Geografiya 10 sinf 2017. indd

Yangi  Zelandiya
  ijtimoiy-iqtisodiy 
taraqqiyot  darajasiga  ko‘ra  oldingi  o‘rinda  turadi.  Rivojlanish  xususi-
yatiga  ko‘ra  “ko‘chirilgan  kapitalizm”  davlati  hisoblangan  ushbu  dav-
lat  ikkita  yirik  (Shimoliy  va  Janubiy  orollar)  va  700  dan  ortiq  kichik 
orol lardan  tashkil  topgan.  Hududining  75% i  dengiz  sathidan  2000  m 
balandda  joylashgan  bo‘lib,  hududida  mineral  resurslardan  oltin,  ku-
mush,  tabiiy  neft,  ko‘mir,  turli  rangli  metallar  tarqalgan.  Suv  resurslari-
ga bilan  yetarlicha  ta’minlangan  bo‘lib,  bu  yerda  40  dan  ortiq  daryo  va 
3280  ta  ko‘llar  mavjud.  Iqtisodiyoti  rivojlanishida  bu  yerda  tarqalgan 
to‘q  qo‘ng‘ir,  sariq-qo‘ng‘ir,  tog‘  tipli  tuproqlar  katta  ahamiyatga  ega. 
2  mln  gektarga  yaqin  o‘rmon  hududlari  ham  bor.  Shu  bilan  birga  ta-
biiy  rekreatsion  resurs  imkoniyatlari  yuqori.  Iqtisodiyoti  industrial  tipda 
bo‘lgan  Yangi  Zelandiya  sanoatida  konchilik,  metallurgiya,  yoqilg‘i-
e  ner getika  va  oziq-ovqat  tarmoqlari  yaxshi  rivojlangan.  Chorvachilik-
da  sut  chorvachiligi  va  qo‘ychilik,  dehqonchilikda  esa  bog‘dorchilik 
va  uzumchilik  asosiy  qishloq  xo‘jalik  sohasi  hisoblanadi.  Transportida 
quruqlik  transport  turlari  bilan  birga  dengiz  transportining  ahamiyati 
katta.  Oklend  (Yangi  Zelandiyaning  yagona  millioner  shahri),  Gamilton, 
Vellington  shaharlarini  davlatning  eng  yirik  iqtisodiy  markazlari  sifatida 
ko‘rish  mumkin.
Okeaniya  davlatlari  ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlanishiga  erishish  muam-
mosidan  tashqari,  aholi  orasida  ishsizlik  darajasining  yuqoriligi,  dav-
                    Ananas  ekilgan  maydonlar.                    Yangi  Zelandiya  yaylovlari.
21-rasm.
  Okeaniyaning  asosiy  qishloq  xo‘jalik  mahsulotlari   

---

118
latlarning  mintaqa  hududidagi  orollar  nazorati  ustidan  yuzaga  keladigan 
nizoli  holatlar  uning  asosiy  muammolaridan  bo‘lib  hisoblanadi.
 
Okeaniya,  Melaneziya,  Polineziya  va  Mikroneziya,  atollar,  avstroloid  kichik  irqi, 
kopra, monokultura ekinlari, industrial tip, nizoli holat.
1. Okeaniya davlatlarining geografi k o‘rniga qanday baho berasiz?
2. Okeaniya davlatlari bir-biridan qanday jihatlari bilan farq qiladi?
3. Qo‘shimcha ma’lumotlardan foydalangan holda