Genetikadan masala ishlash

190-masala*. Daltonik va qon gruppasi AB bo‘lgan erkak ranglarni normal ajratuvchi va I qon gruppali ayol bilan turmush qurgan. Ayolning otasi daltonik va A qon gruppasiga ega. Bu oilada ikkita bola tug‘ilgan: ranglarni normal ajratuvchi va A qon gruppasiga ega qiz hamda ranglarni normal ajratuvchi va B qon gruppali o‘g‘il bola. Bu oilaning shajarasini tuzib, barcha oila a’zolarining genotipini ko‘rsating. Daltonik farzandlarning tug‘ilish ehtimoli qanday? Bolalar ota-onasining qon gruppasiga ega bo‘ladimi?

Masalaning echilishi:

Belgi Gen

daltonik d

ranglarni normal ajratish D

I qon gruppa OO

II qon gruppa AA yoki AO

III qon gruppa BB yoki BO

IV qon gruppa AB

Bu oila a’zolarining shajarasini tuzamiz:

rang. normal daltonik

ajratuvchi II qon gruppa

I qon gruppa

rang. normal daltonik

ajr. I qon gruppa IV qon gruppa

rang. normal rang. normal

ajratuvchi, ajratuvchi,

II qon gruppa III qon gruppa

Ayolning ota-onasi:

ranglarni normal daltonik,

ajr., I qon gruppa III qon gruppa

P ♀ X^DX^D OO X ♂ X^dY AO

g X^DO X^dA, X^dO, YA, YO

F₁ X^Dx^d AO – ♀ ranglarni normal ajratadi, II qon gruppa

X^DX^d OO – ♀ ranglarni normal ajratadi, I qon gruppa
ranglarni normal daltonik,

ajr., I qon gruppa IV qon gruppa

P ♀ X^DX^d OO X ♂ X^dY AB

g X^DO , X^dO X^dA, X^dB, YA, YB

F₂ X^Dx^d AO – ♀ ranglarni normal ajratadi, II qon gruppa

X^DX^d BO – ♀ ranglarni normal ajratadi, III qon gruppa

X^DY AO – ♂ ranglarni normal ajratadi, II qon gruppa

X^DY BO – ♂ ranglarni normal ajratadi, III qon gruppa

X^dx^d AO – ♀ daltonik, II qon gruppa

X^dX^d BO – ♀ daltonik, III qon gruppa

X^dY AO – ♂ daltonik, II qon gruppa

X^dY BO – ♂ daltonik, III qon gruppa