Gidroekologiya

Meandr nima? 
 
Suv oqimi dengiz yoki okeanga oqib tushishi davomida o’ziga yol ochib boradi.Tog’ daryosi tik 
yonbag’irlarni kesib o’tayotib,chuqur dara hosil qiladi.Vodiydan oqib o’tayotganda, daryoning o’zani ilon izi singari 
egri-bugri bo’lib qoladi. Daryoning burilgan joyi meandr deb ataladi.
Daryolar qanday paydo bo’lgan? 
Yer yuzida son-sanoqsiz daryolar bor. Kichik irmoqlar va ariqlar o’zaro qo’shilib katta daryolarni hosil 
qiladi. Ular o’z novbatida dengizlar va okeanlarga quyiladi. Ayrimlari masalan, Amudaryo, Sirdaryo va Volga 
daryolari ichki dengizlar yoki ko’llarga quyiladi. Boshqa birlari esa qurg’oqchil mintaqalardan oqib o’tish 
jarayonida tobora kichrayib boradi. Axiyri yerga singib, bug’lanin yo’q bo’lib ketadi.
Daryolar yog’ingarchiliklardan eriyotgan qor vam muzlaiklardan buloqlar va tog’ ko’llaridan suv oladi 
katta daryolar ko’plab irmoqlar va nizbatan kichk daryolardan tashkil topadi. Hatto Amerikaning ulkan daryolari 
bo’lmish Ohayo va Missuri ham aslida suvi ko’p Missisipining irmoqlaridir. O’z navbatida ularning har biri 
kichikroq irmoqlardan suv oladi. Demak ulkan Missisipi daryo tizimi minglab daryolar irmoqlar ariqlar va 
jilg’alardan tarkib topgan. Suvlari u yoki bu daryoga quyiladigan quruqlik qismi daryo basseyni deb ataladi. Janubiy 
Amerikaning Amazonka daryosi basseyni dunyodagi eng katta daryo basseyni hisoblanadi va uning hududui 
7050000 kvadrat kilometrni tashkil etadi. Dunyodagi eng uzun daryo Afrika qit’asidagi – Nil daryosidir. Uning 
uzunligi 6670 km.
Daryolar yerlarni sug’oribgina qolmasdan buzadi ham yil sayin yerni yuvib okeanga oqizib ketadi. Bu 
jarayon juda sekin kechadi. Bunga Amerikaning Kolorado daryosi hosil qilgan Grand-Knaonni misol qilib keltirish 
mumkin. Bu misolimizda daryoning nafaqat yerga, qolaversa qoyalarni ham yemirib ketishi yaqqol ko’zga 
tashlanadi.