Geometrik optika va fotometriya

Masala yechish namunalari
1-masala. Elektr isitgichning sarf qiluvchi quvvati N=500 Vt. diametri A=5 sm li ochiq tirqish bo‘lganda, ichki sirtning temperaturasi T=700oC. Sarflanadigan quvvatning qanday qismi isitgich devorlari orqali sochiladi?
Yechish. Isitgichning issiqlik muvozanat holatida barcha sarflangan quvvat N tashqariga, tirqish orqali va devorlar orqali nurlanadi, ya`ni N=1+2 (1) bu tenglamada 1; 2 mos ravishda tirqish va devor orqali nurlanish oqimida masala shartida ni topish talab qilinadi. (1) tenglamadan
(2).
Tirqish orqali nurlanishni absolyut qora jism nurlanishi deb qarab, Stefan-Bol sman qonuni orqali (3) tenglamaga kelamiz (2) va (3) tenglamalardan (4) tenglamaga qo‘yib hisoblaymiz: =0.8.


Mustaqil yechish uchun masalalar


236. Yuzasi S=4 sm² bo‘lgan isitgich tirqishidan t=1s da F=22.7 J energiya nurlanadi. Nurlanishni absolyut qora jism nurlanishiga yaqin deb hisoblab, isitgichning temperaturasi aniqlansin.
237. Absolyut qora jism temperaturasi t₁=727°C dan t₂=1727°C gacha o‘zgargan. Bu holatda nurlanayotgan energiya necha marta o‘zgaradi?
238. Elektr isitgichning sarf qiluvchi quvvati N=500 Vt. Diametri d=5 sm tirqish ochiq bo‘lganda uning ichki sirtini temperaturasi =700°S. quvvatning qanday qismi devorlari orqali sochiladi.
239. Yer nurlanish tufayli har minutda 1 m² yuzadan F=5.4 kJ energiya yo‘qtadi. Absolyut qora jism qanday temperaturada shunday energiyani nurlanganligi tufayli yo‘qotar ekan?
240. Quyosh sirtidagi temperaturani T=6700 K deb hisoblab, uning S=1 m² yuzasidan t=1 min. da qancha energiya nurlanishini hisoblang. Quyosh absolyut qora jismdek nur chiqaradi deb olinsin.
241. Uy temperaturasi (t=20°S) da radiusi Q=10 sm bo‘lgan absolyut Qora sharning nurlash quvvati topilsin.
242. Absolyut qora jism temperaturasi t=127°S. Temperatura ko‘tarilishi natijasida uning nurlashi 3 marta oshdi. Temperatura qanchaga ko‘tarilgan.