Geografiya va ekologiya fakulteti ekologiya va hayot faoliyati xavfsizligi kafedrasi

Nazorat savollari

1. 
   Sanoat chiqindilarining atrof-muhit va organizmlarga ta`sirini yoritib bering
   
2. 
   Atmosferaning ifloslanishi oqibatida kelib chiqadigon muammolarni yozitib berind.
   
3. 
   Suvresurslariningifloslanishiva uni tozalash yollarini tushuntirib bering.
   

Ma’ruza 8. Sanoatlashgan maydonlarni ekologik zonalarga ajratish va sanoatlashgan maydonlarga qo’yiladigan ekologik talablar – 2 soat.
Reja

1. 
   Zamonaviy shaharsozlikning asosiy vazifalari.
   
2. 
   Shahar aholisi.
   
3. 
   Qurilish uchun tanlangan yerga quyidagi talablar.
   

Tayanch iboralar; Individual qiyofa,qishloq posyolka,tabiiy muhit,o’zgarilgan tabiiy muhit,tabiiy resurslar va energiya.

Zamonaviy shaharsozlikning asosiy vazifalari — individual qiyofaga ega bo‘lgan shahar va shaharchalar qurish, shahar ekologik masalalarini hal etish, eski shahar markazlarini saqlab qolish va ilmiy asosda ta’-mirlash, madaniy yodgorliklarni avaylab-asrash va ta’mirlash, ularning zamonaviy binolar bilan uyg‘unligiga erishish. Shaharlar, ishchi posyolka-larining paydo bo‘lishiga ko‘p omillar, ya’ni ishlab-chiqarish kuchlarining rivojlanishi, konlar, yangi yerlarning ochilishi, dengiz va daryo yoqalarida portlarning qurilishi sabab bo‘lgan. Masalan: grek shaharlarining paydo bo‘lishiga hunarmandlik va savdo-sotiqning rivojlanishi sabab bo‘lgan bo‘lsa, chet el va bizdagi shaharlarni ko‘pchiligini paydo bo‘lishiga sanoatning rivojlanishi hamda tabiiy-iqlimiy sharoitni qulayligi ham sabab bo‘lgan (1-rasm).

So‘nggi 25-30 yil ichida 400 dan ortiq shahar va shaharchalar paydo bo‘ldi. Bulardan tashqari, ma’muriy idoralar, iqlimni o‘rganuvchi markazlardan tashkil topgan shaharlar ham mavjud. Bunga Novosibirskdagi akademiklar shahri, Qarag‘anda viloyatidagi Boyqo‘ng‘ir shahri va o‘z tarkibiga kurort va sanatoriyalarni qamrab olgan shaharlar sirasiga: Toshkent, Kiyev, Tbilisi, Olmaota, Minsk, Sochi, Yalta kabilar kiradi.
Shahar taraqqiyotida transport, ya’ni temir yo‘l, havo, avtomobil va suv transporti kabilar hamda tabiiy davolash resurslari – mineral suv manbalari, dengiz qirg‘oqlari, tog‘li rayonlar, o‘rmonlar muhim rol o‘ynaydi.