Gidroenergetik qurilmalar elektr qismi, rele himoyasi va avtomatikasi

 
Maksimal tokli himoyalar 
 
MTH  bir  tomonlama  ta’minlangan  elektr  ta’minot  tizimida  asosiy  himoya 
turi  Hisoblanadi.  Ikki  tomonlama  ta’minlanadigan  hamda  murakkab  sxemali 
tizimlarda  MTH  yordamchi  himoya  sifatida  ishlatiladi.  MTH  ning  tanlovchanligi 
sabr vaqti yordamida amalga oshiriladi.  
 
 
 
6.1-rasm МТHni pag`onali prinsipi 

---

 
153 
 
Bir  tomonlama  ta’minlanadigan  tarmoqlardagi  har  bir  liniyaning  boshida 
manba tarafdan boshlab MTH oʻrnatiladi. 
Buning natijasida liniyalar alohida himoyaga ega boʻladi. 
K
1
  nuqtada  qisqa  tutashuv  sodir  boʻlsa  (6.1.-rasm),  qisqa  tutashuv  toki 
tarmoqning barcha qismlaridan oʻtadi, natijada hamma oʻrnatilgan himoyalar ishga 
tushadi. Lekin tanlovchanlik shartiga asosan faqat shikastlangan liniya  oʻchirilishi 
kerak.  Buning  uchun  MTH  sabr  vaqti  bilan  bajariladi  va  bu  vaqt  iste’molchidan 
manbaga sari ortib boradi. 
Shu  prinsip  amalga  oshsa,  K
1
  nuqtada  qisqa  tutashuv  sodir  boʻlganda  1  – 
himoya  ishga  tushib,  shikastlangan  liniyani  oʻchiradi,  2,  3,  4  –  himoyalar  ishga 
tushib ulgurmasdan ular avvalgi hollariga qaytadi. 
Xuddi  shuningdek,  K
2
  nuqtada  qisqa  tutashuv  boʻlsa,  2  –  himoya  tezroq 
ishga tushadi, 3 – himoya esa koʻproq sabr vaqtli boʻlgani sababli ishlamaydi. 
Sabr vaqtini bunday tanlash pog’onalik prinsipi deb ataladi. 

t – sabr vaqtining pog’onasi deyiladi. 

t=0,5

0,6 sek oraliq olinadi. 
Sabr  vaqti  tokka  bog’liq,  bog’liq  boʻlmagan  yoki  qisman  bog’liq  boʻlishi 
mumkin (6.2.-rasm).