Geologiya fanlari universiteti aksiyalar qiymati va daromadliligini baholash va investitsiya

Misol koʻrib chiqamiz.
23
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Keltirilgan baholashning bazaviy modelidan isbot talab qilmaydigan quyidagi ikkita aksiomalar guruhini keltirish mumkin.
- agar bozor stavkasi (daromadlilik me’yori) kupon stavkasidan yuqori boʻlsa, obligatsiya joriy qiymati uning nominalidan past boʻladi, ya’ni obligatsiya diskont bilan sotiladi;
Birinchi aksiomalar guruhi obligatsiya qiymati, kupon stavkasi va bozor stavkasi (daromadlilik me’yori) oʻrtasidagi oʻzaro bogʻliqlikni oʻzida aks ettiradi:
- agar bozor stavkasi (daromadlilik me’yori) kupon stavkasidan past boʻlsa, obligatsiya joriy qiymati uning nominalidan yuqori boʻladi, ya’ni obligatsiya mukofot bilan sotiladi;
- bozor stavkasi (daromadlilik me’yori) va kupon stavkasi teng boʻlganda obligatsiya joriy qiymati va nominali teng boʻladi.
Yuqorida keltirilgan masalalar bunga misol boʻla oladi.
24
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Ikkinchi aksiomalar guruhi obligatsiya qiymati va uni qoplash muddati oʻrtasidagi oʻzaro bogʻliqlikni ifodalaydi:
- agar bozor stavkasi (daromadlilik me’yori) kupon stavkasidan yuqori boʻlsa, obligatsiya boʻyicha diskont summasi qoplash muddatining yaqinlashishiga qarab kamayib boradi;
- agar bozor stavkasi (daromadlilik me’yori) kupon stavkasidan past boʻlsa, obligatsiya boʻyicha mukofot miqdori qoplash muddatining yaqinlashishiga qarab kamayib boradi;
- obligatsiyani qoplash muddati qancha uzoq boʻlsa, bozor stavkasiga nisbatan uning bahosi ta’sirchanroq boʻladi.
25
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Agar kuponli obligatsiyaning qoplash muddati yetarli darajada yuqori, masalan 50 yildan ortiq boʻlsa, tahlil jarayonida bunday muddatlarni muddatsiz sifatida qarash qulay hisoblanadi.
Muddatsiz obligatsiyalar qiymati oʻzida doimiy rentani aks ettiruvchi pul oqimlari harakatiga ega degan farazdan kelib chiqqan holda aniqlanishi mumkin. Shunda uni quydagicha aniqlash mumkin boʻladi:
Agarda bir yil davomida toʻlovlar m marta amalga oshirilsa, obligatsiya qiymatini hisoblash formulasi quyidagicha koʻrinishga ega boʻladi:
CF –aktiv boʻyicha toʻlovlar;