Geodeziya laboratoriya

LOYIHAVIY BALANDLIKNI JOYGA KO‘CHIRISH

B
Berilgan loyihaviy H_B balandlikni joyga ko‘chirish uchun B nuqtada ustki balandligi H_B ga teng bo‘lgan qoziq qoqilishi kerak (107- rasm). Buning uchun balandligi H_A ma’lum bo‘lgan A reper va B nuqta o‘rtasiga nivelir o‘rnatiladi. Reperda o‘rnatilgan

a
reykadan a sanoq olinadi, b = H

+ a - H

sanoq hisoblanadi va

B nuqtadagi reykadan sanoq topilgan b qiymatga teng bo‘lgunga qadar unga qoziq asta-sekin qoqiladi.

M i s o l . B nuqtada ustki qirqim balandligi H_B = 242,5 m bo‘l-

gan qoziq qoqish kerak. A reperning balandligi H_A = 243,325 m,

sanoq a = 0,676 mm bo‘ lsa, b = 243,325 + 0,676 - 242,500 =

= 1501 mm. Demak, B nuqtada qoziq uning ustiga reyka qo‘yilganda sanoq 1500 mm bo‘lguncha qoqiladi.

Agar poydevor chuqurining tubiga va inshoot yuqori gorizontiga balandlik uzatiladigan bo‘lsa, bunda reykadan tashqari po‘lat ru- letka qo‘llaniladi. Kuzatish ikki nivelirda bir vaqtda olib borila- di. Ulardan biri yer sirtida, ikkinchisida esa chuqurlik tagida yoki inshootning yuqori qismi ustiga o‘rnatiladi.

106. 
     rasm. Loyihaviy nuqta o‘rnini joyda aniqlash sxemasi.
     

1 8 8

106. 
     rasm. Loyihaviy balandlikni joyga ko‘chirish sxemasi.
     

106. 
     rasm. Balandlikni inshoot poydevori chuquri tagiga uzatish sxemasi.
     
107. 
     rasm. Balandlikni inshoot yuqori qismiga uzatish sxemasi.
     

108, 109- rasmlarda chuqurlik tubiga balandlik uzatish va inshoot yuqori qismiga balandlik uzatish sxemalari keltirilgan. Chuqurlik ustiga kronshteyn o‘rnatilib, unga nolinchi uchida yuki bo‘ lgan ruletka i l inadi va undan bir vaqtda ikki nivelirdan b₁ va

a₂ sanoqlar olinadi. Shundan keyin pastdagi nivelir trubasi chu-

qurlikdagi B nuqtada o‘rnatilgan reykaga qaratilib, b₂ sanoq olinadi va B nuqtaning balandligi

B A 1 1 2 2
H = H + a - ( b - a ) - b (10.7)
formula yordamida hisoblanadi. B nuqta balandligi loyihaviy ba- landlikka teng bo‘lishi uchun chuqurlik tagidagi sanoq


2 A 1 2 B
b = H + a - ( b - a ) - H (10.8)
bo‘lishi kerak. Reykadagi sanoq hisoblangan b₂ ga teng bo‘lguncha chuqurlik tagida qoziq tik bo‘yicha surilib turiladi.

A reperdan balandlikni inshoot yuqori qismidagi B reperga uzatish ham yuqorida ta’kidlangan tarzda amalga oshiriladi (109- rasm). Bu holda B nuqta balandligi quyidagi formula yordamida hisoblanadi:


B A 1 2 1 2
H = H + a + ( a - b ) - b (10.9)
va inshoot devorida belgilanadi, undan loyihaviy balandlikkacha bo‘lgan oraliq o‘lchanib, nuqta mustahkamlanadi.
1 8 9

5.