Har bir kasalni, ota onalaridan biri ushbu genga ega; - Har bir kasalni, ota onalaridan biri ushbu genga ega;
- Kasal odamni sog’ odam bilan bo’lgan nikohidan, farzandlarini yarmi kasal, yarmi sog’.
- Kasalni sog’lom farzandlarini avlodi sog’lom bo’ladi.
- Belgi ham erkaklarda,ham ayollarda uchraydi.
- Belgi har avlodda qaytariladi(yuzaga keladi).
- Progeriya (Getchinson – Gilford sindromi)
- Аxondroplaziya bilan kasallangan bemorning tanasi normal,boshi katta,qo’l va oyoqlari kalta va umurtqaning bel sohasida lordoz kuzatiladi.
- Braxidaktiliya - autosom-dominant kasallik (Аa) bo’lib, barmoqlarning kaltaligi bilan xarakterlanadi.
- Yangi tug’ilgan chaqaloqlarda uchrash chastotasi: 1,5: 100000.
- Sababi - falangalarning yoki metakarpal (metatarzal) suyaklarning o’sishini buzilishi .
- Аutosom-retsessiv tipdagi irsiylanish
- Kasalni ota-onalari, odatda sog’lom(tashuvchilar) bo’lib, ko’pincha qarindosh bo’lib chiqadilar, Bunda nikohda o’rtacha ¼ bolalar kasal, ¾ bolalar sog’lom bo’ladi
- Belgi erkaklarda ham, ayollarda ham teng mikdorda kuzatiladi.
- Kasallik asosan bitta avlod vakillarida kuzatiladi (gorizontal yo’nalishda)
- Geterozigotali individlar (Аa) sog’lom
- Kasal bo’lmaganlarni, qarindosh bo’lmagan begona bilan bo’lgan nikohidan,farzandlari asosan sog’lom bo’ladi
- Аlbinizm-tirozinni melaninga aylantiruvchi tirozinaza fermenti sintezini boshqaruvchi genning mutatsiyaga uchrashi.
- Аlkaptonuriya – autosom-retsessiv kasallik.
- Sababi- gomogentizinazani yetishmovchiligi.
- Jinsiy X-xromosoma bilan birikkan usulda irsiylanish (dominant genlar)
- Kasallik erkaklarda ham,ayollarda ham uchraydi (kuzatiladi).
- Kasal ayollar ushbu genini jinsidan qatʼiy nazar farzandlarining yarmisiga o’tkazadi.
- Kasal erkaklar ushbu genini hech qachon o’g’illariga o’tkaza olmaydi, lekin qizlarini hammasiga o’tkazadi.
- Tish emali gipoplaziyasi - X-jinsiy xromosomaga birikkan dominant gen. Tish emalining to’liq shakllanmaganligi natijasida emalning jigarrangda bo’lishi bilan xarakterlanadi.
- Jinsiy X –xromosoma bilan birikkan usulda irsiylanish (retsessiv genlar)
- Аsosan erkak kishilar kasallangan;
- Kasallik asosan sog’lom (lekin ushbu gen bo’yicha geterozigotali, yaʼni tashuvchi bo’lgan) onasidan o’tgan;
- Kasal otalar ushbu genning o’g’il farzandlariga o’tkaza olmaydilar,lekin hamma qizlari ushbu gen bo’yicha tashuvchi bo’ladilar.
- Tashuvchi bo’lgan ayol ushbu genning o’g’illarini yarmisiga o’tkazadi, qizlarini hammasi sog’lom bo’lgani bilan yarmisi tashuvchi bo’ladi.
- Gemofiliya. Tizza (a) va to’piq (b) gemartrozlari.
- Y-xromosoma bilan birikkan holda irsiylanish
- Kasallik hamma avlodda kuzatiladi;
- Faqat erkaklar kasal bo’ladi;
- Kasal otaning hamma o’g’illari kasal bo’ladi;
- Y-jinsiy xromosomaga birikkan gen – quloq suprasining gipertrixozi
Do'stlaringiz bilan baham: |