Gidrotexnik inshootlar va nasos stansiyalari” kafedrasi Nаsоs vа nаsоs stаnsiyalаri va Gidroenergetik inshootlar fаnidаn

5-Amaliy mashg‘ulot

Mavzu:Keltiruvchi va uzatuvchi kanallarning gidravlik hisobi.Nasosni hisobli suv sarfi,bosimi va sonini aniqlash.
5.1.Kanalning ko‘ndalang kesimini trapetsiya shaklida qabul qilamiz, kanal tubining kengligini Gerishkan formulasi orqali aniqlaymiz.Kanaldagi suvning chuqurligiga ixtiyoriy qiymat berib gidravlik jadval va ishchi grafigini quramiz. Q_max =5,4 m3/s


b_k= (1,2 + 1,4) * = 1,2* = 4,16 m
Olingan miqdorni kam tomonga qarab standardga mos qilib yaxlitlaymiz.


b_st.=1,0; 1,5; 2; 2,5; 3; 3,5; 4; 4,5; 5; 6; 6,5; 7; 7,5; 8. (m)
Hisob-kitob ishlari tanlash usuli bilan olib boriladi
Kanal tubining enini v_k= 4 metr qilib oldim.
a) Hisobli suv sarfi – qilib eng ko‘pi suv istemol qilinayotgan davirdagi “Q” hisoblanadi Q_max =5,4 m3/s (1-jadvaldan olinadi)
Ammo holokat davrini hisobga olib qabul qilingan suv sarfini (Q_max) 20% ga ko‘paytiramiz: Demak.

Q_his. = 1,2* Q_max = 1,2 * 5,4 = 6,48 m3/s
b) Kanalni g‘adur-budurlik koeffitsenti n ni suv sarfi va tuproq turiga qarab yordamchi jadvaldan olamiz.

Q_k = 1,0..... 25 m3/s gacha bo‘lganda va yopishqoq yoki qumli tuproqli erlar uchun n =0,0225 ga teng. Demak, Q_k = 6,48 m3/s - n =0,0225 ga teng.

v) Kanal devorlarining qiyaligi m ni ham suv sarfi va tuproq turiga qarab yordamchi jadvaldan olamiz.

Q_k = 1,0..... 25 m3/s gacha bo‘lganda qumli tuproqli erlar uchun m_k = 1 ga teng.

Q_k = 6,48 m3/s - m_k = 1
g) Kanal tubining nishabligini quydagicha qabul qilamiz. i_k=0,0002 qabul qildim.
i_k=0,0002-0,0005
g) Har xil suv sarfida kanaldagi suv chuqurligini tanlash orqali aniqlanada. Kanalning gidravlik elementlarni quyidagi formulalar yordamida aniqlaymiz.
Ko‘ndalang kesim yuzasi h_i = 0,5; 1; 1,5; 2; 2,5; 3.

1) = (v_k + m*h_i)*h_i = (4+1*0,5)*0,5 = 2,25 m²

2) = (v_k + m*h_i)*h_i = (4+1*1)*1 = 5 m²

3) = (v_k + m*h_i)*h_i = (4+1*1,5)*1,5 = 8,25 m²

4) = (v_k + m*h_i)*h_i = (4+1*2)*2 = 12 m²

5) = (v_k + m*h_i)*h_i = (4+1*2,5)*2,5 = 16,25 m²

6) = (v_k + m*h_i)*h_i = (4+1*3)*3 = 21 m²
Xo‘llangan peremetr yuzasi h_i = 0,5; 1; 1,5; 2; 2,5; 3.


1)_i = v_k + 2*h* = 4+2*0,5*(1+1²) = 6 m

2)_i = v_k + 2*h* = 4+2*1*(1+1²) = 8 m

3)_i = v_k + 2*h* = 4+2*1,5*(1+1²) = 10 m

4)_i = v_k + 2*h* = 4+2*25*(1+1²) = 12 m

5)_i = v_k + 2*h* = 4+2*2,5*(1+1²) = 14 m