Geoekologiya va landshaft ekologiyasining rivojlanish tarixi va hozirgi holati



Download 1,63 Mb.
bet4/8
Sana18.04.2022
Hajmi1,63 Mb.
#561447
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
1 ma\'ruza Geoekologiya va landshaft ekologiyasining rivojlanish 140222160020

Карл Тролл 1899-й. Баварияда Вассербург шаҳри яқинида туғилган ва 1975-й. Бонн шаҳрида вафот этган. Берлин (1930) ва Бонн (1938) университетларининг профессори. Бонн университетининг География институти директори (1938), Бонн университети ректори (1960-1961), Халқаро география уюшмаси президенти (1960-1964). 1926-йилдан бошлаб, Шимолий ва Жанубий Америка, Африка, Марказий Осиёнинг тоғли районларига уюштирилган экспедицияларда қатнашган. К.Тролл географик тадқиқотларни олиб боришда аэрофотосуратларни ландшафт-экологик шифрировка қилиш билан ихтисослашди. Асосий илмий ишлари релеф, иқлим, ўсимлик, уларнинг ўзаро алоқалари, шунингдек, ландшафт экологияси муаммоларини ўрганишга бағишланган.

  • Карл Тролл 1899-й. Баварияда Вассербург шаҳри яқинида туғилган ва 1975-й. Бонн шаҳрида вафот этган. Берлин (1930) ва Бонн (1938) университетларининг профессори. Бонн университетининг География институти директори (1938), Бонн университети ректори (1960-1961), Халқаро география уюшмаси президенти (1960-1964). 1926-йилдан бошлаб, Шимолий ва Жанубий Америка, Африка, Марказий Осиёнинг тоғли районларига уюштирилган экспедицияларда қатнашган. К.Тролл географик тадқиқотларни олиб боришда аэрофотосуратларни ландшафт-экологик шифрировка қилиш билан ихтисослашди. Асосий илмий ишлари релеф, иқлим, ўсимлик, уларнинг ўзаро алоқалари, шунингдек, ландшафт экологияси муаммоларини ўрганишга бағишланган.

Геоэкология ўзаро экологик муносабатларнинг макондаги алоқаларини аниқлашга йўналтирилган географик тадқиқотларда экологик методологиянинг қўлланиши натижасида шаклланди. Геоэкология “ландшафтларни тадқиқ этишда тирик организм ва абиотик муҳит орасидаги экологик алоқаларни таҳлил қилиш орқали, табиий комплексларнинг тузилиши ва махсус фаолиятини топологик кўламда ўрганиши лозим. Ландшафтларнинг таркибий қисмлари ўзаро алоқалари ва ландшафтларнинг табиий компонентларига жамиятнинг таъсирини тадқиқ этишда модда ва энергия балансини таҳлил қилиш йўли билан ўрганиши керак. Бунинг учун географияга чуқур экологик билимлар зарур, ўз навбатида, экология учун эса яшаш муҳитининг ҳудудий табақаланиши ҳақидаги билимлар жуда зарурдир” (Тролл, 1972).

  • Геоэкология ўзаро экологик муносабатларнинг макондаги алоқаларини аниқлашга йўналтирилган географик тадқиқотларда экологик методологиянинг қўлланиши натижасида шаклланди. Геоэкология “ландшафтларни тадқиқ этишда тирик организм ва абиотик муҳит орасидаги экологик алоқаларни таҳлил қилиш орқали, табиий комплексларнинг тузилиши ва махсус фаолиятини топологик кўламда ўрганиши лозим. Ландшафтларнинг таркибий қисмлари ўзаро алоқалари ва ландшафтларнинг табиий компонентларига жамиятнинг таъсирини тадқиқ этишда модда ва энергия балансини таҳлил қилиш йўли билан ўрганиши керак. Бунинг учун географияга чуқур экологик билимлар зарур, ўз навбатида, экология учун эса яшаш муҳитининг ҳудудий табақаланиши ҳақидаги билимлар жуда зарурдир” (Тролл, 1972).
  • Бундай ёндашув ландшафтнинг биологик маҳсулдорлигини муҳитнинг эдафик (юнонча «эдапҳос» – ер, тупроқ) ва иқлим шароитлари билан узвий боғлади.
  • Бу вақтда ландшафт экологияси билан собиқ Иттифоқда ландшафтшунослик ва биогеоценология фанлари ҳам шуғулланаётган эди ва улар доирасида юқорида кўрсатилган вазифалар бажарилар эди. Жумладан,
  • Ўзбекистонда САГУ профессорлари Д.Н.Кашкаров ва Э.П.Коровинлар ҳам (К.Тролл билан бир пайтда) географик-экологик тадқиқотлар олиб борганлар.
  • ХХ асрнинг 50-йилларидан бошлаб республикамизда Л.Н.Бабушкин ва Н.А.Когайлар томонидан ландшафтларни ўрганиш ва қишлоқ хўжалиги нуқтаи назаридан баҳолаш ишлари бажарилган. Кейинчалик уларнинг ишлари ландшафт-экологик йўналишда ривожланди.
  • Бу ҳақда Ш.С.Зокиров (1999) тўхталиб, “Д.Н.Кашкаров, Э.П.Коровин, Т.З.Зоҳидов, В.М.Четиркин, Л.Н.Бабушкин ва Н.А.Когай ларнинг илмий йўналишлари географик-экологик йўналиш” эканлигини таъкидлайди.
  • Геоэкология фанинг ривожланишидаги ёндашувлар.

Download 1,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish