorini normal holatga qaytarishga qaratilgan. Bunga bemorni etarli miqdordagi kislorod yoki kardiopulmoner reanimatsiya uchun ventilyatorga yotqizish kiradi.



Anoksiya nima?

Anoksiya - bu tibbiy atama bo'lib, uning tanasi yoki uning qismlari kislorod etkazib berishni to'liq yo'qotish holatini tavsiflaydi. Odatda, anoksiya gipoksiya natijasidir.

Anoksiya yurak, buyraklar, miya va tananing turli xil to'qimalari kabi kislorodga muhtoj bo'lgan organlarning ishlashiga to'sqinlik qiladi.

Davolanmagan kislorod etishmasligi juda zararli va hatto o'limga olib kelishi mumkin.

Anoksiya miyaga ayniqsa zararli. Bir necha daqiqalik anoksiya unga qaytarilmas zarar etkazishi mumkin. Kislorodning to'liq etishmasligi miya hujayralarini o'ldiradi va miya funktsiyalariga ta'sir qiladi. Anoksiyaning uzoq davom etishi uzoq muddatli asoratlarga va o'limga olib keladi.

Agar anoksiya miyaga ta'sir qilsa, alomatlar quyidagilarni o'z ichiga oladi:

Shaxs va kayfiyat o'zgaradi; Hukmdagi o'zgarishlar; Xotirani yo'qotish; Yuzaki nutq; Oyoq-qo'llarni harakatlantirishda muammolar; Zaiflik; Bosh aylanishi; Yo'naltirish; Bosh og'rig'i; Konsentratsiya muammolari.

Agar miya to'rt-besh minut davomida anoksiyani boshdan kechirgan bo'lsa, gallyutsinatsiyalar, tutilishlar va to'satdan ongni yo'qotish kabi boshqa alomatlar paydo bo'ladi.

Anoksiya turlari:

Anoksik anoksiya - etarli miqdordagi kislorod tufayli; Anemik anoksiya - qon organizmga etarli miqdordagi kislorodni tashiy olmasa paydo bo'ladi; Toksik anoksiya - toksinlar bilan zaharlanish natijasida; Turg'un anoksiya - qon zarur bo'lgan biron bir organga etib bormaganida paydo bo'ladi.

Anoksiya sabablari:

Qonda gemoglobinning past darajasi yoki samarasiz gemoglobin; Toksinlar yoki boshqa kimyoviy moddalarni qabul qilish; Uglerod oksidi bilan zaharlanish; Yurak-qon tomir muammolari: yurak etishmovchiligi, qon tomir, yurak urishi, yurak urishining buzilishi va boshqalar. Yuqori balandlikda cheklangan miqdordagi kislorod; O'pka ishiga to'sqinlik qiladigan narsalar, masalan. siqilish, cho'kish yaqinida, bo'g'ilish, pnevmoniya, astma va boshqalar tufayli.

Anoksiyani tashxislash uchun turli xil testlar qo'llaniladi. Bular qon sinovlari, ko'rish sinovlari, asab tizimining sinovlari.

Anoksiyani davolash kislorod etishmovchiligining qancha davom etishiga bog'liq. Bu tanadagi kislorod miqdorini normal holatga qaytarishga qaratilgan. Bunga bemorni etarli miqdordagi kislorod yoki kardiopulmoner reanimatsiya olish uchun ventilyatorga qo'yish kiradi.

Gipoksiya va anoksiya o'rtasidagi farq

Ta'rif

Gipoksiya: Gipoksiya - bu tana to'qimalarida kislorod etishmasligini tavsiflovchi tibbiy atama.

Anoksiya: Anoksiya bu tanadagi to'qimalarda kislorodning to'liq etishmasligini tavsiflovchi tibbiy atama.

Turlari

Gipoksiya: Gipoksiya turlari quyidagilardan iborat: gipoksik gipoksiya, gematologik gipoksiya, qon aylanish gipoksiyasi va aralash gipoksiya.

Anoksiya: Anoksiya turlari: anoksik anoksiya, anemik anoksiya, toksik anoksiya va turg'un anoksiya.

Zarar

Gipoksiya: kislorod etishmovchiligi qanchalik to'liq bo'lsa, ta'sirlangan to'qima uchun ta'sir kuchayadi.

Anoksiya: ta'siri kislorodning to'liq etishmasligi tufayli gipoksiya holatiga qaraganda ancha jiddiydir.

Gipoksiya va boshqalar. Anoksiya: taqqoslash jadvali

Gipoksiya oyatlarining qisqacha mazmuni Anoksiya

Gipoksiya - bu tana to'qimalarida kislorod etishmasligini tavsiflovchi tibbiy atama. Anoksiya - bu tana to'qimalarida kislorodning to'liq etishmasligini tavsiflovchi tibbiy atama. Gipoksiya gipoksik gipoksiya, gematologik gipoksiya, qon aylanish gipoksiyasi va aralash gipoksiya bo'lishi mumkin. Anoksiya anoksik anoksiya, anemik anoksiya, toksik anoksiya va turg'un anoksiya bo'lishi mumkin. Kislorod etishmovchiligi qanchalik to'liq bo'lsa, ta'sirlangan to'qima uchun ta'sir kuchliroq bo'ladi. Kislorodning to'liq etishmasligi tufayli anoksiyaning ta'siri gipoksiyani kuchaytiradi.