Geog-8-uzb indd

Xiva
 
v loyatdag qad m y, m ll y me’morch l k yodgorl klar ga boy 
shahard r (130-rasm). X va bad y hunarmandch l kn ng muh m marka-
z d r. Bu yerda yog‘och va toshlarga naqsh sol sh, zargarl k, naqqoshl k, 
kashtach l k, m skarl k va kulolch l kdag ajoy b mahorat avloddan avlodga 
o‘t b kelmoqda. X va mashhur o‘zbek matemat g , astronom va geograf
Muhammad bn Muso al-Xorazm yn ng vatan d r.
130-rasm. 
Xiva shahri.
1.
Pillachilik, sholikorlik va chorvachilik qaysi tumanlarda yaxshi rivojlangan? 
Buni yozuvsiz xaritada belgilang. 
2.
Urganch bilan Xivani qiyosiy ta’rifl ang. 
3.
Tabiiy sharoitning iqtisodiyotga ta’siri yaqqol namoyon bo‘layotganiga 
misollar kel tiring.
?
Qoraqalpog‘ ston Respubl kas mamlakat m zn ng sh mol g‘arb da joylash-
gan. Tem ryo‘l, avtomob l va havo transport n ng yo‘lga qo‘y l sh respubl ka 
shlab ch qaruvch kuchlar n ng uzluks z yuksal sh ga zam n hoz rlad .
Qoraqalpog‘ ston muxtor v loyat s fat da 1925-y l da tash k l topgan, 
1932-y lda muxtor respubl kaga aylant r lgan, 1936-y lda O‘zbek ston 
QORAQALPOG‘ISTON RESPUBLIKASI
58-dars
 
58-dars
http://eduportal.uz

---

166
tark b ga k rgan. Qoraqalpog‘ stonn ng O‘zbek ston 
tark b ga k r sh qoraqalpoq va o‘zbek xalqlar
o‘rtas dag qad m y do‘stl kn , hudud, t l va madan -
yatdag mushtarakl kn yanada mustahkamlad .
Aholisi.
Qoraqalpog‘ ston Respubl kas da 1,8 mln 
dan ort q k sh yas hayd . Ahol n ng 1/3 q sm n o‘zbeklar, 
deyarl yana shuncha q sm n qoraqalpoqlar, qolganlar n
qozoqlar va boshqa m llatlar tashk l etad (132-rasm). 
Ol y o‘quv yurtlar da m nglab mutaxass slar tayyor-
lanmoqda. Nukusda O‘zbek ston Respubl kas Fanlar 
akade m yas n ng f l al va b r qancha lm y muassasalar 
shlab tur bd . Qoraqalpog‘ stonda ol mlarn ng katta gu-
ruh yet sh b ch qd . Ular fan va m ll y qt sod yotn ng 
turl sohalar da faol yat ko‘rsatmoqda. Jumladan, q shloq 
xo‘jal g sohas da sug‘or sh n ng yang usullar n shlab ch q moqda.
Xo‘jaligi.
Qoraqalpog‘ ston Respub l kas xo‘jal g n ng asos agrosanoat 
majmuy dan borat. Bu yerda ob kor dehqonch l k mehnat va mablag‘n
ko‘proq talab etad . Jumladan, Amu daryo mansab da sug‘o r sh kanal
qaz l sh suv bos b ket sh dan saqlovch dambalar va botqoql klarn qur -
tuvch zovurlar qaz shga majbur etgan. O‘tgan y llarda rr gats ya tarmoq-
lar qayta qur ld hamda kengayt r ld . Q zket gan, Paxta-arna kab yang
kanallar qur ld . Amu daryon ng har kkala q rg‘og‘ bo‘ylab cho‘z l b 
ketgan toshq nga qarsh dambalar barpo et ld . Ulkan g drotexn ka nsho -
ot – Tax atosh g drouzel 1973-y lda shga tush r ld .
Qoraqalpog‘ ston ek n maydon n ng katta q sm da paxta va g‘alla 
yet sht r lad . Amudaryo mansab da beda va shol yet sht r sh qulay. 
Qoraqalpog‘ ston O‘zbek stondag na emas, balk O‘rta Os yoda urug‘l k beda 
yet sht rad gan eng y r k m ntaqad r. Beda urug‘ n ng Qoraqalpog‘ ston nav
132-rasm. 
Qoraqal pog‘is ton Respublikasi aholisining milliy tarkibi (foiz hisobida).
131-rasm. 
Nukus-
dagi jundan o‘tov 
to‘qish kom bi nati.