Geografiya va iqtisodiyot nazariyasi asoslari

 

 

 

 

 

 

---

II bob O’zbekiston suv omborlari haqida umumiy ma’lumotlar 

2.1 O’zbekiston suv omborlari haqida umumiy ma’lumotlar,  ularning   

turlari va tasniflari

 

Ma’lumki,  daryolardagi  suv  miqdori  mavsumdan-mavsumga  va  u  yildan  bu 

yilga o’zgarib turadi, Ba’zi bir daryo va soylarning (ayniqsa O’rta Osiyo davlatlari 

hududidagi)  suv  miqdori  yil  davomida  shu  qadar  notekis  va  noqulay 

taqsimlanganki,  oqibatda  milliard-milliard  metr  kub  suv  xalq  xo’jaligiga  hech 

qanday  foyda  keltirmasdan  behuda  oqib  ketadi,  Ayrim  paytlarda  esa  (ko’pincha 

toshqin  davrida)  to’lib-toshib  oqib,  katta  zarar  keltiradi,  O’lkamiz  sharoitida, 

qishloq xo’jaligida suvga bo’lgan ehtiyoj kuchaygan paytda esa bunday daryo va 

soylardagi suv keskin ozayib ketadi, ayrim hollarda butunlay qurib qoladi, 

Mana  shunday  sharoitda  daryo  va  soylar  suvidan  to’la  va  samarali 

foydalanish  hamda  toshqinlarni  oldini  olish  maqsadida  ularning  oqim  rejimini 

boshqarib  turish  zarur,  Bu  muammoni  daryolarda  sun’iy  ko’llar-suv  omborlari 

barpo  etish  yo’li  bilan  hal  etish  mumkin,  Suv  omborlari  qurish  o’lkamiz  kabi 

qurg’oqchil  hamda  qishloq  xo’jaligi  sug’orishga  asoslangan  hududlarda  ayniqsa 

zarurdir. 

Ko’pchilik  suv  omborlarini  qurishda  ekinzorlarni  suv  bilan  ta’minlashdan 

tashqari,  ulardan  gidroenergetika,  baliqchilikni  rivojlantirish,  yirik  sanoat 

korxonalari  va  shaharlar  suv  ta’minotini  ÿxshilash  maqsadida  foydalanish  ham 

nazarda tutilgan. 

 Suv ombori – qishloq xo’jaligi, aholining  suvga bo’lgan ehtiyojini qondirish 

va  toshqinlarni  oldini  olish  maqsadida  oqar  suvlarni  to’plash  va  saqlash  uchun 

quriladigan  sun’iy  ko’lsimon  gidrotexnik    inshootdir.  Suv  omborlari  umumiy 

ko’rinishi,  suvni  to’plash    shart-sharoitlari,  to’g’onni  qurilishi  usullari  bo’yicha 

xilma-xildir.  Ana  shu  belgilari  bo’yicha  ularni  quyidagi  guruhlarga  ajratish 

mumkin: 

- yopiq  suv omborlari ; 

- ochiq  suv omborlari; 

---

2.1-jadval