Исажон Султон
Онаизорим
Қишлоқ томорқалари аро олинган сарғиш гувалак девор устига қуёш чиқмасидан ниначилар қўниб олишган. Улар турли-туман. Масалан, кичкина сариқ ниначи заиф бўлади, тез чарчаб қолади. Қизғиш тусли яна бир тури ҳам бор. Энг каттасини, кўк ранглисини от ниначи деймиз, у сира толиқмайди. Бошқалари тонгги шудрингда намланган қанотини гувалак ёки ердаги кесак устида қуритиб ўтиради, каттаси эса қаноти нам бўлсаям учаверади.
Томорқа адоғида баланд тераклар бўй чўзган. Остларида ўтлар гуркираб ўсган, печаклар оппоқ гуллаб,терак танасига чирмашиб, ҳатто учигача чиқиб кетган.
Раъно деган кўзлари чақнаб-чақнаб турадиган бир қизча мана шу ҳовлида дунёга келган.
У – шиддати, ғайрати ичига сиғмас қизалоқ. Ўзидан катта челакларни кўтариб, даранглатиб юриб қолади. Югуриб тинмайди, гулдор кўйлакларни яхши кўради, аммо ўйинга берилганидан кир қилиб қўяди, “кир бўпти-ку” дейишса, “вой ўлай” деб эгилиб этагини кўтариб қарайди.
Дарахтлар бениҳоя баҳайбат ва ажойиб, шохларидаги қушчалар Раънога анқайиб қарашади. Улкан соялар аро шунақанги тез чопадики! Наъматак буталари оппоқ гуллайди. Шафтоли пушти, ўрик оқиш, гилос қизғиш гул очади. Момақалдироқ гумбирлаб, жала қуйганида барининг гули тўкилиб, сувларда чайқалиб туради, шунда Раъно яланг оёқчалари билан сувларни сочиб ўйнайди.
Қўшни бир қизалоқ ҳам бор, исмиХосият. Хоси деб чақиради Раъно уни.
— Хоси, ўйнайсанми?
— Йўқ, онам иш буюрган.
— У ишни битириб қўйиб, кейин ўйнасак-чи?
— Майли.
Хосиятнинг онаси озғин, баланд бўйли, доим гули ўчган қўйлак кийиб юрадиган аёл.
Биргалашиб ичи қорайиб кетган ўчоқнинг кулини тозалашади. Кейин ариқда энкайиб, қоса-товоқ ювишади. Коса-товоқлар сополдан. Уйда оппоқ чинни идишлар ҳам бор, Хосиятнинг онаси уларни ҳеч кимга ишонмайди. Кундалик ишлатиладиган идиш-товоқларни кўпинча тандирдан ё ўчоқдан кул олиб, ишқаб-ишқаб ювишади. Гоҳо ўтларни юлиб, шу билан ҳам тозалашади.
Икковининг ҳам оёқчалари ингичка, товонлари қорайиб-қорайиб кетган, иккалови ҳам кўзлари чақнаб-чақнаб турадиган ёқимтой қизалоқлар.
Юмушлардан бўшаганларида биргалашиб ўйнашади. Кичкиналикларида қум ўйнашарди. Кейинроқ чўпга бир бўлак матони ип билан ўраб-чирмаб, аёл шаклини бериб, “меҳмон-меҳмон” ўйнайдиган бўлишди. Бу ўйиннинг хусусияти шундаки, гоҳ унисиникига, гоҳ бунисиникига “меҳмон” келиб қолади….
Do'stlaringiz bilan baham: |