|
TADQIQOT OBYEKTLARI
|
|
Gimnastika
|
Gimnastika
|
Sport yo‘na!ishidagi
|
Gimnastika mashqlari
|
mashqlariga
|
mashqlari
|
gimnastika mashg‘u-
|
yordamida yosh
|
o‘rgatish
|
texnikasi
|
loUari jarayonida yosh
|
gimnastikachilaming
|
uslubiyati
|
|
gimnastikachilami
|
qobiliyatlarini
|
|
|
tarbiyaiash
|
rivojlantirish
|
TADQIQOT PREDMETLAM
7—9 yoshli bolalami murakkab gimnastika mashqlariga o'rgatishda individual va shaxsiy yondashuv
Yangi o‘rganilayotgan mashq haqida dastlabki tasawur hosil qilish
Gimnastika bo‘yicha o‘quv jarayonida texnikvositalardan foydalanish
Gimnastika va akrobatika bo‘yicha o‘quv mashg‘ulotlari jarayonida yosh gimnastikachilarda harakatlar koordi-natsiyasini o‘rganish va rivojlantirish
Yosh gimnastikachilami gimnastika mashqlari yordamida harakatlar xotirasini rivojlantirish va uni o‘rganish
7-9 yoshli gimnastikachilami gimnastika va akrobatika mashqlariga
o‘rgaiish jarayonida ularning diqqati, hissiyotlari va irodasini boshqarish
12.5. Tadqiqotning maqsadi va vazifalari
Maqsad — bu insoniy xulq va ongli faoliyat elementlaridan biri, berilgan faoliyat natijalarini xayolan oldindan topa olishga va qulay vosita hamda uslubiyatlar yordamida ularni amalga
oshirishga yordam beradi. Maqsad insorming turli harakat faoliya-tini izchil tartibga soladi. Maqsad va vazifalami muvaffaqiyatli hal qilish tadqiqot uchun yangi masalalarni ilgari suradi, yoki awal o‘tkazilgan tadqiqotlami yanada mukammal usullar yorda mida hamda yuqoriroq nazariy va metadologik nuqtayi nazardan chuqurlashtirish zaruriyatini yuzaga keltiradi. Belgilangan maq-sadni amalga oshirish tadqiq etilayotgan masalaning muammosini (nomzodlik dissertatsiyasi) hal etish yoki murakkab iqtisodiy, siyosiy yoki ijtimoiy-madaniy muammolarni (doktorlik disser tatsiyasi) yechish demakdir.
Tadqiqotning maqsadi xususiy vazifalaming qo‘yiiishi bilan aniqlashtiriladi. Ular vositasida qo‘yilgan maqsadga erishishning mo‘ljallangan chegaralari belgilanadi. Vazifalar mantiqiy izchillikda va o‘zaro bo‘g4iqlikda yechiladi. Har bir vazifaning yechimi xulo-salarda yoki butun ishning yakunida aks ettiriladi. Vazifalar soni tadqiq etilayotgan masala yoki muammoning murakkabligiga bog‘liq. Nomzodlik dissertatsiyalarida ular 3—4 tadan ko‘p bo'lmaydi, doktorlikda 10 tagacha bo'ladi. Har bir vazifa qator masalalarni o‘z ichiga olishi mumkin.
Masalan, 7—9 yoshdagi bolalarda harakatlar koordinatsiyasini o‘rganish (bahoiash) vazifasi qo’yildi. Buni maxsus jismoniy mashqlar va apparatlar bilan amalga oshiriladigan usullar yordamida bajarish mumkin. Vazifani hal qilish borasida 2 xil yondashuv mavjud. Bu usullarning har biri yordamida bolalaming quyidagi qobiliyatlarini o‘rganish mumkin:
— tananing har xil qismlari harakatlarini muvofiqlashtirish (simmetrik bir tomonga yo‘nalgan va har xil tomonga yo‘nalgan, izchil va asimmetrik harakatlar);
— yuqorida sanab o‘tilgan harakatlami murakkablashtirilgan sharoitlarda (aqliy va jismoniy charchoqdan keyin, tezkor va kuch mashqlaridan keyin, chidamlilikni rivojlantiruvchi mushak faoliya-tidan keyin, hissiy ko‘tarinkilik yoki siqilishdan so‘ng va b.) muvofiqlashtirish;
— harakatlami odatdagi, murakkablashtirilgan sharoitlarda va h.k. mushak kuchlanishlari bo‘yicha, vaqt makonda moslash-tirish.
Tadqiqot usullari. Tekshirilayotgan masalan ing muammoliligi (muammo) maxsus tanlab olingan yoki ishlab chiqilgan usullar yordamida bartaraf etilishi mumkin. Muammoni hal etish (bizning misolimizda) yosh gimnastikachilar uchun mazkur sport razryadi dasturiga kiritilgan kuch mashqlarini muvaffaqiyatli egailash imkonini beradigan mushak kuchini rivojlantiruvchi usullarni ishlab chiqish hamda mushak kuchini rivojlantirishning ular salomatligi va boshqa qobiliyatlami (egiluvchanlik, harakatlar koordinatsiyasi kabilar) namoyon etishi uchun foydaliligini isbotlash demakdir.
Bunday usullaming samaradorligini nazariy jihatdan hamda tajribalar yordamida asoslab berish jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyatiga, bolalarda mushak kuchini rivojlantirish amaliyotiga yangi hissa bo‘lib qo‘shiladi, ulami keksa yoshli kishilar bilan o‘tkaziladigan mashg‘ulotlarda qocllash imkonini beradi.
Usui —ilmiy bolimlar tizimini qurish yoki yangilash yoMidir. Usui bir nechta usuliy priyomlar va ularning tizimini o‘z tarkibiga olishi mumkin. Masalan, yangi o‘rganilayotgan mashq haqida dastlabki tasawur hosil qilish usuli tarkibiga usuliy priyomlaming butun bir tizimi: nomlash, ko‘rsatish, mashqning vazifasi va ijro texnikasini tushuntirish, sinash kiradi. Bu usuliy priyomlaming har biri o‘z vazifasi, nazariyasi va falsafasiga ega.
Tadqiqot usullari tadqiqotning predmeti, ilmiy ish asosidagi nazariya, faraz, maqsad hamda xususiy vazifalariga muvofiq ravishda tanlanadi yoxud maxsus ishlab chiqiladi. Ilmiy bilim usullari xilma-xilligini shartli ravishda uch toifaga bo‘lish mumkin.
Dialektik usul birinchi toifaga kiradi. Bu bilimning umumiy usulidir. Murakkb hodisalami o‘rganishdagi tizimli tahlilning, bilish nazariyasining asosi sifatidagi iniqos nazariyasini shunga kiritsak boladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
