Geologiya fanlari universiteti aksiyalar qiymati va daromadliligini baholash va investitsiya

- kuponli, qat’iy belgilangan yoki suzib yuruvchi kupon stavkali
obligatsiyalar; (1000) --(1100) foiz qoshiladi
- diskontli (kuponsiz), yoki nollik kuponli obligatsiyalar;1000-100=900 diskont 10 % ayriladi
- qoplash vaqtida daromad toʻlanadigan obligatsiyalar. 1000 yillik 10%-ohirida 1300 qilib qaytaraman
19
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES

• Kuponli obligatsiyalar qarzning asosiy summasi qaytarilishi bilan bir vaqtda davriy ravishda pul toʻlovlarini ham nazarda tutadi. Bunday toʻlovlarning miqdori nominalga nisbatan foizlarda ifodalanadigan
• k kupon stavkasida belgilanadi. Kuponli toʻlovlar odatda bir yil davomida bir, ikki yoki toʻrt marta amalga oshiriladi.

20
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Bunday qimmatli qogʻozlar harakati natijasidagi pul oqimlari qat’iy belgilangan kuponda operatsiya muddatining oxirida obligatsiyaning diskontlangan nominal qiymatiga qoʻshiladigan annuitetni oʻzida aks ettiradi.
bu yerda F – qoplash summasi (qoidaga koʻra nominal);
k – yillik kupon stavkasi;
r – bozor stavkasi (diskont me’yori);
n – obligatsiya muddati;
m – bir yilda kuponli toʻlovlar soni.
Soddalashtirish maqsadida diskontlash yagona r stavka boʻyicha amalga oshirilishini shart qilib qoʻyamiz. Shunda kuponli obligatsiya qiymati quyidagi formula boʻyicha aniqlanishi mumkin:
21
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Agar daromadlilik me’yori (bozor stavkasi) 12 foizga teng boʻlsa, har chorakda toʻlanadigan yillik kupon stavkasi 8 foiz boʻlgan 1000 birlik nominalga ega uch yillik obligatsiyaning joriy qiymatini aniqlang.
Shunday qilib, mazkur operatsiya boʻyicha daromadlilik me’yori 12 foiz boʻlganda taxminan 900,46 birlikka teng bahoda obligatsiyani xarid qilish mumkin.
Misol koʻrib chiqamiz.
22
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Yuqoridagi masala boʻyicha daromadlilik me’yori (bozor stavkasi) 6 foizga teng boʻlganda obligatsiya qiymatini aniqlaymiz.
Yuqoridagilardan koʻrinib turibdiki, obligatsiyalar joriy qiymati talab qilinadigan daromadlilik me’yori va qoplash muddatiga bogʻliq. Bu bogʻliqlik teskari xususiyatga ham ega.