Genetikadan masala ishlash

93-masala*. No‘xat o‘simligida donning sariq rangi A yashil rangi a ustidan, donning silliq shaklda bo‘lishi B burishgan bo‘lishi b ustidan, gulining qizil rangi C oq rangi c ustidan to‘liq dominantlik qiladi.

Quyidagi genotipga ega bo‘lgan no‘xat o‘simliklari o‘zaro chatishtirilganda, keyingi avlodda olingan o‘simliklarning genotip va fenotipini aniqlang:

1) AaBbcc x aabbcc; 2) AaBbCc x aabbcc;

3) AaBBcc x aabbCc; 4) AaBbCc x AaBbCc.

Masalaning echilishi:

1) P ♀ AaBbcc X ♂ aabbcc

g ABc, Abc, aBc, abc abc

F₁ AaBbcc - sariq, silliq, oq

Aabbcc - sariq, burishgan, oq

aaBbcc - yashil, silliq, oq

aabbcc - yashil, burishgan,oq

Bu masalada digeterozigotali o‘simlik retsessiv gomozigotali o‘simlik bilan chatishtirilgani uchun F₁ da 1:1:1:1 nisbatda to‘rtta genotipik va to‘rtta fenotipik sinflarga mansub o‘simliklar hosil bo‘ladi (tahliliy chatishtirish).

2) P ♀ AaBbCc X ♂ aabbcc

g ABC, ABc, AbC, aBC, abc

Abc, aBc, abC, abc

F₁ AaBbCc - sariq, silliq, qizil

AaBbcc - sariq, silliq, oq

AabbCc - sariq, burishgan, qizil

aaBbCc - yashil, silliq, qizil

Aabbcc - sariq, burishgan, oq

aaBbcc - yashil, silliq, oq

aabbCc - yashil, burishgan, qizil

aabbcc - yashil, burishgan,oq

Bu masalada trigeterozigotali o‘simliklar retsessiv gomozigotali o‘simliklar bilan chatishtirilgani uchun F₁ da sakkizta genotipik va fenotipik sinflar hosil bo‘ladi. Ularning nisbati 1:1:1:1:1:1:1:1 ga teng bo‘ladi (tahliliy chatishtirish).

3) P ♀ AaBbcc X ♂ aabbCc

g ABc, Abc, aBc, abc abC, abc

F₁ AaBbCc - sariq, silliq, qizil

AabbCc - sariq, burishgan, qizil

aaBbCc - yashil, silliq, qizil

aabbCc - yashil, burishgan, qizil

AaBbcc - sariq, silliq, oq

Aabbcc - sariq, burishgan, oq

aaBbcc - yashil, silliq, oq

aabbcc - yashil, burishgan,oq

Bu masalada digeterozigotali o‘simliklar monogeterozigotali o‘simliklar bilan chatishtirilgani va geterozigotalilik har xil allellar bo‘yicha bo‘lgani uchun F₁ da 1:1:1:1:1:1:1:1 nisbatda sakkizta genotipik va fenotipik sinflar hosil bo‘ladi.

4) P ♀ AaBbCc X ♂ AaBbCc

g ABC, ABc, AbC, aBC, ABC, Abc, AbC, aBC,

Abc, aBc, abC, abc Abc, aBc, abC, abc

Bu masalada trigeterozigotali o‘simliklar xuddi shunday trigeterozigotali o‘simliklar bilan chatishtirilgani uchun keyingi avlodda 27 ta genotipik va 8 ta fenotipik sinflar hosil bo‘ladi.

F₁ Genotipik sinflar Fenotipik sinflar

1. AABBCC = 1 sariq, silliq, qizil;

2. AABBCc = 2 sariq, silliq, qizil;

3. AABbCC = 2 sariq, silliq, qizil; 27 AˍBˍCˍ sariq,

4. AaBBCC = 2 sariq, silliq, qizil; silliq, qizil

5. AABbCc = 4 sariq, silliq, qizil;

6. AaBBCc = 4 sariq, silliq, qizil;

7. AaBbCC = 4 sariq, silliq, qizil;

8. AaBbCc = 8 sariq, silliq, qizil;

9. AABBcc = 1 sariq, silliq, oq;

10. AABbcc = 2 sariq, silliq, oq; 9 A­ˍBˍcc sariq,

11. AaBBcc = 2 sariq, silliq, oq; silliq, oq

12. AaBbcc = 4 sariq, silliq, oq;

13. AabbCC = 1 sariq, burishgan, qizil;

14. AAbbCc = 2 sariq, burishgan, qizil; 9 AˍbbCˍ sariq,

15. AabbCC = 2 sariq, burishgan, qizil; burishgan, qizil

16. AabbCc = 4 sariq, burishgan, qizil;

17. aaBBCC = 1 yashil, silliq, qizil;

18. aaBBCc = 2 yashil, silliq, qizil; 9 aaBˍCˍ yashil,

19. aaBbCC = 2 yashil, silliq, qizil; silliq, qizil

20. aaBbCc = 4 yashil, silliq, qizil;

21. AAbbcc = 1 sariq, burishgan, oq; 3 Aˍbbcc sariq,

22. Aabbcc = 2 sariq, burishgan, oq; burishgan, oq

23. aaBBcc = 1 yashil, silliq, oq; 3 aaBˍcc yashil,

24. aaBbcc = 2 yashil, silliq, oq; silliq, oq

25. aabbCC = 1 yashil, burishgan, qizil; 3 aabbCˍ yashil,

26. aabbCc = 2 yashil, burishgan, qizil; burishgan, qizil

27. aabbcc = 1 yashil, burishgan, oq. 1 aabb yashil,

Jami = 64 burishgan, oq

Hosil bo‘lgan fenotipik sinflarning nisbati 27:9:9:9:3:3:3:1 ga teng.