Georg Vilgelm Fridrix Gegel (1770-2831)

Gegel falsafasi ichki ziddiyatlarga ega.Bilish tizimi bir qancha turdagi anglash bosqichlaridan otib,oxirgi bosqich bolgan oz-ozini anglashda tugallanadiki, uni amalga oshiruvchi narsa Gegel falsafasining ozi bolib chiqadi.Gegel usuli va tizimi ortasida qarama-qarshilik kelib chiqadi.

Lyudvig feyerbax (1804-1872)

• Feyerbax moddiyunchilik nuqtai nazaridan Gegel falsafasini jiddiy va har tomonlama tanqid ostiga olgan birinchi faylasufdir.

• Falsafa mavzusini ifodalab ,Feyerbax shunday qarorga keladiki,uning diqqat markazida inson turmogi lozim.”yangi falsafa -deb yozadi nemis mutaffakkiri ,-tabiatni ham inson poydevori sifatida qoshgan holda insonni falsafaning yagona ,umumiy va oliy mavzusiga aylantiradi. Shundan korinadiki Feyerbax moddiyunchiligi antropologik hususiyat kasp etadi.Insonni vujudga keltiradigan yagona sabab yoki asos tabiatdir.Feyerbax yozadiki,uning ta’limotini ikki ogiz soz bilan ifodalash mumkin tabiat va inson.