Geog-8-uzb indd

1.
Iqtisodiy rayon geografi k o‘rni va tabiiy sharoitiga xos xususiyatlarning 
iqtisodiy ahamiyatini tushuntirib bering.
2.
Iqtisodiy rayon hududi yaqinda o‘zlashtirilganini nimalardan bilsa bo‘ladi? 
Misollar keltiring. 
3.
Rayon doirasida va uning boshqa rayonlar bilan aloqasida qanday 
transportdan foydalaniladi? Sababini tushuntiring.
http://eduportal.uz

---

123
1-ilovadagi jadvaldan viloyat aholisining soni va maydonini aniqlang. 
S rdaryo v loyat M rzacho‘ln ng o‘zlasht r lgan q sm n o‘z ch ga 
olad . V loyatda dehqonch l kka yaroql yerlar ko‘p. Ammo tab at ga xos 
ayr m noqulayl klar tufayl dehqonch l kda ko‘pg na mehnat, mablag‘ 
sarflashga to‘g‘r kelad . Tab atn ng noqulayl klar n bartaraf etmoq uchun 
hota daraxtzorlar barpo et sh, yerost suvlar n zovurlar qaz b qo ch r sh 
va tuproqn yuv b tur sh talab et lad .
S rdaryo v loyat da mamlakat 
aholisi
n ng 2,5 fo z yashayd . Ahol
butunl g cha sug‘or lad gan hudud larda joylashgan. Yang yerlarn o‘zlash-
t r sh maqsad da boshqa v loyatlardan shch kuchlar jalb et lgan. End -
l kda v loyat o‘z shch kuchlar b lan to‘l q ta’m nlangan.
Qishloq xo‘jaligining asosiy tarmoqlari:
paxtach l k, donch l k, 
pol z ch l k, go‘sht-sut chorvach l g . 
Sanoatning asosiy tarmoqla-
ri:
elek troenerget ka, yeng l (paxta tozalash), oz q-ovqat, un-yorma 
(95-rasm).
SIRDARYO VILOYATI
43-dars
43-dars
95-rasm. 
Sirdaryo vilo yati.
http://eduportal.uz

---

124
?
V loyat xo‘jal k neg z n q shloq xo‘jal g
tashk l q lad . Ek n maydonlar n ng kattal g
j hat dan v loyat respubl kada old ng o‘r nda tu-
rad . Ek n maydonlar n ng deyarl yarm ga paxta 
ek lad . Undan key ng o‘r nlarda don, ozuqa, 
meva-sabzavot va pol z ek n lar turad . Gul ston 
va Xovos tumanlar da sab zavot va pol z ek n lar
yet sh t r lad . Bog‘ dorch l k va uzumch l k ham 
r voj langan.
V loyatda 
sanoat
zal vor bo‘y cha q sh loq 
xo‘jal g dan key n tu ra d (96-rasm). Bugung
kunda 80 dan ort q sanoat kor xonas mavjud. 
V loyat sanoat n ng asos n elektr ener g ya sh-
lab ch qa r sh tashk l etad .
Sh r n shahr dag S rdaryo IES, Gul ston 
shahr dag yog‘-ekstraks ya zavod , Yang yer 
shahr dag qur l sh mate r al lar va konstruk s yalar
komb nat va v loyat paxta toza lash zavodlar y r k 
sanoat kor xonalar h soblanad . V loyatda o‘nlab 
qo‘shma korxonalar faol yat ko‘rsatmoqda.