Gidrodinamika. Gidrodinamikaning asosiy tenglamasi. Suyuqlik kinematikasining asosiy tushunchasi va elementlari Reja

Tekis sirtga ta’sir qiluvchi bosim

a) Girostatik g‘ayritabiiylik (paradoks). Biror idishdagi suyuqlikning chuqurligi y bo‘lsin, u holda, ixtiyoriy nuqtadagi bosim uning suyuqlik ichida qancha chuqurlikda bo‘lganiga bog‘liq bo‘ladi. A, V, S nuqtalardagi bosimlar quyidagilarga teng:
Ra= d’_A; rv=dkv; rs=dks
Suyuqlik tubidagi bosim kuchi esa
R=d k 5
ga teng. Demak, suyuqlik tubidagi bosim kuchi suyuqlikning og‘irligiga teng bular ekan.
4.5-rasmda har xil shakldagi idishlar tasvirlangan va barcha idishlardagi suyuqlikning chuqurligi y ga, idish tubining sirti esa 8 ga teng.
Bu holda idish tubiga bo‘lgan bosim kuchi idishlarda
R= dk5; R= dk5; R= dk5; R= dk5;
ya’ni barcha idishlarda suyuqlik tubiga bo‘lgan bosim kuchi idishning shakli va bosim hosil qilgan suyuqlikning miqdoridan kat’iy nazar quyidagiga teng bo‘ladi:
R = d k 5
qanday qilib hajmi va og‘irligi har xil suyuqliklarning idish tubiga bosimi bir xil? Bu erda fizikaning biror qonuni noto‘g‘ri talqin qilinayotgani yo‘qmikan?
Gidravlika qonunlari bo‘yicha suyuqlikdagi bosim uning shakliga bog‘liq bo‘lmay, uning chuqurligiga bog‘liq.

4.5-расм. Гидростатик парадоксга доир чизма.

Bu hodisa gidrostatik g‘ayritabiiylik deb ataladi. Bu savolga javob olish uchun Paskal qonunini chuqurroq talqin qilish kerak. Masalan, 4.5- rasm, b va 4.5-rasm, s - rasmlarni tekshirsak, birinchi holda idishning yuqoridagi devorlarida bosim yuqoriga yo‘nalgan bo‘lib, reaksiya kuchlari pastga yo‘nalgan, 4.5-rasm, s da esa aksincha.

NAZORAT SAVOLLARI

8. 
   Gidropresslarning ishlash prinsipini tushuntiring
   
9. 
   Gidrostatik mashinalarni ishlashida gidrostatikaning asosiy qonunidan foydalanishlganligi prinsipini tushuntiring
   
10. 
    Tekis sirtga ta’sir qiluvchi bosim tenglamasini keltiring
    
11. 
    Bosim epyurasini tushuntiring
    
12. 
    Paskal qonunini tushuntiring
    
13. 
    Arxmed qonunini tushuntiring
    
14. 
    Arxmed qonunini texnikaga qo‘llanishiga misollar keltiring va uni tushuntiring