Genetika akadem ik litsey o ‘quvchilari uchun darslik

Panmiksiya
— har xil genotipli shaxslarning erkin nikoh 
qurishi.
2. 
Inbriding
— yaqin qarindoshlarning o‘zaro nikoh qurishi.
3. 
Autbriding
— begonalarning o‘zaro nikohi.
4. 
Musbat — assortativ nikohlar
— fenotiplari o‘xshash bo‘lgan 
shaxslarning o ‘zaro nikoh qurishi (kar-soqovlar orasida, aqli zaiflar 
orasida, past bo‘ylilar orasida, novchalar orasida).
5. 
M andiy — assortativ nikohlar
— fenotiplari o‘xshashmas 
shaxslar orasidagi nikohlar (sog‘lomlar bilan kar-soqovlar orasida, 
baland b o ‘ylilar bilan past bo‘ylilar orasida).
6. 
Insestlar
— juda yaqin qarindoshlar (ota — qiz, aka — 
singil) orasidagi nikohlar. Qadimgi Misrda ko‘p tarqalgan bo‘lib, 
hozir hamma joyda qonun bilan taqiqlangan.
Nikoh tiplarining insonlar sog‘lig‘iga ta ’siri juda kattadir. 
Masalan, inbridingda retsessiv allellar chastotasi oshib ketadi, 
gomozigotalanish natijasida autosoma — retsessiv irsiylanuvchi irsiy 
kasalliklar ko‘payadi 
(20-jadval).
Autbriding nikohlarida esa geterozigotalanish kuzatiladi, po- 
pulyatsiyada retsessiv irsiy kasalliklar kamayadi. Qarindoshlik dara-

---

128
Genetika