Gidrotexnika

76

---

2.8-rasm.
Q u v u rli-ch o ‘m ichsim on suv tash lovch i inshoot:
/ — y e r s a th i; 
2 —
te m ir - b e to n li q u v u r; 
3
— y o ‘l c h e tid a g i to 's iq ; 
4
— t o ‘g ‘o n o 'q i.
T unnelli suv tash lo v ch i in sh o o tla r. 
T u n n e l l i suv t a s h l o v c h i i n s h o o t suv 
q a b u l qilish q u r i l m a s i va o lib k e t u v c h i t r a k t v a z ifa s i n i b a j a r u v c h i t u n n e l d a n
ta s h k il to p g a n .
Suv qabul qilish q u rilm asin in g jo y lash u v ig a k o ‘ra
suv t a s h l o v c h i i n s h o o t
ikki g u r u h g a boM inadi: 
y u z a joyla sh g a n su v q a b u l qilish qurilm asi ( 2. 9- a
r a s m )
va ch u q u r jo yla sh g a n su v qabul qilish qurilm asi ( 2 . 9 - b
r a s m ) .
B i r i n c h i i n s h o o t
( 2. 9 - a
r a s m ) f o y d a l a n i s h d a v r id a g i s u v la rn i , ik k in c h is i 
( 2. 9- b
r a s m ) es a b i r v a q t n i n g o ‘z i d a suv o m b o r i n i b o ‘s h a t i s h v a s u v la rn i 
p a s t k i b ie fg a c h i q a r i b y u b o r i s h u c h u n x i z m a t q ila d i.
T u n n e l l i suv t a s h l o v c h i i n s h o o t l a r suv q a b u l q ilish q u r i l m a s i f ro n t a l
a m a l i y p r o fil li y o k i k e n g o s t o n a l i v o d o s l i v l i k o ‘r i n i s h d a boM adi. U l a r
a v t o m a t i k t a r z d a i s h l a y d i g a n v a y a s s i y o k i s e g m e n t l i z a t v o r l a r b i l a n
b o s h q a r i l a d i g a n boMishi m u m k i n . B u n d a y v o d o s li v g a t a ’s ir q i l u v c h i b o s i m
2 0 , 0 m v a u n d a n o r t i q boMadi.
Y u za jo y la s h g a n suv q a b u l qilish q u rilm a li tu n n e lli suv ta s h lo v c h i in s h o o t , 
o d a t d a , suv olib ketish uzunlig i b o ‘y ic h a bo sim siz r e jim d a loyihalanadi. C h u q u r
joylashgan suv q ab u l qilish qurilm ali suv tashlovchi in s h o o t tu n n e li zatv o rla m in g
b o s h q a ru v i jo y lash u v ig a k o ‘ra b osim li yoki b o s im s iz r e jim d a boMishi m u m k i n .
T u n n e l l i suv ta s h lo v c h i i n s h o o t l a r kat ta m iq d o r d a g i suv sa rfm i oM kazishda 
qoM laniladi.
S h a x ta li suv tash lo v ch i in s h o o tla r 
v e rti k a l s h a x t a ( b a ’zi b i r h o l l a r d a
q iy a s h a x t a ) g o r i z o n t a l y o k i n i s h a b lik k a e g a boMgan t u n n e l g a b irla s h tirila d i. 
T u n n e l n i n g c h o ‘k i s h q i s m i p a s t k i q i y a l i k t a g i d a n u z o q r o q m a s o f a d a
j o y l a s h t i r i l a d i ,
S h ax ta li suv ta s h lo v c h i i n s h o o t la r , o d a t d a , y o n t o m o n l a r i tik t o g ‘ j o y l a r d a
o ‘rta va yu qori b osim li gid ro u ze lla rd a qoMlaniladi. U l a r u n c h a k atta boM magan 
b o s i m d a k a t t a m i q d o r d a g i suv s a rfm i oM kazish u c h u n moMjallangan.
77

---

YuBSS
b)
2.9-rasm.