Geoaxborot texnologiyalariga kirish. Reja

Geografik axborot tizimining tarixi

Birinchi marta geoaxborot tizimi tushunchasi 1960-yillar o’rtasida Kanada davlatida paydo bo’lib, Kanada Geografik Informatsiya Tizimi (Canadian Geographic Information System CGIS) deb atalgan. Geoaxborot tizimi boshqa adabiyotlarda to’liq nom bilan geografik axborot tizimi yoki qisqacha GAT deb ham yuritiladi. Tizimning asosiy maqsadi Kanada yer resurslarining inventarizatsiyasini o’tkazish va shu asosida yer resurslarini mavjud holati va keljakdagi potentsialini aniqlashdan iborat edi.

Geoaxborot tizimlarining rivojlanish tarixida to’rtta davr ajratiladi:

Novatorlik davri (1950- yillar oxiri – 1970-yillar boshi) axborot tizimlarining, chegaradosh ilmlar va texnologiyalarning prinspial imkoniyatlarini tadqiq qilinishi, empirik tajriba olinishi, birinchi yirik loyihalar va nazariy ishlar.

Davlat ta’siri davri (1970- yillar boshi – 1980-yillar boshi) davlat tomonidan moliyalanadigan yirik geoaxborot loyihalarining rivojlantirilishi, geoinformatika sohasida davlat institutlarining shakllantirilishi, ayrim tadqiqotchilar va katta bo’lmagan guruhlar rolining va ta’sirining pasayishi. Tijoratlashtirish davri (1980- yillar boshi – 1990- yillar boshi) turli-tuman dasturiy vositalarning keng bozori, stol usti instrumental GAT larining rivoj topishi, ularning qo’llanish sohasining atributiv ma’lumotlar bazalari bilan integrastiyalash hisobiga kengaytirilishi, tarmoq ilovalarining yaratilishi, ko’p sonli noprofessional foydalanuvchilarning paydo bo’lishi, alohida kompyuterlarda ma’lumotlarning individual to’plamlari bilan ishlaydigan va korporativ va taqsimlangan geoma’lumotlar bazalari bilan ishlaydigan tizimlarning tashkil qilinishi.