Genri Fordning nomidan kelib chiqib, «Fordizm» deb atalgan edi

texnologik jarayonlarni dastlabki tarzda batafsil ishlab chiqish, ishlab chiqarishning barcha ishtirokchilari bilan uning borishini kelishib olish; kompleks texnologiya;

ishlab chiqarish jarayoniga mexanizatsiya va avtomatlashtirishni joriy etish, bunda eng oddiy operatsiyalar va harakatlarga bo’lishga asoslanish;

mehnat taqsimoti va ish sur’ati nihoyatda yuqori bo’lgan sharoitda eng kam malakali ishchi kuchidan foydalanish mumkinligi;

ishlab chiqarishni: xom ashyo, materiallar, texnologiyalar, mehnat usullari, tashkil etish va boshqarish shakllarini to’liq standartlash.

Mazkur tizimning asosiy maqsadi – mehnatni maksimal darajada intensivlash (jadallashtirish)dir.

Umuman olganda, Teylor andozasi personalni boshqarish funktsiyalarini haddan tashqari soddalashtiradi va cheklaydi. Bu funktsiyalar ko’proq yosh, sog’lom va halol ishlaydigan xodimlarni tanlash; ularni ancha yuqori ish haqi bilan moddiy rag’batlantirish; tashkilotga va uning bo’linmalariga avtoritar tarzda rahbarlik qilish; xodimlarni muntazam ravishda qattiq nazorat qilish va ishyoqmaslarni, asosan, ishdan bo’shatish yo’li bilan jazolash; homiylik tarzidagi turli ijtimoiy tadbirlar yordamida xodimlar bilan rahbariyat o’rtasidagi munosabatlarni yumshatishdan iboratdir.

Teylorizm boshqaruvni tashkil etishda, ayniqsa, Amerika Qo’shma SHtatlarida katta muvaffaqiyatlarga erishdi. Bu erda buning uchun qulay shart-sharoit — asosan kelgindilardan iborat ko’p miqdordagi yosh va sog’lom ishchi kuchining mavjudligi edi. Mazkur kishilar etarli ma’lumotga ega bo’lmagan yoshlar bo’lsa ham, lekin ularning deyarli hammasi yuqori ish haqi olib ishlashni mo’ljallar va ishdan mahrum bo’lishdan qo’rqar edilar. Bu xildagi shart-sharoitlar mavjud bo’lmagan mamlakatlarda Teylor tizimi, xususan, uning konveyer modifikatsiyasi 70-

yillardayoq qiyinchiliklarga, avvalo, etarli sifatga ega bo’lgan ish kuchining yo’qligi, mehnat intizomining pastligi, ommaviy progullar va kadrlar qo’nimsizligi, mehnatga rag’batlantirish va shu kabilarning pasayib ketganligi bilan bog’liq bo’lgan qiyinchiliklarga duch keldi.

Xodimning ishlab chiqarish imkoniyatlari cheklanganligidan, mehnatning bir xilligi va qiyofasizligidan, unda o’zining shaxsiy ijodiy imkoniyatini namoyon qilish mumkin emasligidan qoniqmasligi 60-70-yillarda ko’zga tashlandi. O’sha davrda Evropaning bir qator mamlakatlarida mehnat operatsiyalarini batafsil tabaqalashtirish, konveyer tipidagi va teylorcha boshqaruv usulidagi bir xil mehnat bilan bog’liq ishlab chiqarishlar uchun malakali ish kuchining etishmasligi sezildi. Bu xildagi korxonalarda band bo’lgan xodimlar orasida absenteizm - umumtashkiliy ishlarda ishtirok etishdan bosh tortish, kadrlar qo’nimsizligi, mehnat intizomining buzilishi, mehnat qilishga befarq qarash va boshqa salbiy holatlar tarqaldi. Xodimlarning bunday munosabati o’z natijasini bermay qolmadi. Bunday holatlar g’oyat xilma-xil faktlarda: mahsulot sifatining pasayib ketishi, ommaviy ravishda brak (yaroqsiz) mahsulot chiqarishda, ish tashlashlarda, stixiyali va tashkiliy norozilikning boshqa shakllarida namoyon bo’ldi. Bularning hammasi katta ijtimoiy va ishlab chiqarish xarajatlariga sabab bo’ldi, korxona egalari va menejerlar tomonidan bularga javob tariqasida yuzaga kelgan harakat «insoniy qiyofaga ega bo’lgan teylorizm» bo’ldi.