Genetika masalalar to’plami

Odam genetikasiga doir masala
yechish

1. To'lqinsimon sochli, qora ko'zli ayol, ko'k ko'zli, to'lqinsimon sochli erkakka turmushga chiqdi. Birinchi farzandi ko'k ko'zli, jingalak sochli bo'libtug'ildi, bu oilada keyingi farzand qora ko'zli, tekis sochli bo'lib tug'ilishi mumkinmi?

2. To'lqinsimon sochli, ko'zlar oralig'i va og'iz kat taligi o'rtacha bo'lgan erkak va ayol nikohidan ' jingalak sochli, ko'zlar oralig'i uzoq, og'iz kattaligi kichik farzand tug'ildi, Keyingi farzandlarning soch shakli, ko'zlar oralig'i, og'iz kattaligi qanday bo'lishligini aniqlang.

3.Genlarning pleotrop ta'sirida oq mushukning ko'zi havorang bo'lsa, yana qaysi belgining rivojlanishiga ta'sir qiladi A)dumining kalta bo'lishi

B)quloq suprasining katta bo'lishi C)mo'ylovlarning uzun bo'lishi
D)ko'zining ko'r bo'lishi

4. Quyidagi kasallik_larning qaysi biri ham erkak, ham ayollarda uchraydi?

A)Daun sindromi B)Klaynfelter sindromi
C)Shereshevskiy-Terner sindromi D)hammasi

5. Faqat erkaklarda uchraydigan kasallikni ko'rsating.

A)Daun sindromi B)Klaynfelter sindromi C)Shereshevskiy-Terner sindromi D)hammasi

6. Faqat ayollarda uchraydigan kasallikni ko'rsating,

A)Daun sindromi B)Klaynfelter sindromi C) Shereshevskiy-Terner sindromi D)hammasi

7. Daun sindromi bilan kasallangan ayolda jinsiy. xromosomalar bo'yicha kariotipi qanday?

A)XX B)XY C)XXY D)XO

8. Klaynfelter sindromi bilan kasallangan shaxslarda jinsiy xromosomalar bo'yicha kariotipi qanday?

A)XX B)XY C)XXY D)XO
9.Shereshevskiy-Terner sindromi bilan kasallangan shaxslarda jinsiy xromosomalar bo'yicha kariotipi qanday?
A)XX B)XY C)XXY D)XO

10.Quyidagi kasalliklardan qaysi biri jinsiy sistemaning rivojlanishiga salbiy ta'sir ko'rsatadi? l)Daun sindromi; 2)Klaynfelter sindromi; 3)Shereshevskiy-Terner sindromi

A)1,2 B)2,3 C)1,3 D)l,2,3

11.Odamdagi qaysi belgi dominant holda irsiylanmaydi?

A)sochning tekis farq hosil qilmay o'sishi B)bosh barmoqning to'ntoq, yalpoq bolishi
C) tilni nay shakliga keltira olish
D)ko'z qorachig'ining to'liq ko'rinmasligi

12.Odamda birinchi qon guruhi I°I°, ikkinchi qon guruhi gomozigota holatda IAIA , geterozigota holatda IAI0, uchinchi qon guruhi gomozigota holatda IB1B, geterozigota holatda IBI°, to'rtinchi qon guruhi esa IAI B bilan ifodalanadi. Gomozigota holatdagi II va III qon guruhiga ega bo'lgan yigit va qiz nikohidan qanday qon guruhiga ega bo'lgan farzandlar dunyoga keladi?

13.Odamda birinchi qon guruhi I°I°, ikkinchi qon guruhi gomozigota holatda IAIA, geterozigota holatda IAI°, uchinchi qon guruhi gomozigota holatda IBIB, geterozigota holatda IBI°, to'rtinchi qon guruhi esa IAIB bilan ifodalanadi. Geterozigota holatdagi II va III qon guruhiga ega bo'lgan yigit va qiz nikohidan qanday qon guruhiga ega farzandlar dunyoga keladi?

14.Odamda birinchi qon guruhi I°I°, ikkinchi qon guruhi gomozigota holatda IAIA, geterozigota holatda IAI°, uchinchi qon guruhi gomozigota holatda IBIB, geterozigota holatda I BIO, to'rtinchi qon guruhi esa IAIB bilan ifodalanadi. I va geterozigota II-guruhiga ega bo'lgan yigit va qiz nikohidan qanday qon guruhiga ega bo'lgan farzandlar dunyoga keladi?

15.Odamda birinchi qon guruhi I°I°, ikkinchi qon guruhi gomozigota holatda IAIA, geterozigota holatda IAI°, uchinchi qon guruhi gomozigota holatda IBIB, geterozigota holatda IBI0, to'rtinchi qon guruhi esa IAIB bilan ifodalanadi. Qaysi qon guruhiga ega bo'lgan yigit va qiz nikohidan dunyoga kelgan farzandlarda qon guruhi ota-onasinikidan farq qiladi?

16.Odamda I qon gruppasi iOiO genotip b-n; II qon gruppasi- IAIA yoki IA iO; III qon gruppasi- IBIB, IBi°; IV qon gruppasi —IAIB genotip b-n ifodalanadi. Gomozigotali II va III qon gruppali erkak va ayol niqohidan qanday qon gruppali farzandlar tug'iladi?

17.Odamda karlikning 2 turi mavjud bo'lib, ulardan birinchisi dominant (, ikkinchisi esa retsessiv (b) genlar bilan belgilanadi. Chatishtirishlarning qaysi birida naslda 5 ta kar: 3 sog'lom nisbatda ajralish ro'y beradi?

18.Odamda karlikning 2 turi mavjud bo'lib, ulardan birinchisi dominant (ikkinchisi esa retsessiv (b) genlar bilan belgilanadi. Chatishtirishlarning qaysi birida naslda 7 ta kar: 1 soglom nisbatda ajralish ro'y beradir

18.Odamda kar-soqovlik kasalligining ikki xil turi uchraydi va ular autosomalarga birikkan retsessiv genlar bilan ifodalansa, bu holda AaBb x AaBb genotipga ega bo'lgan ota-onalar avlodida fenotip bo'yicha qanday ajralish namoyon bo'ladi?

19.Odamda normal eshitish dominant, karlik esa retsessiv belgi hisoblanadi. Normal eshituvchi, II qonguruhli geterozigotali ota-onadan tug'ilgan farzandlarning necha foizi ikkala belgi bo'yicha gomozigotali bo'ladi?

20.Odamlarda kipriklarning uzun bo'lishi dominant genga, kalta bo'lishi retsessiv genga bog'liq. Uzun kiprikli ayol bilan kalta kiprikli erkak turmushidan 9 ta farzand tug'ildi deb faraz qilaylik. Ularning 4 tasi uzun kiprikli, 5 tasi kalta kiprikli bo'lsa ota-ona genotipi qanday bo'ladi?

21.Odamlarda normal ko'rish miopiyaga, ko'z

rangining ko'k bo'lishi qora ranglisiga nisbatan retsessiv irsiylanadi. Onasining ko'zi normal ko'radigan, ko'k ko'z va otasining ko'zi qora va normal ko'radigan bo'lsa,bu oiladan qora ko'zli farzand_larning tug'ilish ehtimolliligi necha % bo'lishi
mumkin?

22 .Odamlarda sepkil_larning bo'lishi dominant genga, sepkillarning bo'lmasligi retsessiv genga bog'liq. Sepkilli ayol bilan sepkillari bo'lmagan erkak turmushidan beshta farzand tug'ildi deb faraz qilaylik. Ularning 3 tasi sepkilli, 2 tasi sepkilsiz

bo'lsa ota-ona genotipi qanday bo'ladi

23.Odamlarda sochning qora rangi malla rang soch ustidan, sepkillilik sepkilsizlik ustidan dominantlik qiladi. Qora sochli sepkilsiz ayol malla sochli, sepkilli yigit bilan turmush qurgan. Ushbu oilada ikki farzand bo'lib, ulardan biri qora sochli, sepkilli va ikkinchisi malla sochli, sepkilli bo'lgan. Ota- onalarning genotipini aniqlang?

24. Onasi shap ko'r (geterozigota), otasi polidaktiliya bilan kasallangan sog' qiz otasi shap ko'r va polidaktiliya bilan kasallangan onasi sog' yigitga turmushga chiqdi. Yigit shap ko'rlik bilan, uning ukasi polidaktiliya bilan kasallangan. Shu oilada tug'ilidigan farzandlarning necha foiz ikkala kasallik

bilan kasallanishi mumkin.
A) 50%B)25%C)0% D)66,6%

25.odamlarda sochning qora rangi malla rang soch ustidan, sepkillilik sepkilsizlik ustidan dominantlik qiladi. Qora sochli sepkilli (ikki belgi bo'yicha geterozigotali) yigit malla sochli, sepkilsiz ayol bilan

turmush qursa, avlodda genotip bo'yicha qanday ajralish olinadi? Ota-onalarning genotipi qanday?

26. Drozofila pashshasida ko'zning qizil rangda bo'lishi dominant, oq rangda bo'lishi retsessiv jinsga bog'liq holda irsiylanadi. Erkak drozofila oq ko'zli bo'lsa, gametotogenez jaryonida bitta birlamchi

jinsiy hujayradan hosil bo'lgan spermotozoidlaning nechtasi retsessiv genga ega bo'ladi?
A) 4taB)2 taC)l ta D)0ta

27.Odamlarda kipriklarning uzun bo'lishi dominant genga, kalta bo'lishi retsessiv genga bog'liq. Uzun kiprikli ayol bilan kalta kiprikli erkak turmushidan 9 ta farzand tug'ildi deb faraz qilaylik. Ularning 4 tasi uzun kiprikli, 5 tasi kalta kiprikli bo'lsa ota-ona genotipi qanday bo'ladi?

28.Odamlarda normal ko'rish miopiyaga, ko'z rangining ko'k bo'lishi qora ranglisiga nisbatan retsessiv irsiylanadi. Onasining ko'zi normal ko'radigan, ko'k ko'z va otasining ko'zi qora va normal ko'radigan bo'lsa,bu oiladan qora ko'zli farzand_larning tug'ilish ehtimolliligi necha % bo'lishi mumkin?

29 .Odamlarda sepkil_larning bo'lishi dominant genga, sepkillarning bo'lmasligi retsessiv genga bog'liq. Sepkilli ayol bilan sepkillari bo'lmagan erkak turmushidan beshta farzand tug'ildi deb faraz qilaylik. Ularning 3 tasi sepkilli, 2 tasi sepkilsiz bo'lsa ota-ona genotipi qanday bo'ladi ?

30. Onasi shap ko'r (geterozigota), otasi polidaktiliya bilan kasallangan sog' qiz otasi shap ko'r va polidaktiliya bilan kasallangan onasi sog' yigitga turmushga chiqdi. Yigit shap ko'rlik bilan, uning ukasi polidaktiliya bilan kasallangan. Shu oilada tug'ilidigan farzandlarning necha foiz ikkala kasallik bilan kasallanishi mumkin.

A) 50% B)25% C)0% D)66,6%

31.odamlarda sochning qora rangi malla rang soch ustidan, sepkillilik sepkilsizlik ustidan dominantlik qiladi. Qora sochli sepkilli (ikki belgi bo'yicha geterozigotali) yigit malla sochli, sepkilsiz ayol bilan turmush qursa, avlodda genotip bo'yicha qanday

ajralish olinadi? Ota-onalarning genotipi qanday?

32.odamda shapko'rlik normal ko'rishga nisbatan dominant holda irsiylanadi. Onasi : shapko'lik bilan kasallangan (gomozigota), otasi polidaktiliya (gomozigota) qiz otasi shapko'r, polidaktilya (digomozigota), onasi sog' yigitga turmushga chiqdi. Qizning ota-onasining genotipini toping.

A)aaBbxAaBb B)AabbxaaBB
C) AaBb x AaBb D)aaBBxAAbb

33.Odamlarda sochning qora rangi malla rang soch ustidan, sepkillilik sepkilsizlik ustidan dominantlik qiladi. Qorasochli sepkilsiz ayol malla sochli, sepkilli yigit bilan tunnush qurgan. Ushbu oilada ikki farzand bo'lib, ulardan bin qora sochli, sepkilli va ikkinchisi malla sochli, sepkilli bo'lgan. Ota-onalarning genotipini aniqlang.

34. Ota- ona belgilarining duragaylarda irsiylanishi, ularning xromosomalarining holatini o'rganuvchi genetikaning metodini ko'rsating?

A) duragaylash B) sitogenetik
C) ontogenetik D) molekulyar genetik

35. Bir organizm noyob genlarini yoki xromosomalarini boshqa organizmga ko'chirib o'tkazish qaysi metodga asoslangan?

A) duragaylash B) sitogenetik
C) ontogenetik D) genetik injeneriya

36. Genotip va tashqi muhit omillari ta'sirida belgi va hususiyatlarning fenotipda namoyon bo' lishini qaysi metod o'rganadi?

A) duragaylash B) sitogenetik
C) ontogenetik D) molekulyar genetik

37. Irsiyatning moddiy asosini ko'rsating. A)DNK B)RNK C)AvaB D)aTF.ADF

38.Glaukoma kasalligi katta yoshdagi odamlarda bir necha yol bilan nasldan naslga o'tadi. Bu kasallikning bitta turi autosomada joylashgan dominant gen bilan, ikkinchi turi retsessiv autosoma geni bilan ifodalanadi. Bu genlar bir-biri bilan birikmagan holda irsiylanadi- Agar ota-onalar ikkala patologik genlar bo'yicha geterozigotali bolsa, bolalaraing sog' bo'lib tug'ilish ehtimoli nechaga teng?

А)9/16 B)3/16 C)l/16 D)15/16

39. Odamlarda sochning qora rangi malla rang soch ustidan, sepkillilik sepkilsizlik ustidan dominantlik qiladi. Qora sochli sepkilsiz ayol malla sochli, sepkilli yigit bilan tunnush qurgan. Ushbu oilada ikki farzand bo'lib, ulardan biri qora sochli, sepkilli va ikkinchisi malla sochli, sepkilli bo'lgan. Ota-onalarning genotipini aniqlang.

A)AabbxaaBB B)AAbb x aaBB
C)AABBxaabb D)AAbb x aaBb

40. Odamda kar-soqovlik kasalligining ikki xil turi uchraydi va ular retsessiv, autosomaga birikkan genlar bilan ifodalanadi. Agar ota-onalar kar-soqovlik kasalligining bir turi bilan kasallangan, boshqa turi bo'yicha esa sog' va geterozigotali bo'lsa, kar-soqov bolaning tug'ilish ehtimolini aniqlang.

A)100% B)75% C)25% D)50%

41 .Odamda kar-soqovlik kasalligining ikki xil turi uchraydi va ular retsessiv, autosomaga birikkan genlar bilan ifodalanadi Agar ota-onalar kar-soqovlik kasalligining bir turi bilan kasallangan, boshqa turi bo'yicha esa sog' va geterozigotali bolsa, soglom bolalarning tug'ilish ehtimolini aniqlang.

A)75% B)0% C)50% D)25%

42. Odamda kar-soqovlik kasalligining ikki xil turi uchraydi va ular retsessiv, autosomaga birikkan genlar bilan ifodalanadi.

Agar ota-onalar kar-soqovlik kasalligining bir turi bilan kasallangan, boshqa turi bo'yicha esa sog' va geterozigotali bolsa, ota-ona genotipi qanday boladi?
A)AABbxaaBb B)aaBBxAabb
C)aaBbxaaBb D)AaBbxAaBb

43.Glaukoma kasalligi katta yoshdagi odamlarda bir necha yol bilan nasldan naslga o'tadi. Bu kasallikning bitta turi autosomada joylashgan dominant gen bilan, ikkinchi turi retsessiv autosoma geni bilan ifodalanadi. Bu genlar bir-biri bilan birikmagan holda irsiylanadi. Agar ota-onaning bittasi ikkala patologik genlar bo'yicha geterozigotali, ikkinchisi esa ikkala genlar bo'yicha sog va gomozigotali bolsa, avlodda kasal bolalar tug'ilish ehtimolini aniqlang.

A)25% B)0% C)50% D)75%

44. Odamlarda sochning qora rangi malla rang soch ustidan, sepkillilik sepkilsizlik ustidan dominantlik qiladi. Qora sochli sepkilli yigit xuddi shunday ayol bilan turmush qurgan. Ushbu nikohdan qora sochli, sepkilsiz o'g'il va malla sochli, sepkilli qiz tug'ilgan. Ota-onalarning genotipi qanday? A)ASBxAaBB B)AabbxAabb

C)AiBbxAaBb D)AABbxAABb

45.Odamda kar-soqovlik kasalligining ikki xil turi uchraydi va ular autosomalarga birikkan retsessiv genlar bilan ifodalansa, bu holda

AaBb x AaBb genotipga ega bo'lgan ota-onalar
avlodida fenotip bo'yicha qanday ajralish namoyon boladi?
A)3 sog': 1 kar B)3 kar: 1 soqov
C)9 sog': 7 kar-soqov D)l sog': 3 kar

46. II qon guruhli, qo'yko'z, polidaktiliya bilan kasalla oddiy tojli ugan ona va III guruhli, ko'kko'z, 5 barmoqli otadan I qon guruhli, ko'kko'z, 5 barmoqli farzand tug'ildi (qo'y ko'zlik ko'k ko'zlik ustidan, polidaktiliya 5 barmoqlilik ustidan dominantlik qiladi). Ota-ona genotipini toping.

A)IA I0AaBbxIBI°aabb
B)IAI°aaBbx IBI°Aabb
C)IAIAAaBbx IBI°aabb
D)IAIAAaBbx IBIBaabb

47.Genotipi qanday bo'lgan ota-onalardan 4 taqon guruli, malla sochli, chapaqay farzandlar tug'ilishi mumkin? (sochning to'q rangi malla rangi ustidan, o'naqaylik chapaqaylik ustidan dominantlik qiladi) А)АаВb IАI° x AaBbIBI°

В)АаВb IАI° х AabbIBI°
C)AaBbIAI° x aabbIBI°
D)barchasidan

48.Odamda normal eshitish dominant, karlik retsessiv belgi hisoblanadi. Normal eshituvchi II qon guruhli geterozigotali ota-onadan tug'ilgan farzandlarning necha foizi ota-onaga genotip jihatdan o'xshash bo'ladi?

A)25% B)50% C)75% D)100%

49. Odamda normal eshitish dominant, karlik retsessiv belgi hisoblanadi. Normal eshituvchi II qon guruhli geterozigotali ota-onadan tug'ilgan farzandlarning necha foizi ikkita belgisi bo'yicha gomozigota bo'ladi?

A)25% B)50% C)75% D)100%

50.Rezus musbat. II qon guruhli. rangni ajrata olmaydigan, qoni normal ivimaydigan erkak bilan rezus musbat, II qon guruhli, rangni yaxshi ajrata oladigan, gemofiliya bo'yicha tashuvchi sog'lom ayol turmush qurishdi. Ular nikohidan rezus manfiy, I qon guruhli, rangni yaxshi ajrata oladigan, gemofilik o'g'il tug'ildi. (Rezus musbat dominant, daltonizm va gemofiliya kasalliklari jinsiy X-xromosomada joylashgan retsessiv gen kasalliklari bolib, to'liq birikkan holda irsiylanadi). Tug'ilgan I qon guruhli o'g'il bolalar ichidan necha %i rangni yaxshi ajrata oladigan, gemofiliya bilan kasallangan, manfiy rezusga ega?

A)25 B)50 C)12,5 D)37,5