Genetikadan masala ishlash

100-masala*. G‘o‘za o‘simligida qo‘ng‘ir tola (Fr^Br) oq tola (Fr^br) ustidan, o‘simlikning antotsian rangi (Rp) yashil rangi (rp) ustidan, barg plastinkasining panjasimon-kesik (O_l) shakli panjasimon-bo‘linma (o_l) shakli ustidan to‘liqsiz dominantlik qiladi.

Har uchchala belgi bo‘yicha dominant gomozigotali g‘o‘za o‘simliklari har uchchala belgi bo‘yicha retsessiv gomozigotali g‘o‘zalar bilan chatishtirilib, F₁ da novvot rang tolali, o‘simliklari oraliq rangli va barg plastinkasi panjasimon-bo‘lakli bo‘lgan duragaylar olindi. F₁ duragaylarini o‘z-o‘zi bilan chatishtirib F₂ duragaylari olindi. F₂ duragaylarida o‘rganilayotgan belgilar bo‘yicha qanday ajralish sodir bo‘ladi? Olingan F₁ duragaylari har uchchala belgi bo‘yicha dominant va retsessiv gomozigota ota-ona bilan qayta chatishtirilsa, F_B da qanday ajralish sodir bo‘ladi?

Masalaning echilishi:

Belgi Gen

Tolaning qo‘ng‘ir rangi Fr^Br

Tolaning oq rangi Fr^br

O‘simliklarning antotsian rangi Rp

O‘simliklarning yashil rangi rp

Barg plastinkasining panjasimon kesik shakli O_l

Barg plastinkasining panjasimon bo‘linma shakli o_l

qo‘ng‘ir tola, antotsian rang, oq tola, yashil rang,

panjasimon kesik panjasimon bo‘linma

P ♀ Fr^BrFr^Br RpRp O_lO_l X ♂ Fr^brFr^br rprp o_lo_l

g Fr^Br Rp O_l Fr^br rp o_l

F₁ Fr^BrFr^br Rprp O_lo_l - novvot rang tolali, o‘simligi oraliq rangli,

bargi panjasimon bo‘lakli

novvot rang tolali, oraliq novvot rang tolali, oraliq

rangli, panjasimon bo‘lakli rangli, panjasimon bo‘lakli

P ♀ Fr^BrFr^br Rprp O_lo_l X ♂ Fr^BrFr^br Rprp O_lo_l

g Fr^Br Rp O_l Fr^Br Rp O_l

Fr^Br Rp o_l Fr^Br Rp o_l

Fr^Br rp O_l Fr^Br rp O_l

Fr^br Rp O_l Fr^br Rp O_l

Fr^Br rp o_l Fr^Br rp o_l

Fr^br Rp o_l Fr^br Rp o_l

Fr^br rp O_l Fr^br rp O_l

Fr^br rp o_l Fr^br rp o_l

F₂ 1. Fr^BrFr^Br RpRp O_lO_l = 1 qo‘ng‘ir tola, antotsian, panjasimon-kesik

2. Fr^BrFr^Br RpRp O_lo_l = 2 qo‘ng‘ir tola, antotsian, panjasimon-bo‘lakli

3. Fr^BrFr^Br Rprp O_lO_l = 2 qo‘ng‘ir tola, oraliq rang, panjasimon-kesik

4. Fr^BrFr^br RpRp O_lO_l = 2 novvot rang tola, antotsian, panj. -kesik

5. Fr^BrFr^br Rprp O_lO_l = 4 novvot rang tola, oraliq rang, panj.- kesik

6. Fr^BrFr^br RpRp O_lo_l = 4 novvot rang tola, antotsian, panj. -bo‘lakli

7. Fr^BrFr^Br Rprp O_lo_l = 4 qo‘ng‘ir tola, oraliq rang, panj. -bo‘lakli

8. Fr^BrFr^br Rprp O_lo_l = 8 novvot rang tola, oraliq rang, panj.-bo‘lakli

9. Fr^BrFr^Br RpRpo_lo_l = 1 qo‘ng‘ir tola, antotsian, panj. -bo‘linma

10. Fr^BrFr^Br Rprp o_lo_l = 2 qo‘ng‘ir tola, oraliq rang, panj. -bo‘linma

11. Fr^BrFr^br RpRp o_lo_l = 2 novvot rang tola, antotsian, panj. -bo‘linma

12. Fr^BrFr^br Rprp o_lo_l = 4 novvot rang tola, oraliq rang, panj.-bo‘linma

13. Fr^BrFr^Br rprp O_lO_l = 1 qo‘ng‘ir tola, yashil, panjasimon -kesik

14. Fr^BrFr^br rprp O_lO_l = 2 novvot rang tola, yashil, panjasimon-kesik

15. Fr^BrFr^Br rprp O_lo_l = 2 qo‘ng‘ir tola, yashil, panjasimon-bo‘lakli

16. Fr^BrFr^br rprp O_lo_l = 4 novvot rang tola, yashil, panjasimon-bo‘lakli

17. Fr^brFr^br RpRp O_lO_l = 1 oq tola, antotsian, panjasimon-kesik

18. Fr^brFr^br Rprp O_lO_l = 2 oq tola, oraliq rang, panjasimon-kesik

19. Fr^brFr^br RpRp O_lo_l = 2 oq tola, antotsian, panjasimon-bo‘lakli

20. Fr^brFr^br Rprp O_lo_l = 4 oq tola, oraliq rang, panjasimon-bo‘lakli

21. Fr^BrFr^Br rprp o_lo_l = 1 qo‘ng‘ir tola, yashil, panjasimon-bo‘linma

22. Fr^BrFr^br rprp o_lo_l = 2 novvot rang tola, yashil , panj. -bo‘linma

23. Fr^brFr^br RpRp o_lo_l = 1 oq tola, antotsian, panjasimon -bo‘linma

24. Fr^brFr^br Rprp o_lo_l = 2 oq tola, oraliq rang, panjasimon -bo‘linma

25. Fr^brFr^br rprp O_lO_l = 1 oq tola, yashil, panjasimon -kesik

26. Fr^brFr^br rprp O_lo_l = 2 oq tola, yashil, panjasimon-bo‘lakli

27. Fr^brFr^br rprp o_lo_l = 1 oq tola, yashil, panjasimon-bo‘linma.

Har uchchala belgi bo‘yicha to‘liqsiz dominantlik hodisasi kuzatilganda fenotipik va genotipik sinflarning soni bir xil bo‘lib, 27 taga teng bo‘ladi.

F₁ duragaylari dominant gomozigotali ota-ona bilan chatishtirilganda:

novvot rang tolali, oraliq qo‘ng‘ir tolali, antotsian,

rangli, panjasimon bo‘lakli panjasimon kesik

P ♀ Fr^BrFr^br Rprp O_lo_l X ♂ Fr^BrFr^Br RpRp O_lO_l

g Fr^Br Rp O_l Fr^Br Rp O_l

Fr^Br Rp o_l

Fr^Br rp O_l

Fr^br Rp O_l

Fr^Br rp o_l

Fr^br Rp o_l

Fr^br rp O_l

Fr^br rp o_l

F_B 1. Fr^BrFr^Br RpRp O_lO_l - qo‘ng‘ir tola, antotsian, panjasimon kesik

2. Fr^BrFr^Br RpRp O_lo_l - qo‘ng‘ir tola, antotsian, panjasimon bo‘lakli

3. Fr^BrFr^Br Rprp O_lO_l - qo‘ng‘ir tola, oraliq rang, panjasimon kesik

4. Fr^BrFr^br RpRp O_lO_l - novvot rang tola, antotsian, panj. kesik

5. Fr^BrFr^Br Rprp O_lo_l - qo‘ng‘ir tola, oraliq rang, panj. bo‘lakli

6. Fr^BrFr^br RpRp O_lo_l - novvot rang tola, antotsian, panj. bo‘lakli

7. Fr^BrFr^br Rprp O_lO_l - novvot rang tola, oraliq rang, panj. kesik

8. Fr^BrFr^br Rprp O_lo_l - novvot rang tola, oraliq rang, panj.bo‘lakli

Sakkizta fenotipik sinflar hosil bo‘lib, ularning nisbati 1:1:1:1:1:1:1:1. Dominant gomozigotali va geterozigotali organizmlar hosil bo‘ladi.

F₁ duragaylari retsessiv gomozigotali ota-ona bilan chatishtirilganda:

novvot rang tolali, oraliq oq tolali, yashil,

rangli, panjasimon bo‘lakli panjasimon bo‘linma

P ♀ Fr^BrFr^br Rprp O_lo_l X ♂ Fr^brFr^br rprp o_lo_l

g Fr^Br Rp O_l Fr^br rp o_l

Fr^Br Rp o_l

Fr^Br rp O_l

Fr^br Rp O_l

Fr^Br rp o_l

Fr^br Rp o_l

Fr^br rp O_l

Fr^br rp o_l

F_B 1. Fr^BrFr^br Rprp O_lo_l - novvot rang tola, oraliq rang, panj.- bo‘lakli

2. Fr^BrFr^br Rprp o_lo_l - novvot rang tola, oraliq rang, panj. -bo‘linma

3. Fr^BrFr^br rprp O_lo_l - novvot rang tola, yashil , panj. -bo‘lakli

4. Fr^brFr^br Rprp O_lo_l - oq tola, oraliq rang, panj. -bo‘lakli

5. Fr^BrFr^br rprp o_lo_l - novvot rang tola, yashil, panj.- bo‘linma

6. Fr^brFr^br Rprp o_lo_l - oq tola, oraliq rang, panj. -bo‘linma

7. Fr^brFr^br rprp O_lo_l - oq tola, yashil, panjasimon -bo‘lakli

8. Fr^brFr^br rprp o_lo_l - oq tola, yashil, panjasimon -bo‘linma.

Bu erda ham sakkizta fenotipik sinflar hosil bo‘lib, ularning nisbati 1:1:1:1:1:1:1:1. Geterozigotali va retsessiv gomozigotali organizmlar hosil bo‘ladi.